COVİD-19 Gibi Olmayalım, Yaşlılarımızı Sevelim.

PANDEMİ GÜNLÜKLERİ 2

Gökkuşağı gibi renkli bir dünya özlemimiz daim olsun…

Pandemi ile 20 günü geride bıraktık.Bilimden çok kara, düşkün gezegenimiz, şimdi bilim bilim diye inliyor. Anımsayalım pandemi  Çin'de başladığında, kanal kanal dolaşan bazı bilim dışı düşünenler; 'kelle paça için hastalığa iyi gelir' ya da 'Bizim genlerimizi bu virüs hasta etmez' diyorlardı. Şimdi pek sesleri çıkmıyor. Onların sesi çıkmıyor ama  #EVDEKALamayacaklar için gerçeklerden uzak konuşan, uzman olmuş ama insan olmamışlarla dolu ortalık...

Bunlar bir yana, 65 yaş üstü ile ilgili alınan tedbiri sanki virüsün kaynağı onlarmış gibi algılayanlara ne demeli. Toplumsal değerleri ile mütemadiyen övünen güzel ülkem, ne yazık ki 'küçükleri sevmeyi, büyükleri saymayı'  öğrenememiş. Geçtiğimiz günlerde sokakta yakaladıkları yaşlı bireyleri kıstırıp, dalga geçen gençlerden söz ediyorum. Elbette o videolardaki davranışların bir arka planı var.

Ülkemizde çeşitli kalıp yargılar ile yaşlı insanlardan belli davranışlar göstermesi bekleniyor. Yaşlı birey; zayıf, bağımlı, algıları yetersiz, eve kapansın hatta evinde ölümü beklesin gibi. Atasözlerimize bakalım 'Yaş yetmiş iş bitmiş'  'Yaşından utan' ' Bir ayağı çukurda' bunlar dahi her şeyi açıklıyor.  Bağımlı, muhatap alınmayan, sağlıksız bireyler olarak görülüyor. Bunlar dışında özellikle medyada sık sık 'İlerleyen yaşına rağmen' ifadesini görüyoruz. Korona virüsün yaşlı bireylerde daha çok ölüme neden olması, bu bakış açısıyla 'ölenler zaten yaşlı' gibi korkunç bir algıya neden oldu. BBC nin canlı yayınına bağlanan bir yaşlı kadın 'eğer seçmek zorunda kalırsa genç bir hastaya tedavi hakkını verebileceğini' söyledi. Bir insanı bu dünyaya fazla yük olarak görmek, ne kadar zalimane ve tıpkı kadına yönelik, engellilere ya da eşcinsellere yönelik ayrımcılık gibi.

Bir ayrımcılık türü olan yaşlı ayrımcılığı çok fazla çalışılan bir alan değil. Oysa tıp alanında elde edilen başarılar ve teknolojik gelişmeler uzun zamandır insan yaşamını uzattı. Fakat dünya ölçeğinde yaşlı insanların ömrünü, insan onuruna yaraşır bir biçimde, aktif yaşama dahil olarak geçirmesini, sağlayacak politikalar hala yeterli değil. Oysa 1930 yılında Nobel ödüllü Rus bilim insanı İlya Meçnikov  Gerontoloji (Yaşlılık bilimi) ifadesini kullanmış. 1930’lu yıllarda dünyada birçok üniversitede 2006 dan beri de ülkemizde Gerontoloji bölümü akademik çalışmalar yürütüyor.  Ülkemizde son bir kaç yıldır konuyla ilgili konferans, akademik çalışma ve faaliyetler hızlanmış durumda. Ayrıca Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmet Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü kurularak; konu ile ilgili faaliyetleri bakanlığa bağlı olarak yürütmeye başlamış. Yerel yönetimler ise daha çok kurum bakımı ya da sosyalleşme mekanları adı altında yaşlı bireylere alan açma şeklinde sorunlara çözüm üretiyorlar. Yaşlı bireylerin özel durumlarına uygun hareket kabiliyetlerini artıran yaşlı dostu konutlar geliştirmek, kentlerde onların kamusal hayattan kopmadan, yaşamalarını sağlamak zor olmasa gerek.

İstanbul Modern'in internet sitesi çocukların evde kaldığı günlerde umudun simgesi gökkuşağı resimlerini çizip pencelere asma etkinliği başlattı. Bunun üzerine çocuklar resim çizdi ve pencerelere yapıştırdılar. Sosyal medya hesaplarında bir çok anne baba bu resimlerin fotolarını paylaştı. Çocukların yalnız olmadığını göstermesi açısından önemliydi. Ancak işgüzar okul müdürleri bunun bir LGBTİ etkinliği olduğunu öğretmenlere mesaj olarak yolladılar. Cinsel yönelim ayrımcılığı gökkuşağının tapusunu LGBTİ bireylere vermiş görünüyor. Mesele gökkuşağının kimin olduğu değil de, el kadar sabilere nasıl anlatacağız bu durumu. Gökkuşağı bizim değil mi diyeceğiz. Kendinden başka herkese kin ve nefret beslemek bu olsa gerek. Onbeş günlük karantinada 14 kadın evinde öldürüldü. Dünya ölçeğinde pandemi kadınlar için şiddet içeriyor sizin Erkekliğiniz öldürüyor. Gökkuşağı ise dünya çapında birçok kültürde çeşitlilik, ilericilik, umut ve arzunun bir simgesidir. Gökkuşağı gibi renkli bir dünya özlemimiz daim olsun sağlıkla sevgiyle evde kalın.