MÜZEKKERELİ YAKALAMA
CMK m. 98'e göre; ''Soruşturma evresinde çağrı üzerine gelmeyen veya çağrı yapılamayan şüpheli hakkında, Cumhuriyet Savcısının istemi üzerine Sulh Ceza Hakimi tarafından yakalama emri düzenlenebilir. Ayrıca, tutuklama isteminin reddi kararına itiraz halinde, itiraz mercii tarafından da yakalama emri düzenlenebilir.''
Gözaltı için de yakalama için de önce davetin olması gerekir. Eğer kişi davet üzerine gelmezse kendisi hakkında yakalama emri düzenlenir. Cumhuriyet savcısının tutuklama talebi üzerine sulh ceza hakimi tutuklama talebini reddederse şüpheli derhal serbest bırakılır.
Cumhuriyet savcısı bunun için bir sonraki Sulh Ceza Hakimliğine itirazda bulunabilir. Cumhuriyet savcısı yaptığı itirazda önce kişinin yakalanmasını, daha sonra itirazın değerlendirilmesini ister. Yani Cumhuriyet savcısı burada kişinin kaçmasını engellemek ister.
Yakalanmış iken kolluk görevlisinin elinden kaçan şüpheli veya sanık ya da tutukevi veya ceza infaz kurumundan kaçan tutuklu veya hükümlü hakkında Cumhuriyet savcıları ve kolluk kuvvetleri de yakalama emri düzenleyebilirler.
Kovuşturma evresinde kaçak sanık hakkında yakalama emri re'sen veya Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hakim veya mahkeme tarafından düzenlenir.
Yargıtayın uygulamasına göre; kaçak sanık hakkında kaçaklığa karar vermeden önce yakalama emrinin düzenlenmesi gerekir. Yani önce yakalama emri ile kişiyi bulmaya çalışılmalı, bulunmaması durumunda kaçaklık kararı verilmelidir.
Bu uygulama, kanunun bu düzenlemesi ile uyumludur. Her ne kadar kanunda bu uygulama zorunlu olarak yazmasa da Yargıtay zorunlu olarak görür.
Neticede bulunamayan her sanık kaçak değildir.
Yakalama emrinde kişinin açık eşkali, bilindiğinde kimliği ve yüklenen suç ile yakalandığında nereye gönderileceği gösterilir.
Kişinin kimliği biliniyorsa kimliği yazılır ama bazen kimliği bilinemeyebilir. Bu durumda da eşkal denilen fiziksel özellikleri yakalama kararına geçirilir. Eşkal tespiti bir meziyettir.
Yakalama emrine yüklenen suç da yazılmalıdır. Bu, silah kullanma yetkisi açısından oldukça önemlidir. Basit bir suçun şüphelisi kaçıyor diye silah kullanmak ölçülü olmaz.
Örneğin; basit hırsızlık faili için silah kullanmak ölçülü olmaz.
Yakalama emrinde yakalanan kişinin nereye gönderileceği de yazmalıdır. Örneğin; Ankara'dan çıkarılan emir ile kişi İzmir'de yakalanmış olabilir. Böyle bir durumda kişi Ankara'ya gönderilemeyeceği için işlemin SEGBİS marifetiyle yapılması gerekir. Bu sebeple yakalanan kişinin nereye gönderileceği de yakalama emrinde yazmalıdır.
