TBMM, Corona virüsü salgını koşullarında, seçim mevzuatı değişiklikleri beklentisi ve muhalefete süre sınırlaması getirecek İç Tüzük hazırlığı gündemiyle 1 Ekim’de yasama çalışmalarına başlıyor.
TBMM Genel Kurulu, 27. Dönem’de 4. Yasama yılı faaliyetleri için 1 Ekim'de, saat 14.00’de toplanacak.
TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un konuşmasıyla açılacak oturumda, AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan da Cumhurbaşkanı sıfatıyla teamüller uyarınca milletvekillerine seslenecek.
Türkiye’de Mart ayında ilk Corona vakasının görülmesi sonrasında, 15 Temmuz’daki darbe girişimiyle ilgili anma etkinliği dışında, TBMM’deki çalışmalara katılmadığı gözlemlenen Erdoğan, böylece uzunca bir dönemden sonra Meclis kürsüsünde kamuoyuna mesajlar verecek.
Erdoğan’ın da bulunduğu oturumda, parti yöneticilerini ve eski milletvekillerini kapsayan son operasyon süreci nedeniyle HDP’nin yaşananlara karşı tepkisini ortaya koyması bekleniyor.
CHP ise Anayasa Mahkemesi kararıyla hakkındaki hapis cezası hükmü ortadan kalkan ancak milletvekilliği düşürülmüş olan Enis Berberoğlu’nu gündemde tutmaya devam edecek. Ancak Erdoğan’ın kendi konuşması sonrasında muhalefet liderleri veya temsilcilerince yapılacak konuşmaları protokol locasından dinlememeyi tercih ederek Meclis’ten ayrılması mümkün.
Açılış öncesi Corona testi
TBMM Başkanı Şentop’un talebiyle, Erdoğan’ın da katılacağı açılış oturumu nedeniyle TBMM personelinin yanı sıra oturumu takip edecek basın mensuplarına da bugün Meclis Hastanesi’nde Corona virüsü testi yapıldı.
Şentop, Mart ayından bugüne TBMM bünyesinde toplam 276 corona vakası tespit edildiğini ve bunlardan 41’inin halen tedavi altında olduğunu açıkladı. 34 yaşındaki bir personeli (İbrahim S.) Corona virüsü nedeniyle kaybettiklerine dikkat çeken Şentop, milletvekilleri için test zorunluluğu getirmediklerini ancak sağlıkları açısından test yaptırmalarını tavsiye ettiklerini de vurguladı.
TBMM’ye 1-31 Ekim tarihlerinde genel kurul oturumları yapıldığı günlerde ziyaretçi alınmayacak.
TBMM’de Corona virüsü enfeksiyonunu en ağır yaşayan isimlerden birisi olan AKP Grup Başkanvekili Muharrem Akbaşoğlu da bugün kameralar karşısında salgına karşı uyarılarını ve deneyimini paylaştı.
Bu süreçte 20 kilo verdiğini öğrenilen Akbaşoğlu, yoğun bakımda bulunduğu günlerde kaybettiği babasının cenazesine katılmadığını anlatarak, hastalığın tedavisinin ne denli yıpratıcı olduğunu vurguladı.
Şentop’un talimatıyla yaz tatili öncesinde olduğu üzere TBMM’de ziyaretçi yasağı uygulaması da salgın tedbirleri kapsamında devam edecek. TBMM’ye 1-31 Ekim tarihlerinde genel kurul oturumları yapıldığı günlerde ziyaretçi alınmayacak.
AKP – MHP cephesi yasama gündemine neler getirecek?
TBMM’nin yarınki açılışıyla birlikte iktidar cephesini oluşturan AKP ve MHP’nin hangi düzenlemeleri, değişiklikleri yasalaştırmaya çalışacağı merak konusu.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin devamı sağlanmalı” diyerek 15 Mayıs’ta talep ettiğini duyurduğu seçim sistemi ve siyasi partiler mevzuatındaki değişikler üzerine başlatılan çalışmalar halen sürüyor.
Yüzde 10’luk baraj
Bu konuda hem AKP, hem MHP, hem de Cumhurbaşkanlığı’nda yasal değişiklik taslakları üzerinde çalışıldığı belirtilirken, mevcut yasadaki TBMM’ye giriş için yüzde 10’luk ülke barajını aşma şartının değiştirileceğine kesin gözüyle bakılıyor. Yüzde 10’luk baraj yerine yüzde 5 veya yüzde 3 gibi seçenekler dile getirilirken, hiç baraj olmaması ihtimali bulunmuyor.
“Daraltılmış bölge” modeli
Seçim sisteminde “daraltılmış bölge” modeline geçilebileceği ifade edilirken, bu modele ilişkin detaylar konusunda farklı görüşler söz konusu. İktidar ortaklarının, HDP’yi Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki oyu ile sınırlandırarak, İstanbul, İzmir gibi kentlerden milletvekili çıkarmasını engelleyici düzenlemeler getirmek istediği iddiası da var.
Bir başka iddia ise, siyasi partiler arasında ittifaklar kurulmasıyla ilgili yeni koşullar getirileceği yönünde. Ancak bu iddiaları açıklığa kavuşturacak herhangi bir yasa taslağı ise henüz TBMM kulislerinde paylaşılmadı.
TBMM İç Tüzüğü.
Muhalefet partileri açısından sıkıntıyla takip edilen bir başka yasa değişikliği hazırlığı ise TBMM İç Tüzüğü. AKP tarafında, “TBMM İç Tüzüğü’nün yarın başlayacak yasama faaliyetlerini de hızlandırmak amacıyla bir önce değiştirilmesi gerektiği” görüşü dile getiriliyor. Parlamenter sisteme göre şekillendirilmiş TBMM İç Tüzüğü yerine tümüyle yeni bir tüzük hazırlanması görüşü de var.
AKP, özellikle TBMM Genel Kurulu’nda teklifleri hızlıca yasalaştırmak amacıyla muhalefet partilerine tanınmış söz hakkı sürelerini azaltmayı istiyor. Şentop’un da TBMM Genel Kurulu yerine komisyonlardaki süreçlerde detaylı tartışmalar yapılabileceği ifadesi dikkate alındığında, AKP’nin hazırlığını yaptığını TBMM İç Tüzüğü’nde muhalefet açısından ciddi kısıtlamalar olması bekleniyor.
Anayasa değişikliğiyle başkanlık sistemine geçilmesiyle “sözlü soru önergesi” hakkı ellerinden alınmış olan muhalefet partileri, yeni sistemde yürütmenin başı olmasına rağmen Cumhurbaşkanı’na soru yöneltememekten şikayetçi. Yeni tüzük değişikliğiyle soru önergesi, araştırma önergesi gibi mekanizmalarda nasıl bir değişiklik olabileceği tartışmalı görünüyor.
Ana muhalefet partisi CHP Grup Başkanvekili Engin Altay gibi muhalefet temsilcileri ise, TBMM İç Tüzüğü’nün uzlaşma aranmaksızın, kendi söz haklarını kısıtlayacak şekilde hayata geçirilmesine karşı duracaklarını ifade ediyor.
AKP ise, muhalefet partileriyle ortak bir noktada uzlaşma sağlayarak TBMM İç Tüzüğü’nü değiştirmeyi hedeflediğini söylüyor.
TBMM’de ilk önce bütçe düzenlemesi ele alınacak
TBMM İç Tüzüğü’nün, TBMM Genel Kurulu’nun çalışma takvimi açısından ne zaman gündeme getirilebileceği ise şimdilik belirsiz. Çünkü önümüzdeki haftalarda TBMM’nin önünde hem AKP’nin bugün sunduğu bütçe sistemini sil baştan değiştirecek yasa teklifi hem de arkasından Türkiye Cumhuriyeti’nin bütçe kanunu olacak.
AKP’li kaynaklarca verilen bilgiye göre; bütçe meselesinin yanı sıra Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği kamu personeli için birinci derece olmayan akrabaları da kapsayan kişilere de güvenlik soruşturması yapılmasıyla ilgili yasa teklifi yeniden gündeme alınacak. Güvenlik soruşturması ve arşiv kanunu düzenlemesi “acilen görüşülmesi lazım unsurlar” olarak değerlendiriliyor.
TBMM’nin çalışma takviminde, Lübnan, Orta Afrika (Somali), Irak ve Suriye tezkerelerinin sürelerinin uzatılması da gündemde.
Tarım arazilerinin bütünlüğünü bozduğu gerekçesiyle hobi bahçelerini yasaklayıcı ve ayrıca gıda mevzuatıyla ilgili yeni hükümler içeren bir gıda-tarım yasa teklifi de AKP’nin gündeminde. Bu konudaki iki teklif, yaz tatili öncesinde komisyonlardan geçmişti, bu nedenle hemen TBMM Genel Kurulu’nda gündeme getirilecek.
Yine Kamu Denetçiliği Kurumu’nun raporu da TBMM’ye bağlı bir kuruluş olması nedeniyle Genel Kurul’da ele alınacak.
İstanbul Sözleşmesi için TBMM göreve çağrısı
Türkiye’deki kadın örgütlerince oluşturulan Eşitlik İçin Kadın Platformu ise, bugünkü açıklamasıyla 65 günlük yaz tatilinin ardından yeniden mesaiye başlayacak milletvekillerini, İstanbul Sözleşmesi’nin uygulanması ve denetlenmesi konusunda göreve davet etti.
Eşitlik İçin Kadın Platformu’nun açıklamasında, “İstanbul Sözleşmesi’nin denetleme organı olan Kadına Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddete Karşı Uzman Eylem Grubu (GREVIO) Türkiye hakkında da bir rapor hazırlamış ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kadına karşı şiddetin önlenmesi konusunda atması gereken adımları kısa, orta ve uzun erimli olarak net bir biçimde belirtmişti.
Ne yazık ki bu raporun gerekleri yerine getirilmediği gibi, 15 Ekim 2018 tarihli GREVIO Türkiye Raporu’nun resmi çevirisi bile yaptırılmadı.
Daha da vahim olan konu, kadın cinayetlerinin cins-kırım boyutlarına ulaştığı ülkemizde sözleşmeden çıkılması tartışması açıldı.
İstanbul Sözleşmesi’ne yönelik karalama kampanyası, kadınların hayatına kasteden, eşit ve özgür bir hayat sürmelerine karşı açılan bir savaşın simgesidir. Bu karalama kampanyalarına son verilmesi konusunda, TBMM Başkanlığı’nı ve TBMM’yi göreve çağırıyoruz.
Çünkü İstanbul Sözleşmesi’nin uygulanması konusunda TBMM’nin de sorumluluğu, politika oluşturucu ve denetleyici görevleri bulunmaktadır.
Ayrıca 15 Ekim 2018 tarihli GREVIO Türkiye Raporu’nun son paragrafı da parlamentoyu Sözleşme’nin uygulanmasını denetime davet etmektedir” denildi.
AKP’li Muş: “Bütçe kanunu artık program bazlı olacak”
AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş ise, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında, Türkiye Cumhuriyeti’nin bütçesini artık program bazlı olarak hazırlamayı öngören yasa teklifi hakkında bilgi verdi. TBMM Başkanlığı’na “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Teklifi” sunduklarını açıklayan Muş, gelecek günlerde ele alınacak Türkiye’nin 2021 bütçesinin bu sefer program bazlı olmasını amaçladıklarını açıkladı. Muş, bu düzenlemeyle daha şeffaf bir bütçe görüleceğini, bütçenin takip edilebilirliğinin, performansının ölçülebilirliğinin, hesap verilebilirliğinin daha yüksek olacağını söyledi.
Muş, ayrıca “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi ile Teknoloji Geliştirme Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi” adı altında bir torba yasa teklifini de sunduklarını açıkladı.
Muş, “Teknoloji geliştirme bölgesinde bulunan firmaların münhasıran buradaki faaliyetlerinden, yazılımdır, Ar-Ge'dir ve diğer alanlarda elde ettikleri gelirler Kurumlar Vergisi ve Gelir Vergisi'nden istisnaydı. Bu istisna süresi 2023'te doluyordu, bunu 5 yıl daha uzatıyoruz, 2028'e kadar önünü açmış oluyoruz.
Kamu kurum ve kuruluşları, özel şirketlerle işlemlerde bundan sonra imza sirküsü aramayacaklar. Yine e-İmza'nın çipli kimlik kartlarına yüklenmesini de düzenlemeyle getirmiş olacağız. Bu düzenlemeyle e-Mühür uygulamasına geçilmiş olacak. Ayrıca düzenlemeyle hastaneleri asgari 200 yatak kapasitesine sahip olmayan vakıf üniversiteleri, artık tıp fakültesi açamayacak” bilgilerini verdi.
CHP’li Özkoç: Berberoğlu için Meclis Başkanı gereğini yapmalı
CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç ise, TBMM’deki basın toplantısında, Enis Berberoğlu meselesinin kendileri için yasama gündeminde olduğu mesajını verdi.
Anayasa Mahkemesi’nin hak ihlali kararı dikkate alınarak yeni bir hak ihlaline yol açılmadan Enis Berberoğlu’nun milletvekilliğine iadesi gerektiğini söyleyen Özkoç, “Ama Meclis Başkanı şimdi açıklama yapıyor, ‘gerekçeli kararı, Yargıtay’ın tutumunu beklememiz gerekiyor’ diyor. Peki, yasalara o kadar saygılıydınız, bekliyordunuz da daha önce Anayasa Mahkemesi’nin kararını neden beklemediniz Sayın Meclis Başkanı? Çünkü siz, yasalara uygun değil, haktan hukuktan adaletten yana değil, Sarayın size verdiği emirleri yerine getiren bir anlayışla Meclis Başkanlığını yürütüyorsunuz.
Enis Berberoğlu’nu bir kere daha hak ihlaline daha uğratmayın. Gereğini yapın. Enis Berberoğlu’nun milletvekilliğini kendisine iade edin” dedi.
