Bağımsız BM insan hakları uzmanları Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Ürdün'ün 140.000 kişilik öğretmenler sendikasını kapatma ve liderlerini tutuklama kararını tersine çevirmesi gerektiğini söylerken, yetkilileri de olayla ilgili kamuoyunda tartışmayı yasaklayan emirleri kaldırmaya çağırdı.
?? UN experts calls on #Jordan to reverse its decision to close a teachers’ union, free its board members from detention and lift gag orders that have prohibited any public discussion of the case. Learn more: https://t.co/sDwDhZRFJm pic.twitter.com/s622t3kPwu
— UN Special Procedures (@UN_SPExperts) August 19, 2020
Hükümet geçtiğimiz ay ve bildirildiğine göre yetkilileri daha iyi ücret ve koşullar için, 2019 vaatini yerine getirmedikleri nedeniyle eleştirmelerine misilleme olarak Ürdün Öğretmenler Sendikasını kapattı .
Bu girişim, ülke çapındaki okulları kapatan bir ay süren grevi de sona erdirdi.
'Ciddi' hak ihlalleri
Uzmanlar yaptığı açıklamada, "Ürdün hükümetinin Öğretmenler Sendikasına yönelik eylemleri örgütlenme ve ifade özgürlüğü haklarının ciddi bir ihlalidir" dedi.
"Sivil toplum grupları ve işçi sendikaları, iktidara karşı eylemlerini organize edebilmeli ve bunlara yönelik eleştirilerini ifade edebilmelidir."
BM uzmanları, bir sendikanın kapatılmasını, ancak en istisnai durumlarda haklı çıkarılan "örgütlenme özgürlüğüne yönelik en ağır kısıtlama türlerinden biri" olarak nitelendirdi.
Öğretmenler için bir ses
Öğretmenler Sendikasını kapatmak ve 13 yönetim kurulu üyesini gözaltına almak “öğretmenleri seslerini ve endişelerini dile getirecek önemli bir araçtan mahrum bırakıyor ve sonuçta Ürdün'ün eğitim sistemini etkileyecek”.
Sendika yetkilileri gözaltındayken yemek yemeyi reddediyorlar ve açıklamada tıbbi yardım istemek için derhal serbest bırakılması çağrısı yapıldı.
Baskı yasalarını kaldırın
Uzmanlar ayrıca Ürdün makamlarını gazetecilerin olay hakkında haber yapmalarını yasaklayan emirleri kaldırmaya çağırdı.
Hareketi "endişe verici" ve ifade özgürlüğünün ihlali olarak nitelendiren yetkililer, bazı gazetecilerin tutuklandığını, bazılarının ise artık izlendiklerini bildirdi.
Uzmanlar ayrıca Hükümeti, öğretmenler sendikasını desteklemek için halka açık gösteriler sırasında aşırı güç kullanmayı ve barışçıl protestocuları ve gazetecileri tutuklamayı bırakmaya çağırdı.
Neler olmuştu?
Kapatılma ve tutuklama kararı, Öğretmenler Birliği'nin hükümetin ücret artışına yönelik 2019 anlaşmasını onurlandırmasını talep eden bir gösteri düzenlemesinden üç gün sonra geldi.
Ürdün yargı sistemi yolsuzluk iddiasıyla ilgili soruşturma kapsamında öğretmenler sendikasının iki yıl süreyle kapatılmasına karar verdi ve 13 yönetim kurulu üyesi tutuklandı.
140.000 öğretmeni temsil eden sendika, bir ay süren maaş grevinin ardından hükümet ile anlaşmaya varabilmişti. Öğretmenler yüzde 50 maaş zammı talep ediyorlardı ve yüzde 35 ile 75 arasında değişen zamlar elde etmişlerdi.
Ama nisanda Nakit sıkıntısı çeken hükümet, koronavirüs pandemisinin neden olduğu ekonomik sıkıntıları gerekçe göstererek, bu yıl kamu sektöründeki artışları donduracağını söyledi.
Öğretmenler sendikası, sendika lideri Nasir el-Nawasra'nın yetkilileri sözlerine saygı göstermeye çağırdığı bir gösteri için çağrı yaparak yanıt verdi.
Bunun ardından Amman başsavcısı Hassan Abdallat'ın Öğretmenler Birliği'nin genel merkezinin, şubelerinin ve ülke çapındaki ofislerinin iki yıl süreyle kapatılması emrini verdiğini söyledi.
Abdallat daha sonra güvenlik güçlerinin sendika konseyinin 13 üyesini tutukladığını ve sorguya çekilmek üzere sevk edildiklerini söyledi. "Avukatlarının huzurunda sorgulandılar ve soruşturma kapsamında bir hafta tutuklu kalmaları emredildi."
