Amerikan Bankacılık Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Türkiye'ye Olası Etkileri Mart 13, 2023 ABD’de son günlerde peş peşe üç banka battı: Silvergate Capital, Signature Bank ve Silicon Valley Bank. Bu batışların altında bazı ortak nedenler var. Bunlardan birisi bu kripto para piyasasında yaşanan düşüşler diğeri de bu bankların portföylerinde taşıdığı yüklü Hazine kâğıtları. Batış rüzgârı Silvergate Capital adlı bankayla başladı. Silvergate Capital, kaynaklarının çoğunu FTX adlı kripto para borsası ve risk fonu şirketi aracılığyla kripto para piyasasına yatırmıştı. Varlıklarının bir bölümünü de Hazine kâğıtlarına yatırmış olan Silvergate Capital, Fed’in faiz artırımlarından olumsuz etkilenen şirketler arasındaydı. Fed’in faiz artırımları Hazine kâğıtlarının da faizinin artmasına ve dolayısıyla değerlerinin düşmesine yol açmıştı (Hazine kâğıtlarının değeriyle faizi arasında ters yönlü ilişki vardır.) FTX’in 2022 yılı Kasım ayında çöküşüyle ikinci büyük darbeyi yiyen Silvergate Capital, gidişe dayanamayarak battı. Silvergate Capital’in ardından batan ikinci banka Silicon Valley Bank (SVB) oldu. Kaynaklarını büyük ölçüde Hazine kâğıtlarına yatırmış olan Silicon Valley Bank (SVB) adlı yatırım bankası da 1,8 milyar dolar zararla karşı karşıya olduğunu, geleceğe dönük hedeflerini düşürdüğünü ve 2 milyar dolar sermaye artışı yapacağını da duyurdu. Sermaye artışı yapılacağını açıklamasına karşın bankanın hisse değerlerinde yaşanan düşüşler durdurulamadı ve sonunda banka battı. SVB’nin batışı küresel krizin başladığı yıl olarak kabul edilen 2008 yılından bu yana yaşanan en büyük banka iflaslarından birisi olarak yorumlanıyor. Bu iki bankayı izleyerek kaynaklarını büyük ölçüde kripto para piyasasına yatırmış olan ve Silvergate Capital gibi FTX’in batışından son derecede olumsuz olarak etkilenmiş olan Signature Bank da iflasını açıkladı. Amerikan Federal Mevduat Sigortası Fonu (FDIC), mevduat sahiplerinin haklarını korumak üzere bu bankaya kayyum atadı. Bu üç bankadan Silvergate Capital ve Signature Bank’ın batışının en önemli nedeni yukarıda değindiğimiz gibi kaynaklarını kripto para piyasasına yatırmış olmalarıydı. Bu piyasada yaşanan olumsuzluklar bu iki bankayı batışa sürükledi. Buna karşılık SVB’nin batışı bu ikisinden daha farklı bir nedene dayanıyor. Her ne kadar bu banka da kripto para piyasasına girmiş olsa da kaynaklarını değerlendirme konusunda asıl ağırlığı Hazine kâğıtlarına vermişti. Fed’in peş peşe faiz artırımları yapmasıyla bu bankanın aldığı kâğıtların değeri düştü ve banka batıştan kurtulamadı. Yaşanan bu gelişmeler ve özellikle de SVB’nin batışı ABD’de önce panik havası yarattı. Ardından mevduatın tamamının sigorta güvencesine alındığı açıklandı ve böylece panik havası önemli ölçüde dağıtılmış oldu. Ne var ki bu kez de bütün bu zararlar devlet tarafından üstlenilmek zorunda kalındı. Altında son günlerde gördüğümüz yükselişte bu gelişmelerin önemli etkisi var. Böyle durumlarda ‘güvenli liman’ olarak kabul edilen altına yöneliş artıyor. Bu kez de öyle oldu ve altın fiyatı, talep artışı nedeniyle yükseldi. Yine aynı şekilde Dolar Endeksi düşerken Euro da Dolara karşı değer kazandı. Gelişmelerin Türkiye’ye etkisi en çok borsada görüldü: Banka hisselerinde ciddi kayıplar yaşandı ve USD/TL kuru yükseldi. Bundan sonra ne olacağı meselesi Fed’in meseleyi nasıl yöneteceğine bağlı bulunuyor. Fed, ilk adımları doğru attığı için bu batışların 2008 krizine yol açan tetikleyici etkiler yaratmasının şimdilik önüne geçilmiş olduğu görülüyor. Bu durum Fed’in faiz artırımı kararlarını etkileyebilir. Pek çok yorumcu Fed’in faiz artırımında eskisi kadar hızlı ve sert davranmayacağı görüşünde birleşiyor. Türkiye açısından bankaların çok düşük faizlerle Hazine kâğıtları almaya zorlanmış olmaları ciddi bir sorun olarak karşımızda duruyor. İleride faizler yükselmeye başladığında bu kâğıtların değeri hızla düşerse bu kâğıtları ellerinde tutan bankalar SVB gibi sıkıntılarla karşılaşabilir. ABD’de Hazine kâğıdı faizlerinin enflasyona göre düşüklüğünün yol açtığı negatif reel faiz 4 – 5 puan olmasına karşılık bizde bunun 40 – 50 puan olması son derecede ciddi bir sorun oluşturuyor. Piyasa sisteminde faizi yanlış belirlerseniz her şey yanlış gider. Bu durum başlarda anlaşılamaz, hatta her şey iyiye gidiyormuş gibi görünür ama bir süre sonra her şey tersine gitmeye başlar. Kaynak https://www.mahfiegilmez.com/2023/03/amerikan-bankaclk-sisteminde-yasanan.html