DEM Parti Mardin Milletvekili Beritan Güneş Altın, mahpusların koşullu salıverilme haklarının İdare ve Gözlem Kurulları tarafından keyfi biçimde gasp edildiğini belirterek Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un yanıtlaması istemiyle Meclis’e soru önergesi sundu. Güneş Altın, ayrıca TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’na (İHİK) dilekçe vererek, Diyarbakır Kadın Kapalı Hapishanesi’nde tutulan Rojin Durmaz hakkında alınan kurul kararlarının incelenmesini talep etti.
“İnfaz yakmalar sistematik hale geldi”
Milletvekili Güneş, son yıllarda hapishanelerde tecrit, işkence ve kötü muamelenin sistematikleşmesine karşın ilgili kurumların hiçbir önlem almadığını vurguladı. Özellikle İdare ve Gözlem Kurullarının “subjektif” gerekçelerle tahliyeleri engellediğini belirten Güneş, bu kararların “hukuki ve etik ilkeleri hiçe sayan ideolojik uygulamalara dönüştüğünü” ifade etti.
Rojin Durmaz’ın tahliyesi iki kez engellendi
2018’den bu yana tutuklu bulunan HDP Derik İlçe eski Eşbaşkanı Rojin Durmaz’ın, koşullu salıverilme hakkı elde etmesine rağmen tahliyesinin iki kez engellendiğini aktaran Güneş, Durmaz’ın 25 Nisan – 27 Ekim 2025 dönemine ilişkin değerlendirme puanının 56.50 olmasına rağmen “iyi halli olmadığı” gerekçesiyle infazının yakıldığına dikkat çekti.
“İmralı’ya sevk istediği için karar ideolojik”
Güneş, kurul kararında Durmaz’ın “İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’ne nakil talebinde bulunduğu” bilgisinin yer almasının, kararların politik saiklerle alındığının açık göstergesi olduğunu söyledi. Söz konusu hapishanenin, Abdullah Öcalan’ın tutulduğu yer olması nedeniyle “politik ve sembolik anlam taşıdığını” vurguladı.
“Masumiyet karinesi ters yüz ediliyor”
Kararlarda yer alan “pişmanlık göstermeme” ve “tekrar suç işleme riski” ifadelerinin hukuki dayanağının bulunmadığını belirten Güneş, bu gerekçelerin masumiyet karinesini ihlal ettiğini söyledi:
“Bir kişinin ileride suç sayılabilecek bir fiilde bulunma ihtimaliyle hapsedilmesi, kişiyi özgürlüğünden mahrum bırakma suçunun hapishane idaresi eliyle işlendiğini göstermektedir.”
Bakan Tunç’a 10 soru
Güneş Altın, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’a şu soruları yöneltti:
-
Son 5 yılda koşullu salıverilme hakkı elde ettiği halde tahliyesi ertelenen veya infazı yakılan kaç mahpus bulunmaktadır?
-
Bu kararların kaçında “pişmanlık göstermeme” gerekçesi kullanılmıştır? Mevzuatta bu gerekçenin tanımı var mıdır?
-
Kurul kararlarına karşı etkili bir itiraz ya da yargısal denetim mekanizması bulunmakta mıdır? Sonuçlanma oranı nedir?
-
40 puanlık alt eşik aşılmasına rağmen “iyi halli değildir” kararı hangi hukuki temele dayanmaktadır?
-
Diyarbakır Kadın Kapalı Hapishanesi’nde 2023–2025 arasında tahliyesi ertelenen mahpus sayısı kaçtır? Gerekçelerde hangi kalıplar öne çıkmaktadır?
-
Kararlarda “İmralı’ya nakil talebi” ibaresinin yer alması, kararların ideolojik olduğunu göstermiyor mu?
-
“Tekrar suç işleme riski” kararı bilimsel bir değerlendirmeye mi yoksa kurul üyelerinin kanaatine mi dayanmaktadır?
-
Kurul üyeleri hangi kriterlere göre seçilmektedir? Kararlarına ilişkin etik ya da disiplin denetimi yapılmakta mıdır?
-
Keyfi infaz yakmalarına ilişkin bakanlıkça herhangi bir soruşturma yürütülmüş müdür?
-
Uluslararası kuruluşların Türkiye’deki tecrit ve kötü muamele raporlarına karşı somut bir eylem planı veya reform çalışması var mıdır?
Güneş Altın, uygulamaların hukuka aykırı olduğunu belirterek “hukuki belirsizlik, siyasi saikler ve cezalandırma amaçlı keyfiyetin” son bulması gerektiğini söyledi.