Edirne F Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunan HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun Abdullah Öcalan’ı ziyaret etmesine yönelik tartışmaları değerlendirdi. T24’te yayımlanan “Sürecin muhasebesi: Neler yapabilirdik ya da yapabiliriz?” başlıklı yazısında Demirtaş, sürecin sadece güvenlik ekseninde ilerlemesinin yeterli olmadığını vurguladı.
Demirtaş, “Kardeşliğin hukuku, yasaları önce yüreklerde yapılmalı ki geri kalan normatif adımlar atılırken yeni kırılmalar olmasın. Eğer bu çalışmalar yapılmış olsaydı Meclis Komisyonu’nun İmralı’ya gitmesi krize dönüşmezdi” ifadelerini kullandı.
“Güvenlik değil, kardeşlik esas alınmalı”
Son bir yılda Erdoğan, Bahçeli ve Öcalan’ın inisiyatifleriyle önemli gelişmeler yaşandığını belirten Demirtaş; PKK’nin fesih kongresi, TBMM’de komisyon kurulması, Süleymaniye’de silah bırakma töreni gibi adımları “tarihi ve değerli” olarak nitelendirdi. Ancak sürecin merkezine “silah” değil “kardeşlik” kavramının yerleştirilmesi gerektiğini savundu.
Demirtaş, “Silah kardeşlik hukukunu örselediği için öncelikle aradan çıkmalıydı. Ancak bununla eş zamanlı olarak kardeşlik duygusu da onarılmalıydı. Yasadan önce duyguda birlik sağlanmalıydı” dedi.
“Yasa önce halkın bilincinde yapılır”
Yasaların Meclis’te değil, halkın bilincinde yapılması gerektiğini belirten Demirtaş, “Kardeşlik önce duyguda kurulur, sonra Meclis onu yasaya dönüştürür. Ortada duygu yokken yasa yapmaya kalkarsanız halkın iradesinin tersine adım atmış olursunuz” ifadelerini kullandı.
“Somut adımlar atılmadı, ayrışma derinleşti”
Demirtaş, sürecin duygusal boyutunun ihmal edildiğini ve somut adımların atılmadığını belirterek, “Muhalefete yönelik operasyonlarla ayrışma derinleştirildi. 30 yıllık hapis cezalarını tamamlamış siyasi mahpuslar, hasta mahpuslar bile cezaevinden çıkamadı. Kayyım atanmış belediyeler halka iade edilmedi. Kürt-Türk kardeşliği pekiştirilmeden, üstüne Türk-Türk ayrışması eklendi” dedi.
“Kardeşlik için sembolik adımlar atılabilirdi”
Demirtaş, yazısında sürecin daha yapıcı ilerleyebilmesi için önerilerde de bulundu. Meclis Komisyonu’nun dinleme faaliyetleri yerine sembolik ve duygusal bağ kuran etkinlikler düzenlemesi gerektiğini savundu. Bunlar arasında liderlerin mezar ziyaretleri, kardeşlik maçları, ortak bildiriler, konserler ve ortak dini törenler gibi öneriler yer aldı.
“Barış ve kardeşlik kazanacak”
Yazısını “Dost acı söyler” diyerek bitiren Demirtaş, hücresinden süreci izlediğini ve Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Adnan Selçuk Mızraklı’nın dik duruşundan ilham aldığını belirtti. “Umudumuzu koruyor, mücadele kararlılığımızı diri tutuyoruz. Biliyoruz, inanıyoruz ve çabalıyoruz. Barış ve kardeşlik mutlaka kazanacak” dedi.