Giriş
Shakespeare, 16. yüzyıl İngiliz edebiyatının en çok tanınan isimlerinden biridir. “Macbeth”, “Othello” ve “Romeo ve Juliet” gibi eserleriyle tanınan oyun yazarı, İngilizce dilinin gelişimine ve tiyatro sanatının evrimine büyük katkıda bulunmuştur. Bunun yanısıra Shakespeare, hayatı boyunca çokça sone de yazmıştır. Bu yazıda sizlerle 18. Sone’nin çevirisini ve derinlemesine bir incelemesini yapacağım.
William Shakespeare[i]
18. Sone ve Çevirisi
| 1. | Seni bir yaz gününe benzetmeli miyim? |
| 2. | Sen çok daha güzel ve ılımlısın. |
| 3. | Sert rüzgarlar sarsar Mayıs’ın sevimli tomurcuklarını, |
| 4. | Ve kısadır yazın kira kontratı. |
| 5. | Gökyüzünün gözü çok sıcaktır zaman zaman, |
| 6. | Ve soluktur altın teni; |
| 7. | Ve bazen azalır her güzellik, |
| 8. | Şans eseri, veya doğanın kanunuyla, dokunulmamış; |
| 9. | Ama senin sonsuz yazın hiç bitmemeli, |
| 10. | Sahip olduğun güzelliğin sonu gelmemeli, |
| 11. | Ölüm, gölgesinde dolaştığın zaman bile övünmemeli, |
| 12. | Zamana karşı bu sonsuz satırlarda var oldukça sen. |
| 13. | Nefes aldıkça, yahut gözleri gördükçe insanoğlunun, |
| 14. | Yaşayacak bu ve yaşatacak seni. |
Sonenin Yorumlaması
Sone’de Shakespeare aşık olduğu kadından bahsediyor. “Seni bir yaz gününe benzetmeli miyim?” derken kadının güzelliğine ve canlılığına değiniyor. Yaz günleri akla “mutluluk, canlılık, güzellik, hayat enerjisi” gibi kavramları getiriyor, Shakespeare de sevdiceğine karşı bu hisleri beslediğinden böyle bir cümle kuruyor. Fakat sonenin devamında kadının bir yaz gününden bile daha güzel ve kalıcı olduğunu söylüyor. Yaz günleri her ne kadar sıcak olsa da, bazen sert rüzgarlar estiriyor ve yaz sadece 3 ay sürüyor, “yazın kira kontratı” derken Shakespeare bundan bahsediyor; kısacası en güzel mevsim olan yazın bile kusurlarının olduğuna değiniyor ve kadını en güzel mevsimden bile daha güzel bulduğunu belirtiyor.
Shakespeare bu soneyi yazarak, kadını ölümsüzleştiriyor. Üstünden yaklaşık 500 yıl geçmiş olsa da, bu soneyi okumamız bunun en büyük örneğidir.
Sonuç
Bu yazıda, Shakespeare'in ünlü 18. Sonesi üzerine bir çeviri ve yorum sunmak istedim. Metnin, Shakespeare'in aşk ve ölümsüzlük temasını ustalıkla işlediği, güçlü metaforlarla dolu olduğu açıkça görülebilir. Umarım bu yazı, okuyuculara Shakespeare'in şiirsel dehasını daha yakından tanıma fırsatı sunmuştur.