TİGEM’DE NELER OLUYOR? CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TİGEM’e bağlı işletmelerde son 3 yıl içinde binlerce hayvanın hastalık nedeniyle telef olması ya da zorunlu kesime gönderilmesi ve kurumun 100 milyonlarla ifade edilen zararıyla baş gösteren sorunu, Tarım ve Orman Bakanlığına yönelttiği soru önergesiyle gündeme taşıdı. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, CHP Milletvekili Gürer’in TİGEM’e bağlı tüm işletmelerdeki sorunları tek tek sıralayıp, bu sorunlara neden çözüm bulunamadığına dair sorularına yanıt istediği önergesine, kurumda sanki hiçbir sorun yokmuş gibi yanıt verdi. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı işletmelerde yaşanan ‘skandal niteliğindeki’ sorunları, Bakan Pakdemirli tarafından yanıtlanması istemiyle verdiği soru önergesiyle Meclis gündemine getirdi. SORUNLARI TEK TEK SIRALADI Her bir işletmede yaşanan sorunları tek tek sıralayıp, bu sorunların neden yaşandığının ve neden önlem alınamadığının açıklanmasını isteyen Gürer, Bakan Pakdemirli’ye şu soruları yöneltti: HAYVAN HASTALIKLARI NEDEN ÖNLENEMİYOR? “TİGEM’e bağlı işletmelerde hayvan hastalıklarının önlenememesinin sebepleri nelerdir? TİGEM’e bağlı işletmelerde hayvan hastalıklarının önlenmesi için; veteriner sayısı, aşı miktarı ve takip sistemi yeterli midir? HASTALIKTAN ÖLEN HAYVANLAR Anadolu, Ceylanpınar, Çukurova, Gözlü, Karacabey ve Türkgeldi işletmelerinde son 3 yılda toplam 4 bin 52 hayvanın, hastalıkları dolayısıyla ya telef olması ya da zorunlu kesime gönderilmesi ile ilgili bir denetim yapılmış mıdır? ZORUNLU KESİME GÖNDERİLEN HAYVANLAR Yukarıda bahse konu işletmelerde bulunan ithal hayvanların ölüm oranı nedir? Karacabey işletmesinde, son 3 yıl içinde Bruselladan dolayı toplam 2 bin 27 hayvan zorunlu kesime gönderilmiş olup Brusella hastalığı Karacabey’den sonra en çok Ceylanpınar tarım işletmesinde görülmüştür. Bunun nedeni hayvanlara aşı yapılmamasından ya da aşının tesirsiz olmasından mı kaynaklanmaktadır? Ceylanpınar’ da ise son üç yıl içinde toplam 1006 hayvan Bruselladan dolayı zorunlu kesime gittiğine göre bu hayvanlar veteriner kontrolünde değil midir? Yine Anadolu ve Gözlü işletmelerinde de Brusella hastalığı görülürken, bu iki işletmede de son üç yılda toplam 205 hayvan kesime yollanmıştır. TİGEM’in sadece Çukurova ve Türkgeldi tarım işletmelerinde Brusella hastalığının görülmediğine dair tespiti dikkate alınarak bu iki işletme ve hastalığın görüldüğü diğer işletmelerde inceleme yapılmış mıdır? 3 yılda TİGEM’in 4 işletmesinde toplam 3 bin 238 hayvan Bruselladan dolayı zorunlu kesime gönderilmesinin yanında bir hayvan hastalığı olan Tüberküloz’un Anadolu ve Gözlü tarım işletmelerinde 459 hayvanda görülmesi ile ilgili inceleme yapılmış mıdır? Üç Gün hastalığı da Ceylanpınar ve Çukurova tarım işletmelerinde toplam 355 hayvanda gördüğüne göre aşı ve ahır ilaçlaması ile birlikte bulaşıcılığı sağlayan sineğe tedbir alan uygulamalar yapılmış mıdır? Sayıştay’ın 2019 yılı denetim raporunda da bu konuya özellikle dikkat çekilmektedir. Hayvancılık faaliyetlerinde giderek artan miktarlarda zarara neden olduğu bilindiği halde yeterli önlemlerin alınmamasının nedenleri nelerdir? 98.5 MİLYON TL ZARAR Sayıştay denetim raporunda “2018 yılında 29 milyon TL olan hayvancılık faaliyet zararı 2019 yılında 98.5 milyon TL’ye yükselmiştir” denilmesi sorunun giderek artığının somut ifadesi değil midir? Bu bağlamda bahse konu kamu kuruluşunda önlem alınarak sorunun aşılabilmesi olası mıdır?” YÜZDE 100 KORUYUCULUK MÜMKÜN DEĞİL Gürer’in önergesine yanıt veren Bakan Pakdemirli, dünyada ve ülkemizde alınan tüm biyogüvenlik tedbirleri ve koruyucu aşılamalara rağmen hiçbir hastalığa karşı bilimsel olarak yüzde 100 koruyuculuk sağlamanın mümkün olmadığını söyledi. OLUR BÖYLE VAKALAR Pakdemirli, “ TİGEM işletmelerindeki damızlık sığır tesislerinde her türlü biyogüvenlik tedbirleri alınmasına ve koruyucu aşılar yapılmasına rağmen, haşere, kuş, rüzgâr gibi vektörler ile bulaşarak, bir kısım TİGEM İşletmelerinde söz konusu hastalıklar görülebilmektedir” dedi. 750 BAŞ SIĞIRA 1 VETERİNER HEKİM TİGEM İşletmelerinde söz konusu hastalıkların görülmesi durumunda bu hastalıklar ile ilgili mevzuatların uygulandığını anlatan Bakan Pakdemirli, “TİGEM’e bağlı işletmelerde 30 Bin büyükbaş, 210 Bin küçükbaş hayvan varlığı ile damızlık yetiştiriciliği faaliyeti sürdürülmektedir. TİGEM genelinde 58 veteriner hekim, 54 zooteknisi (ziraat mühendisi) ve 79 veteriner sağlık teknikeri-teknisyeni olmak üzere toplam 191 kişi istihdam edilmektedir. Hayvancılıkla ilgili teknik personelin %75’i büyükbaş, %25’i küçükbaş hayvanlar bölümünde görev yapmaktadır. İşletmelerimizde sığırcılık şubelerinde 750 baş sığıra 1 veteriner hekim, 1.250 baş sığıra 1 ziraat mühendisi (zooteknisi) ve 500 baş sığıra 1 veteriner sağlık teknisyeni düşecek şekilde istihdam sağlanmaktadır” diye konuştu. AŞILARDA SORUN YOK Bakan Pakdemirli, Karacabey Tarım İşletmesi Müdürlüğünde kullanılan brusella aşılarının İzmir Bornova Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlüğünde gerekli etkinlik testlerinin kontrol ettirildiğini ve etkinliğinde olumsuz bir duruma rastlanmadığını belirtti. ÖNLEMLER ALINIYOR AMA… Ceylanpınar Tarım İşletmesi Müdürlüğünde sığırcılık faaliyetleri 3 ayrı bölgede bulunan sığırcılık tesislerinde 8.800 baş sığır varlığı ile yürütülmekte iken bir tesiste brusella hastalığı tespit edildiğini açıklayan Pakdemirli, “Hastalığın çıktığı tesis mevzuatlar çerçevesinde karantinaya alınarak gerekli biyogüvenlik tedbirleri uygulanmıştır. Alınan tedbirler neticesinde hastalığın diğer 2 tesise bulaşması önlenmiştir. Halk sağlığının korunması amacıyla tüm hayvancılık personeli eğitime tabi tutulmuştur. Karantina tedbirleri uygulanan İşletmedeki hayvan hareketleri, dezenfeksiyon işlemleri ve her türlü biyogüvenlik tedbirleri 12 veteriner hekim, 23 veteriner sağlık teknisyeni olmak üzere toplam 35 sağlık personelinin kontrolünde yapılmıştır” diye konuştu. ÜÇGÜN HASTALIĞI İÇİN ÇİFT DOZ AŞI UYGULAMASI Bakan Pakdemirli, “Üç gün hastalığı tüm Ortadoğu ülkeleri ile Ülkemizin Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde bazı yıllarda etkisini göstermekte, büyükbaş hayvanlarda telefatlara neden olabilmektedir. Bu bölgelerde yer alan Ceylanpınar ve Çukurova İşletmelerinde en son 2012 yılında üç gün hastalığına karşı aşı geliştirilmiş olup bu işletmelerdeki sığırlara koruyucu olarak her yıl uygulanmaktadır. Üç gün hastalığının Irakta görüldüğü bilgisi alındıktan sonra 2020 yılında söz konusu İşletmelerde çift doz aşı uygulaması yapılmıştır” açıklamasında bulundu. GÜRER: “BU NE RAHATLIK?” Önerge sahibi CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ise TİGEM’de bu denli sorunlar yaşanırken, Tarım ve Orman Bakanının, soru önergesine, sanki bu sorunlar normalmiş gibi bir tavırla yanıt vermesine tepki gösterdi. BAŞKA ÜLKEDE OLSA GÖREVDEN AYRILIRDI Gürer, “Başka bir ülkenin Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı kuruluşlarında hayvanların hastalıktan ölmesi, zorunlu kesime gönderilmesi, 1 yıl içinde zarar oranının 3 katına çıkması gibi skandal olaylar yaşansa, Tarım ve Orman Bakanı dâhil, o kurumlardaki tüm yöneticiler istifa eder ya da görevlerinden alınırdı. TIGEM Genel Müdürü Bakan Yardımcılığına terfi etti. Bakan, durum normalmiş gibi yanıtlar veriyor. Sorun var ama yok gibi algı yaratılıyor. Sayıştay denetiminde ortaya çıkan durumlar başlı başına irdelenmesi gereken sorunlardır. Ne yazık ki bunca soruna rağmen Tarım ve Orman Bakanı Aladağ'dan serin bir tavırla görevini sürdürüyor.” şeklinde konuştu.