Okul alışverişinde bu yıl sepet değişti. Uzaktan eğitimle birlikte teknolojik ürünlere talep patladı, raflarda ürün kalmadı. Son bir ayda bilgisayar ve tablet satışları 3 kata yakın arttı. Kur artışına rağmen talebin çok yüksek olduğunu vurgulayan sektör temsilcileri, tedarik sorunu aşılırsa kişisel bilgisayar pazarının bu yıl sonunda 2 milyon adedi aşmasını bekliyor. Geçen yıl bu rakam 1,6 milyon adette kalmıştı, bu yıl da artan kurun etkisiyle yükseliş beklenmiyordu. Sektör, arz sıkıntısı ve fiyat artışı olmasaydı bilgisayar ve tablet satışlarının yılı daha yüksek seviyede kapatabileceğini ifade ediyor. Son iki yılda cep telefonlarının boyutlarının büyümesiyle satışı düşen tablete de uzaktan eğitim doping oldu. Geçen yıl 700 binlere kadar düşen tablet satışları, yılın ilk yarısında 600 bin oldu. En düşük fiyatın 400 TL olması velileri tablete yöneltti. Tablet pazarının yıl sonunda yüzde 60’ın üzerinde büyümesi bekleniyor. Bilgisayar ve tablet dışında bu yıl yazıcılar, modemler, webcamler, harddiskler, mouse ve klavyeler, hoparlörler, kulaklıklar da okul alışverişlerinin önemli bir parçası haline geldi. Sıfır ürün fiyatlarındaki artış nedeniyle bazı veliler ikinci el bilgisayar ve tabletlere yöneldi. İkinci el satışlar yüzde 100 arttı. Türkiye’de artan kurla birlikte bilgisayar yenileme sıklığı 10 yıla tırmanmıştı. Uzaktan eğitim yeni bilgisayar, ihtiyacını tetikledi. Eylülün son haftası raflarda ürün kalmadı. İkinci yarıda birçok üründe üretimden kaynaklanan arz sıkıntıları da yaşanıyor. Fabrikalar sipariş yetiştiremiyor. Bazı yedek parça üreticilerinin salgından finansal olarak etkilenmesi de hammadde tedarikinde sorunlar yaratıyor. Öte yandan TÜİK verilerine göre Türkiye'de son bir yılda bilgisayar fiyatları yüzde 67 yükseldi. Geçen yılın yaz aylarında ortalama fiyatı 4 bin TL olan bilgisayar fiyatları bu yılın ağustos ayında 7 bin TL'yi aştı. Türkiye’de kişisel bilgisayar satışları, önceki yıllarda 3 milyon adetin üzerini de görmüştü. Dünya’da yıllık yaklaşık 250 milyon adet bilgisayar satışı yaşanırken, sektör temsilcileri, Türkiye’nin kur etkisiyle potansiyelinin çok gerisinde olduğunu pazarın en az 2,5 milyon adet seviyesine ulaşması gerektiğini kaydediyor. İlk 8 ayda yüzde 40’lık bir büyüme ile 915 bin adet bilgisayar satışı gerçekleşti. Taşınabilir bilgisayar satışları da yüzde 70 arttı. Okula dönüş hareketliliği tekno zincirlerde yaşandı Ağustosun ikinci haftasından beri hem mağazalarda hem de teknosa.com’da okula dönüş hareketliliği yaşandığını ifade eden Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan, en çok talep artışının notebook ve tablet ürün grubunda görüldüğünü, bu iki ürün grubunun arasında notebook’un daha fazla tercih edildiğini ifade etti. Gürcan, “Geçen yıla göre ilk 7 ayda teknoloji ürünleri pazarı yüzde 25 büyüyerek 44 milyar TL’ye ulaştı. Notebook, tablet ürün gruplarının yer aldığı bilgi teknolojileri / IT kategorisi geçen yılın aynı dönemine göre ilk 7 ayda yüzde 80’e yakın rekor bir büyüme yakaladı” dedi. Notebook ve tablet yüzde 300 büyüdü MediaMarkt Türkiye İcra Kurulu Başkanı Yenal Gökyıldırım, eğitimin uzaktan gerçekleştirileceğinin açıklanmasıyla, ağustosun ikinci yarısından itibaren MediaMarkt’in notebook ve tablet satışlarında geçen yıla oranla yüzde 300 büyüdüğünü ifade etti. Gökyıldırım, “Notebook yüzde 200 artarken tablet satışlarımız da yüzde 180 arttı. Tabii notebookların yanı sıra özellikle Microsoft Office satışları da arttı. Koruma ve uzaktan danışmanlık-yönlendirme paketlerine olan ilgi de yükseldi. Yazıcı, monitör, modem ve Wi-Fi güçlendirici gibi ürünlerin satış hacminin geçen yıllara göre arttığını gözlemledik. Klavye, kulaklık gibi teknolojik ürünlere olan ilgi de arttı. Monitör ve yazıcılara olan talepte de eylül ayının başından itibaren artış yaşandı” diye konuştu. Webcam satışları 30 kattan fazla yükseldi Okulların açılmasından önceki iki haftanın satışları, geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında dizüstü bilgisayar satışlarının iki kattan fazla, masaüstü bilgisayar satışlarının ise üç kattan fazla arttığını ifade eden GittiGidiyor Ticari Direktörü Bülent Elçin ise “Tablet satışları 5 kata yakın artış gösterirken buna bağlı olarak tablet klavyesi satışları da 9 kat yükseldi. Mouse satışları yüzde 74, hoparlör sistemlerinde de yüzde 25’lik bir artış oldu. Bu yılın ağustos ayı ve eylülün ilk 20 gününü kapsayan dönemi geçen yılla kıyasladığımızda ise dizüstü bilgisayar satışları yüzde 70 arttı. Aynı dönemde tablet ve masaüstü bilgisayar satışları ise neredeyse 3 katına kadar yükseldi” diye konuştu. Klavye satışları yüzde 185 arttı İncehesap.com Kurucu Ortağı Nurettin Erzen, “Nisan ayından eylül ayında kadar olan süreçte tüm bilgisayar satışlarımız yüzde 144 arttı. Bu süreçte kulaklık ve mikrofon satışlarımız yüzde 139, mouse satışlarımız yüzde 49, klavye satışlarımız yüzde 185 ve monitör satışlarımız yüzde 199 oranında arttı. Yazıcı satışlarımız yüzde 139 artış gösterdi” dedi. Erzen, eylül ayında ise özellikle tablet satışlarının bir önceki yıla kıyasla yüzde 67 arttığını belirtti. Modem talebi de arttı Bu harcamalara paralel olarak modem, kablosuz ağ genişletici ve mesh teknolojisi destekli ürünlerin de satışı arttı. Zyxel Kanal Müdürü Tuğba Şişik, birçok ailenin hala yazlıklarında ikamet etmeye devam ettiğini ve öğrencilerin kesintisiz internet ihtiyacı için evdeki internet bağlantısını LTE cihazları ile yedeklediklerini söyledi. Şişik, ekimde de modem ve kablosuz genişleticiler başta olmak üzere LTE cihazlarına yönelik talebin sürmesini beklediklerini belirtti. TABLETİN YÜZÜ GÜLDÜ • PAZARDA bu yıl büyüme beklenmezken uzaktan eğitimle birlikte pazarın özellikle notebook ve tablet gibi taşınabilir ürünleri çok olumlu etkiledi. TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Kübra Erman Karaca, bu etkinin yıl sonuna kadar sürmesini beklediklerini belirtti. Karaca, pazarın 2018 yılında ciddi küçüldüğünü vurgulayarak, "2019'da kişisel bilgisayar pazarında satış adedi yaklaşık 1.6 milyon adet olmuştu. Bu yılın ilk 6 ayına baktığımızda toplam PC pazarının yüzde 40 a yakın arttığını görüyoruz. İkinci yarıda da artışın devam edeceğini ve yılın toplamında kişisel bilgisayar pazarının 2 milyon adedin üzerine çıkacağını öngörüyoruz. Son yıllarda dünyada yılda yaklaşık 250-260 milyon adet kişisel bilgisayar satışı oluyor” dedi. Tedarik sıkıntısı olmasaydı daha yüksek büyüme olabilirdi Karaca, koronavirüs sebebiyle talebi karşılayacak ürün bulamamanın da önemli bir nokta olduğunun altını çizdi. Tedarik sorunu olmasa daha fazla ürün satılabileceğini ifade etti. Karaca, Türkiye'deki bilişim teknolojileri distribütör pazarı verileri ve global marka satışları baz alındığında tablet satış cirolarının geçen yılın ilk 8 ayına kıyasla çok yüksek bir büyüme gösterdiğini belirtti. Yılın ilk sekiz ayında perakendede satılan notebookların geçen yıla göre yüzde 70'ten fazla olduğunu ifade eden Karaca, şunları söyledi: "Özellikle notebooklara yüksek talep var ancak masaüstü bilgisayar maalesef aynı performansı göstermiyor. Tablet pazarında durum notebook'a benzer bir seyir gösteriyor. Talep yüksek, arz ise hem dönemsel hem de üretim kısıtları nedeniyle yetersiz. Toplamda özellikle tüketici pazarında adet bazlı yüzde 50'nin üstünde artış var. Yılın sonuna kadar artış devam edecek. Kişisel bilgisayarda adet olarak yüzde 30 ila yüzde 40 arasında bir büyüme öngörüyoruz. Tedarikte bir sorun yaşanmazsa yılın son çeyreğindeki büyüme daha yüksek olabilir. Özellikle notebook büyümesi yüzde 70'in üzerinde kapanabilir. Artık talepler daha yüksek özellikli ürünlere doğru yöneldi. Notebook için ikinci çeyrekte ilk çeyrekten daha yüksek bir büyüme oldu ve üçüncü çeyrekte de bu büyümenin devam ettiğini gözlemliyoruz. Tedarikte yaşanan sorunlar olmasaydı talep nedeniyle daha da yüksek bir büyüme görülebilirdi.” BİR DERS YAYINI 1 GB HARCIYOR KOTA TALEBİ PATLADI • TÜRK TELEKOM, EBA (Eğitim Bilişim Ağı) için her ay aylık yurt içi 8 GB ücretsiz internet hakkı sunuyor. Turkcell ise 6 GB hediye veriyor. Vodafone da 3 GB daha ekleyerek kullanıcılarına toplamda 6 GB'ı otomatik olarak tanımladı. Öğretmen ve veliler, sosyal medyadaki tepkilerinde, bir dersin 1 GB olduğunu, gün içindeki tüm derslerde internetlerin yetersiz kaldığını dile getiriyor. EBA sisteminde yoğunluktan dolayı aksaklıklar yaşanınca öğretmenler dersleri, Zoom'da canlı olarak anlatmak zorunda kalıyor. Kota yükseltme, hızı arttırma taleplerinde ise patlama yaşanıyor. Sosyal medyadaki tepkilere kulak veren operatörler talepleri karşılamak için adım attı. Türk Telekom, kullanıcılarının upload hızlarını hiçbir ek ücret ödemeden 2 katına çıkardı. EBA kullanıcılarının kota sorununu da çözeceğini açıkladı. Turkcell ise EBA platformu kullanıcılarına kota artışı yaptı, hız limitlerini de kaldırıldı. Turkcell Tv+, Tivibu, Vodafone TV gibi platformlara da EBA kanalları eklendi. EVDEN İNTERNETE ERİŞİM İMKANI % 90.7'YE ULAŞTI • TÜİK’İN 25 Ağustos'ta yayımlanan Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması'na göre internet kullanım oranı 2020 yılında 16-74 yaş grubundaki bireylerde yüzde 79,0 oldu. Bu oran, bir önceki yıl yüzde 75,3'tü. İnternet kullanım oranının erkeklerde yüzde 84,7, kadınlarda yüzde 73,3 olduğu görüldü. Hanelerin yüzde 90,7'sinin evden İnternete erişim imkanına sahip olduğu gözlendi. Bu oran bir önceki yılda yüzde 88,3 idi. Genişbant ile internete erişim sağlayan hanelerin oranı 2020 yılında yüzde 89,9 oldu. Buna göre hanelerin yüzde 50,8'i sabit genişbant bağlantı (ADSL, kablolu İnternet, fiber vb.) ile internete erişim sağlarken yüzde 86,9'u mobil genişbant bağlantı ile internete erişim sağladı. Genişbant İnternet erişim imkanına sahip hanelerin oranı bir önceki yıl yüzde 87,9 olarak gözlendi. SELENAY YAĞCI