Bilim insanları tarafından kritik olarak belirlenen eşiklerden biri 2030 yılı. Geri dönülmez eşikten geçmeden neler yapılmalı?
UNESCO'nun Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (Sustainable Development Goals/SDG) bu noktada devreye giriyor. 2015 yılının eylül ayında toplanan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda kabul edilen hedefler, özellikle 2030 yılına kadar uzanan süreçte iklim değişikliğini yavaşlatmak, aşırı yoksulluğu azaltmak ve biyoçeşitliliği korumak oldukça önemli.
Peki nedir bu SDG maddeleri? (1)
- Yoksulluğa Son: Yoksulluğun tüm biçimlerini her yerde sona erdirmek.
- Açlığa Son: Açlığı bitirmek, gıda güvenliğini sağlamak, iyi beslenmeyi teşvik etmek ve sürdürülebilir tarımı desteklemek.
- Sağlıklı ve Kaliteli Yaşam: Her yaşta sağlıklı ve kaliteli bir yaşamı güvence altına almak.
- Nitelikli Eğitim: Kapsayıcı, adil ve nitelikli eğitimi sağlamak; herkes için yaşam boyu öğrenme fırsatlarını artırmak.
- Toplumsal Cinsiyet Eşitliği: Kadınların ve kız çocuklarının güçlenmesini sağlayarak toplumsal cinsiyet eşitliğini gerçekleştirmek.
- Temiz Su ve Sanitasyon: Herkes için erişilebilir, güvenli ve sürdürülebilir su ile sanitasyon hizmetlerini sağlamak.
- Erişilebilir ve Temiz Enerji: Herkes için uygun fiyatlı, güvenilir, sürdürülebilir ve modern enerjiye erişimi sağlamak.
- İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme: Kapsayıcı ekonomik büyümeyi, tam istihdamı ve insana yakışır işleri desteklemek.
- Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı: Dayanıklı altyapılar kurmak, sürdürülebilir sanayileşmeyi teşvik etmek ve yenilikçiliği güçlendirmek.
- Eşitsizliklerin Azaltılması: Ülkeler içinde ve arasında eşitsizlikleri azaltmak.
- Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar: Şehirleri kapsayıcı, güvenli, dayanıklı ve sürdürülebilir kılmak.
- Sorumlu Tüketim ve Üretim: Sürdürülebilir üretim ve tüketim kalıplarını teşvik etmek.
- İklim Eylemi: İklim değişikliğiyle ve etkileriyle mücadele için acilen harekete geçmek.
- Sudaki Yaşam: Okyanusları, denizleri ve deniz kaynaklarını korumak; sürdürülebilir biçimde kullanmak.
- Karasal Yaşam: Ekosistemleri korumak, ormanların sürdürülebilir yönetimini sağlamak, çölleşmeyle mücadele etmek ve biyoçeşitlilik kaybını önlemek.
- Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar: Barışçıl ve kapsayıcı toplumlar inşa etmek, adalete erişimi sağlamak ve etkili kurumlar oluşturmak.
- Hedefler İçin Ortaklıklar: Küresel iş birliğini güçlendirmek ve sürdürülebilir kalkınma için ortaklıkları artırmak.
Kritik Eşik Yaklaşıyor! Hangi Alanlarda İlerleme Var?
SDG 4 nitelikli eğitim, SDG 7, Temiz ve Uygun Fiyatlı Enerji ve SDG 13, iklim eylemi konusunda ilerlemeler var.
Özetle, birçok ülkede dijital eğitim altyapısının gelişmesinin ve, okullaşma oranlarının yükselmesinin yanısıra, eğitimde kalite ve fırsat eşitliği hâlâ ciddi sorun teşkil etmekte. Avrupa, Çin ve ABD başta olmak üzere yenilenebilir enerji (özellikle güneş ve rüzgar) yatırımları hızlandı. Daha fazla ülke karbon nötr hedefleri açıklıyor, ancak somut adımlar yeterince hızlı değil.
Hangi Alanlarda Geriye Gidiş Var?
SDG 1, yoksulluğun azaltılması, SDG 10, eşitsizliklerin azaltılması, SDG 16, barış, adalet ve güçlü kurumlar
2025 Verilerine göre:
SDG hedeflerinin sadece %15'i yolunda ilerliyor.
Ekstrem hava olayları (yangın, sel, kuraklık) dünya genelinde arttı.
Gençlerin iklim aktivizmi ve sosyal sorumluluk projelerine katılımı yükseliyor.
Sonuç olarak?
2030 hedeflerine ulaşmak için önümüzdeki 5 yıl kritik önemde. Dünyanın dört bir yanında “sürdürülebilirlik” artık bir tercih değil, zorunluluk. İklim krizinin gölgesinde, artan sosyal eşitsizlikler ve kültürel erozyonla mücadelede herkesin elini taşın altına koyması gerekiyor.