MARDİN – DEM Parti Mardin Milletvekili Beritan Güneş Altın, Mardin’in Kızıltepe ilçesine bağlı Küçükayrık Mahallesi’nde yürütülen “Depolama Cazibe Sulaması ve Arazi Toplulaştırma Projesi” kapsamında ciddi hak ihlallerinin yaşandığını belirterek, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne soru önergesi verdi.
Altın, Devlet Su İşleri (DSİ) GAP 15. Bölge Müdürlüğü tarafından yürütülen projede köylülerin sürece dahil edilmediğini, bilgilendirilmediklerini ve planlama süreçlerinden dışlandıklarını vurguladı. Köy muhtarının rant ilişkileri ve şirketle olan bağlantılarının projeye yön verdiğini savunan Altın, “Proje halka rağmen, halkın iradesi hiçe sayılarak yürütülüyor” dedi.
“Fıstık ağaçları için çözüm vardı, DSİ reddetti”
Altın’ın önergesinde yer alan bilgilere göre, proje kapsamında boru hattının 10 dönümlük fıstık bahçesinden geçmesi planlandı. Köylüler, ağaçlara zarar verilmeden boruların bahçenin kenarından geçirilmesini önerdi. Bu çözüm, yüklenici firma tarafından da teknik olarak uygun bulunarak onaylandı. Ancak DSİ, bu güzergâhın “proje dışı” olduğu gerekçesiyle iptal edilmesini istedi. Hatta kurumun, bu güzergâhı “askerle dahi olsa uygulanacak” ifadeleriyle reddettiği iddia edildi.
“Firma razı, DSİ direniyor”
Altın, mühendislerin ve yüklenici firmanın alternatif hattı uygun bulmasına rağmen, DSİ’nin muhtarın ısrarını esas alarak ağaçların sökülmesi yönünde baskı yaptığını söyledi. Haziran ayında açılan kanalın halen kullanılmadığını, boruların döşenmeden bekletildiğini belirten Altın, “Firma çözüm istiyor, DSİ dayatıyor” diyerek tepki gösterdi.
Muhtara Ayrıcalık mı Tanındı?
Milletvekili Altın, proje kapsamında köylülerin, muhtarın kişisel ilişkileri nedeniyle mağdur edildiğini öne sürdü. Araçların sadece muhtarın izniyle köy içine sokulması, muhtarın traktörünün şirkete kiralanması ve akrabalarının firmada çalışması, kamu gücünün kişisel çıkarlara alet edildiği yönündeki iddiaları güçlendiriyor.
Yeni tapular köylülere sorulmadan mı verildi?
Altın, 7 Şubat 2019 tarihli Arazi Toplulaştırma Yönetmeliği’ne aykırı olarak bazı arazilerden %10’un üzerinde kesinti yapıldığını, taşlık arazilerin tarım arazisi gibi gösterildiğini, yeni tapuların ise köylülerin bilgisi olmadan dağıtıldığını dile getirdi.
“Askerle uygulatın” talimatı araştırılsın
Önergede en dikkat çekici başlıklardan biri de DSİ'nin, Kızıltepe Kaymakamlığı'na yazı göndererek işlemlerin kolluk kuvvetleri aracılığıyla yapılmasını talep ettiği yönündeki iddia oldu. Altın, Urfa 15. Bölge Müdürlüğü’nden “askeri zorla uygulatın” şeklinde talimat verildiği bilgisinin de araştırılmasını istedi.
Altın’dan Bakan Yumaklı’ya 10 Soruluk Çağrı
Beritan Güneş Altın, Bakan Yumaklı’ya şu soruların yanıtlanması çağrısında bulundu:
-
Proje öncesinde köylüler ne zaman ve nasıl bilgilendirildi?
-
Ekonomik değeri olan fıstık ağaçları için etki analizi yapıldı mı?
-
Muhtarın proje üzerindeki etkisi araştırıldı mı?
-
Muvafakat alınmasına rağmen neden ilk proje güzergâhı uygulanmıyor?
-
Açılan kanal neden hâlâ kullanılmıyor, borular neden döşenmedi?
-
Muhtarın şahsi mülkü şantiye sahası olarak mı kullanılıyor?
-
“Askerle uygulatın” talimatı verildi mi? Bu konuda soruşturma başlatıldı mı?
-
GAP projelerinde halkın etkin katılımı nasıl sağlanıyor?
-
Arazi kesintilerinde yasal sınır olan %10 aşıldı mı?
-
Yeni tapular köylülerin bilgisi dışında mı verildi?
Beritan Güneş Altın, önergesinin sonunda şu sözlere yer verdi:
“Tarım politikaları ve kalkınma projeleri, halka rağmen değil, halkla birlikte yürütülmelidir. Kamu gücünü kişisel ilişkilerle şekillendiren anlayış derhal sona ermeli, köylülerin rızası gözetilmelidir.”