Çukurova’da Tarım İşçileri Tepkili: “Ücretler Yetersiz, Çalışmayacağız”

Adana’nın bereketli topraklarında çalışan tarım işçileri, düşük yevmiyelere karşı ses yükseltti. “Gece yarısından sabaha, güneşin altında on saat çalışıyoruz ama kazandığımız geçimimize yetmiyor. Taleplerimiz karşılanmazsa tarlalara çıkmayacağız” diyerek iş bırakma uyarısında bulundu.

ADANA – Çukurova’da tarım işçileri, günlük 900 TL olan yevmiyelerin yetersizliğine tepki gösterdi. İşçiler, en düşük yevmiyenin 1.500 TL’ye çıkarılması, güvenli ve güvenceli çalışma koşullarının sağlanması gerektiğini açıkladı. Talepler karşılanmazsa yeni sezonda çalışmayacaklarını duyurdu.

Doğankent’te Ortak Tepki

Çukurova Tarım Aracıları, Elçiler ve İşçiler Dernekleri Birliği öncülüğünde Adana’nın Yüreğir ilçesi Doğankent Mahallesi’nde bir araya gelen tarım işçileri, düşük ücretlere karşı basın açıklaması yaptı. Açıklamaya katılan işçiler, mevcut yevmiyelerle hem yaşamın hem de üretimin sürdürülemez hale geldiğini vurguladı.

“Bu Şartlarda Çalışmak İmkânsız”

Tarım işçileri, gün doğmadan yola çıkıp gece geç saatlere kadar çalıştıklarını belirtti. “Yakıcı güneşin altında 8-10 saat çalışıyoruz. Sabah 03.30’da yola çıkıyoruz, akşam evimize dönene kadar tüm günümüz tarlada geçiyor. Bu şartlarda 900 TL ile geçinmek de çalışacak işçi bulmak da imkânsız hale geliyor” ifadeleriyle yaşadıkları zorlukları dile getirdi.

GİŞ-DER: Görüşmeler Olumsuz Sonuçlanırsa İş Bırakma

Güvencesiz İşçiler Derneği (GİŞ-DER) Başkanı Nurettin Özdemir, işçilerin yevmiyelerinin artırılması için görüşmeler yürütüldüğünü ancak olumlu bir gelişme olmazsa iş bırakacaklarını söyledi:
“Tarım işçileri emeğinin karşılığını almak istiyor. Eğer işverenler ve aracılar adım atmazsa bu yıl tarlalarda işçi bulamayacaklar.”

“Çukurova İşçisi Daha Düşük Yevmiyeye Mahkûm Edilemez”

Çukurova Tarım Aracıları, Elçiler ve İşçiler Dernekleri Birliği adına konuşan Mehmet Celal Şenateş, diğer illerde işçilerin daha yüksek yevmiyelerle çalıştığını hatırlatarak şu çağrıyı yaptı:
“Çukurova tarımının sürdürülebilirliği için işçinin emeği değer görmeli. Türkiye’nin herhangi bir bölgesinde işçiye verilen en yüksek yevmiye neyse biz de onu istiyoruz. 900 TL ile bu işler yürümüyor, kimse bu şartlarda çalışmayacaktır.”

Çalışmayacağız Uyarısı

İşçiler, yeni sezon öncesinde taleplerinin karşılanmaması halinde tarlalara gitmeyeceklerini açıkladı. “İnsanca yaşam ve adil ücret için ivedilikle adım atılmalı” diyen işçiler, seslerini duyurmak için birlik olduklarını vurguladı.

Tarımın Çukurova’daki Ekonomik Önemi

• Çukurova, Türkiye’nin tarımsal üretimde en verimli ve önemli bölgelerinden biridir. Narenciye (portakal, mandalina, limon), sebze, pamuk gibi ürünlerde hem iç piyasaya hem ihracata önemli katkısı var.

• Bölgedeki verimli toprak ve iklim koşulları (sıcak, yağış düzeyinin uygun olması, sulama imkânları) nedeniyle çok sayıda tarımsal faaliyet yıl boyu sürüyor. Bu, mevsimlik işçi talebini sürekli kılıyor.

• Tarım işçileri bölge tarımının “omurgası” konumunda; oradaki üretimin planlanması, ürünlerin hasadı, işlenmesi ve ihracatı çok büyük ölçüde emek-temelli bir süreç. Emek maliyeti, tarım girdileri (ilaç, gübre, mazot) ve lojistik maliyetler arttıkça, işçinin payı ve yaşam koşulları daha görünür hale geliyor.

Güncel Ücret Durumu ve Talepler

Şu Ana Kadar Belirlenmiş Ücretler

• 2025 itibarıyla Adana, Mersin, Hatay’da mevsimlik tarım işçileri için günlük yevmiye aracı (elçi) payı dahil 1.000 TL olarak belirlenmiş durumda.

• Bu ücretin yaklaşık 10%’u aracıya (elçiye) ayrılıyor, işçiye net geçen tutar yaklaşık 909 TL.

• Budama gibi özel iş kollarında (özellikle budama işçisi) bu ücret daha yüksek belirlenmiş: örneğin budama işçileri için 1.100 TL yevmiye belirlenmiş.

Talepler ve Mevcut Şikâyetler

• İşçiler, mevcut 1.000 TL’lik yevmiyenin, aracı payı dahil olsa bile, yaşam maliyeti, ulaşım, barınma, gıda, giysi gibi giderleri karşılamadığını savunuyor.

• Talepleri, günlük yevmiyenin 1.500 TL’ye çıkarılması yönünde. Özellikle tarlalarda işin zorluğu, uzun çalışma saatleri ve sosyal güvencenin olmaması bu talebi destekleyen gerekçeler olarak öne çıkıyor.

• Ayrıca, budama işçilerinin bazı illerde (örneğin Antalya gibi bölgelerde) 2.500 TL gibi daha yüksek yevmiyeler aldığına dair bilgiler var; bu da bölgeler arasında ücret farklılıklarının memnuniyetsizliğe yol açtığını gösteriyor.

Sorunlar, Etkiler ve Beklentiler

Karşılaşılan Sorunlar

1. Yaşam maliyeti ile ücret uyuşmazlığı

   • Enflasyon, girdi maliyetlerindeki artış (özellikle yakıt, gübre, sulama maliyetleri) tarım işçilerinin alım gücünü ciddi şekilde düşürdü.

   • Barınma, ulaşım gibi ek maliyetler de işçiyi zorluyor; işveren ve aracıların bu maliyetleri gözetmeyen düzenlemeler sık eleştiriliyor.

2. Güvencesiz çalışma koşulları

   • Sosyal sigorta, iş güvenliği, sağlık koşulları gibi hakların eksikliği ya da yetersizliği sıkça dile getiriliyor.

   • Aracı payı, işçinin eline geçen net ücretin daha da düşmesine neden oluyor.

3. İşçi bulma zorluğu

   • Ücretin düşük olması nedeniyle bölgedeki işçiler başka illere ya da bölgelerde daha iyi ücret alan işlere gitmeyi tercih ediyor. Bu, tarımsal üretimde iş gücü kıtlığına yol açabiliyor.

4. Tarım sektörü sürdürülebilirliği

   • Üretici maliyetlerindeki yükselme, işçiye verilen ücretin düşük kalması üretim planlamasını etkiliyor.

   • Hasat zamanlaması ve ürün kalitesi, iş gücü sıkıntısı nedeniyle etkilenebiliyor.

Beklentiler ve Talepler

• İşçiler ve temsilci kurumlar, yevmiyenin en az 1.500 TL olması yönünde güçlü bir talep ortaya koyuyor.

• Ayrıca ücretin sadece belirli iş kollarına değil, tüm tarım alanlarına (narenciye, sebze, meyve, budama vb.) aynı adalet anlayışıyla uygulanması ve sosyal güvencelerin sağlanması bekleniyor.

• İşveren tarafının ve yerel yönetimlerin mali destek, teşvik ya da düzenleyici müdahalelerle işçi maliyetini dengeli şekilde yukarı çekmesi gerektiği yönünde kamuoyu baskısı var.

Analitik Değerlendirme: Ne Kadar Gerçekçi?

• 1.000 TL’lik yevmiye ile alınan net ücret (909 TL) şu an için ciddi bir geçim sıkıntısı yaratıyor; 1.500 TL talebi, maliyetler düşünüldüğünde işçilerin insanca yaşam beklentisiyle uyumlu görünüyor.

• Ancak 1.500 TL’yi sağlar hale gelmek için, üretici maliyetleri ve tarımsal destek politikalarında da değişim gerekebilir: örneğin gübre, mazot, sulama maliyetlerinin azaltılması, devlet desteği, lojistik maliyetlerin düşürülmesi gibi.

• Bölgesel farklar var: budama işçilerinin ücretleri özel olarak daha yüksek belirlenmiş olsa da, çoğu işçi için bu farklar yeterli değil. Ayrıca bazı iller diğerlerine göre daha yüksek ücret teklifleriyle işçi çekebiliyor.