Her gün yüzlerce araç trafik kazasına karışmaktadır. Trafik kazası geçirdiğimizde kaskomuz veya karşı tarafın zorunlu trafik sigortası aracılığıyla aracımızda meydana gelen hasarları karşılayabiliyoruz. Değer kaybı ise genellikle göz ardı edilerek, araç sahiplerinin ciddi zararlara uğramasına yol açmaktadır. Bu makalemizde araç değer kaybı tazminatına yönelik soru ve cevaplarımıza yer vereceğiz. 1-ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNATINEDİR? Araç değer kaybı aracınızın karışmış olduğu çift taraflı bir kaza sonrası, onarım sonucunda aracınızın fiyatındaki düşme miktarı kadar alınabilen tazminattır. İşin özü aracın kazadan önceki değerinden kazadan sonraki değeri çıkarılır ve bu fark değer kaybı olarak belirlenir. 2-ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNATI ALABİLMENİN ŞARTLARI NELERDİR? Çift taraflı bir kazanın meydana gelmiş olması gerekir. Değer kaybı tazminatı talep eden tarafın daha az kusurlu taraf ya da kusursuz taraf olması gerekir. Kaza dolayısıyla araçta hasar meydana gelmiş olmalıdır. Ancak meydana gelen hasar önceden var olmayan bir hasar olmamalıdır. Yani başka bir kaza dolayısıyla meydana gelmiş olmamalı. 3-DEĞER KAYBI TAZMİNATI ALABİLMEK İÇİN KM SINIRI VAR MIDIR? Kilometre sınırı Mart 2020’ye kadar mevcut iken 20 Mart 2020 de yapılan değişiklik ile kilometre sınırı kaldırılmıştır. Bu tarihten sonra sigorta poliçesinin düzenlenmiş olması yeterlidir. İllaki kaza bu tarihten önce meydana gelmiş olacak diye bir şart yok. 4-HANGİ ARAÇLARDAN DEĞER KAYBI ALINAMAZ? Tekerlekli/paletli ve zırhlı toplumsal müdahale araçları, belediye otobüsleri, yol süpürme araçları, itfaiye araçları ve yabancı plakalı araçların karıştığı kazalarda hasar sebebiyle sayılan araçların lehine olacak şekilde değer kaybı talebinde bulunulamayacaktır. 5-ARAÇ DEĞER KAYBINDA HANGİ HUSUSLAR DİKKATE ALINIR? Aracınızın marka ve modeli Aracınızın üretim tarihi Aracınızın trafiğe çıkış tarihi Aracınızın kaza anındaki kilometresi Aracınızın kaza tarihi itibariyle muadillerinin ikinci el piyasasındaki rayiç değeri Aracınızın hasar geçmişi ve niteliği Aracınızın boyanan / değişen parçaları dikkate alınarak hesaplanır. 5-ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNATI DAVASI NE İÇİN AÇILIR? Hasar gören araçta yapılan tamir, onarım işlemleri sebebiyle araçta meydana gelen değer kaybının tazmini için açılır. Bir kaza sonrası hasara uğrayan araç her ne kadar en iyi şekilde onarılmış olsa da aracın ikinci el piyasasındaki değeri düşer. Hepimizin bildiği üzere kazaya karışmamış aracın satışı daha kolaydır. 6-DEĞER KAYBI KİMDEN TALEP EDİLİR? Kusurlu araç sahibinden veya kusurlu araç sahibinin trafik sigortasından talep edilir. 7-ARAÇ DEĞER KAYBINDA DOLAYLI ZARARLAR NELERDİR? Araçtan faydalanamadığı sürece araç kirası için ödediği bedel dolaylı zarardır. 8-DOLAYLI ZARAR İÇİN KUSURLU TARAFIN SİGORTA ŞİRKETİNE BAŞVURULABİLİR Mİ? Poliçede özel bir hüküm yoksa başvurulamaz. 8-HASARIN KARŞILANMASI İÇİN BAŞVURU YOLU NASILDIR? Trafik sigortasına ilişkin uyuşmazlıklarda öncelikle sigorta şirketine başvurmak ve eğer sigorta şirketi on beş gün içinde bir cevap vermez ya da başvuruyu reddeder yahut kısmi ödeme yaparsa bu halde Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurulabilir. Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru sonrası sigorta hakemleri tarafından verilen 5.000 TL’ye kadar ki kararlar kesindir. 5.000 TL’den fazla 40.000 TL’den az meblağı içeren kararlar bakımından bir defaya mahsus olmak üzere komisyona itiraz edilebilir. 40.000 TL üstü meblağlara ilişkin itiraz üzerine verilen kararların temyiz edilmesi mümkündür. 9-ARAÇ DEĞER KAYBINDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ VAR MIDIR? Türk Borçlar Kanunu 72. maddesi uyarınca tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her halde fiilin işlendiği tarihten başlayarak 10 yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Dolayısıyla zamanaşımına uğrayan trafik kazalarından meydana gelen değer kaybı, ilgili sigorta şirketinden talep edilemez. 10-DEĞER KAYBI DURUMUNDA SİGORTA TEMİNATI DIŞINDA KALAN DURUMLAR HANGİLERİDİR? Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları Ek-1’e göre, şu durumların varlığı halinde araç değer kaybı sigorta teminatı kapsamı dışında kalır; -Ufak bir onarım ile giderilebilecek lastik, hava yastığı, jant, kaporta, plastik aksam, cam, mekanik, elektronik hasarları, -Aracın ana iskeletinde ve şaside hasar olmaksızın vidalı parçalarda hasar oluşması, -Aracın kaza anındaki piyasa değerinin %25’ini aşan değer kaybı talepleri, -Kaza tarihi ile ihbar tarihi arasında aracın mülkiyetinde değişiklik olduysa, -Çekme ve hurda belgeli araçlar ile ilgili talepler, -Kısa süreli kiralık araçlar, taksi, dolmuş gibi araçlar ile ilgili talepler. 11-ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNATINDA GÖREVLİ MAHKEME HANGİSİDİR? Araç değer kaybı tazminat davası bakımından sigorta şirketi hasım gösterilecekse görevli mahkeme asliye ticaret mahkemesidir. Eğer karşı taraf tacir değilse ve sigorta şirketi hasım gösterilmeyecekse davanın asliye hukuk mahkemesinde açılması gerekir. Eğer dava hem sigorta şirketine hem de aracın sürücüsüne ya da aracın sahibine açılacaksa görevli mahkeme asliye ticaret mahkemesinde açılmalıdır. 12-ARAÇ DEĞER KAYBINI KİMLER ALAMAZLAR? Kazaya neden olan kusurlu sürücüler değer kaybı tazminatı alamazlar. 13-ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNATININ HESABINDA NELER DİKKATE ALINIR? Sigorta şirketleri; aracın rayiç değerine, hasarın boyutuna, aracın kilometresine, ticari amaçlı kullanılıp kullanılmadığına göre bir hesaplama yapılır. 14-DEĞER KAYBI DAVASI İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR? Kazanın gerçekleştiği anda tutulan kaza tutanağı, Hasar tespit tutanağı, Hasarı gösteren ve her açıdan çekilmiş fotoğrafları, Aracın ekspertiz raporu, Araç Ruhsatı, Ve sair tüm belgeler 15-DEĞER KAYBI DAVALARI ORTALAMA NE KADAR SÜRER? Ortalama 9 -15 ay sürer. 16-ARAÇ DEĞER KAYBI TALEPLERİNDE HUKUKİ DAYANAK NEDİR? Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası altında sigortacı, kaza esnasında hatalı olan araç sahibinin sorumluluklarına müteselsilen, yani zincirleme olarak ortak olmaktadır. Türk Ticaret Kanununun 1409. maddesine göre kusurlu olan tarafın trafik sigortası hasarı ve değer kaybını telafi etmekle yükümlüdür. Karayolları Trafik Kanununun 85. maddesine göre motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olur. 17-ARAÇ DEĞER KAYBI TALEP EDİLMEDEN KARŞILANIR MI? Araç değer kaybı talep edilmeden karşılanmaz. 18-HANGİ DURUMLARDA ARAÇ DEĞER KAYBI TALEP EDİLEMEZ? Aracın tamirinin ekonomik olmayacağı yönünde rapor oluşturulursa ve araç hakkında pert kararı verilirse, araç değer kaybı talep edilemeyecektir. Zira pert olan araç ile ilgili olarak kasko sigortacısı şirket, aracın o günkü rayiç değerini tazminat olarak mağdura öder. Dolayısıyla hurda belgeli ve çekme belgeli olan araçlarında değer kaybı oluşmayacaktır. 19-ARAÇTA ZARAR GÖREN YER DAHA ÖNCEKİ KAZADA ZARAR GÖREN YER İLE AYNI YER İSE ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNATI TALEP EDİLEBİLİR Mİ? Tekrar meydana gelen kazada yine aynı yer zarar görmüşse, değer kaybı tazminatı talep edilemez. 20-TAHKİM KOMİSYONUNA HANGİ BELGELER İBRAZ EDİLMELİDİR? Tazminatın yatacağı banka hesap numarası Sigortanın ret yazısı ya da kısmi ödeme yazısı (Sigortaya başvuru yaptığınızı belgelemeniz gerekli.) Araç ruhsatı Karşı taraf trafik poliçesi Kaza tespit tutanağı ve varsa görgü/ifade tutanakları Kaza ve onarım fotoğrafları Onarım faturası Tramer kayıtları Ekspertiz raporu KVKK kapsamında açık rıza formu. (Bu formu vekil olarak avukat imzalayamıyor, bizzat müvekkilin imzalaması gerekmektedir.)” Avukat Gizem Gül Uzun Kutlay