Ortodoks Hristiyanlar, Hz. İsa'nın doğumunu yani Noel'i kutluyor. Hıristiyanlar, İsa'nın doğumundan sonra Beytüllahim'e üç bilge adamın gelişini anlatan İncil'in dediği gibi, Epifani bayramını kutlamak için Kalofer kasabasındaki Tundzha nehrinin soğuk sularında Bulgar erkekler dans edip şarkı söylediler. Epifani Bayramı nedir? Ortodokslar ve Katolikler Noel’i neden farklı tarihlerde kutluyor? Katolik ve Protestanlar Noel’i 25 Aralık’ta kutlarken Rusya, Gürcistan, Belarus, Mısır, Sırbistan, Etiyopya ve Kazakistan gibi ülkeler 6 Ocak’ı 7 Ocak’a bağlayan geceyi Noel olarak kabul ediyor. Katoliklerle Ortodokslar arasındaki Noel tarihine ilişkin farklılık iki tarafın farklı takvimleri benimsemesinden kaynaklanıyor. Bugün dünyada en yaygın olarak kullanılan Gregoryen Takvimi (Miladi Takvim), Katolik Kilisesi’nin ruhani liderlerinden Papa XIII. Gregorius tarafından 1582 yılında uygulanmaya konuldu. Paskalya Bayramı’nın ilkbahar ekinoksuna denk gelmesi için benimsenen takvime göre Noel de 25 Aralık’a denk geliyor. Rum Ortodoks Kilisesi haricindeki Ortodoks Hristiyanlarsa, M.Ö. 46 yılında Jül Sezar’ın yaptırdığı Jülyen Takvimi’ni takip ettiklerinden Noel’i Katoliklerden 13 gün sonra, 6-7 Ocak’ta kutluyor. 1923 yılından bu yana Miladi Takvimi benimseyen Yunanistan, Kıbrıs ve Bulgaristan’daki Rum Ortodoks Kilisesi’nin yanı sıra Kudüs’teki Ortodokslar da Noel’i 25 Aralık olarak kabul ediyor. EPİFANİ BAYRAMI NEDİR? Epifani Hz. İsa’nın, mesih olduğunu müjdeleyen yıldızın belirmesiyle üç kralın peygamberi ziyaret ettiği ve vaftiz edildiği gün olarak kabul edilir. Miladi Takvimi benimseyen Hristiyanlara göre Epifani Bayramı, Ortodoksların Noel’i kutladığı 7 Ocak’a denk gelirken, Jülyen Takvimi’ni benimseyen Hristiyanlar ise Epifani Bayramı’nı 19 Ocak’ta kutluyor. Epifani Bayramı dolayısıyla Hz. İsa’nın vaftiz edilişini sembolize eden ‘denizden haç çıkarma’ törenleri düzenleniyor. Törende, bir din adamı tarafından buz gibi sulara atılan haçı çıkarmak için Hristiyan gençler birbiriyle yarışıyor ve haçı çıkarmayı başaran kişinin bir yıl boyunca hastalık yüzü görmeyeceğine inanılıyor. ORTODOKS ALEMİNDE’NOEL’ İN GELENEKLERİ Doğu Avrupa’daki Hristiyanlar, geleneksel olarak 6 Ocak’ta, gökyüzünde ilk yıldız belirene kadar oruç tutuyor. Noel arifesinde kurulan alkolsüz ve et ağırlıklı geleneksel sofralar ise Hz. İsa’nın 12 havarisini sembolize eden 12 çeşit yemekten oluşuyor. 7 Ocak olan Noel günü kilise ziyareti ile başlıyor. Bazı Ortodokslar Noel arifesinde gece yarısı ayinine katılıyor. Katoliklerin aksine Noel’de hediyeleşmek Ortodokslarda pek rastlanan bir gelenek değil. Ortodokslar genellikle 19 Aralık’taki Aziz Nikolas gününde veya yılbaşında sevdiklerine hediye veriyor. Günlük hayatta Miladi Takvimi kullanan Ortodoksların çoğu dini günlerini ise Jülyen takvimine belirliyor.