Baharın gelişi, çiçeklerin ve ağaçların açmasını beraberinde getirirken, birçok insan için alerji mevsiminin de başlangıcına işaret ediyor. Saman nezlesinden muzdarip olanlar hapşırma, gözlerde kaşıntı ve burun akıntısı gibi tanıdık semptomları fark etmeye başlayabilir. Alerjik rinit olarak da bilinen saman nezlesi, ilkbahar ve yaz aylarında insanların %42'sini etkiler ve yaşam kalitelerini önemli ölçüde etkileyebilir. Saman nezlesi olan bir kişi bir alerjenle (polen) temas ettiğinde, bağışıklık sistemi onu yanlışlıkla bir tehdit olarak tanımlar ve onu nötralize etmek için immünoglobulin E veya IgE adı verilen bir antikor üretir. IgE antikorları daha sonra kendilerini burunda, gözlerde ve akciğerlerde bulunan mast hücreleri adı verilen bir tür bağışıklık hücresine bağlar. Alerjen, mast hücreleri üzerindeki IgE antikorları ile temas ettiğinde, histamin ve diğer proteinlerin salınımını tetikleyerek iltihaplanmaya ve saman nezlesi semptomlarına neden olur. Ama neden bu kadar çok insan saman nezlesi olurken diğerleri olmuyor? Oyunda bir dizi faktör var. Genetik, bağışıklık ve çevre Genetik faktörler, bir kişinin saman nezlesine duyarlılığını belirlemede önemli bir rol oynar . Bağışıklık sistemi düzenlemesi ve yanıtında yer alanlar da dahil olmak üzere birçok gen, saman nezlesi gelişme riskinin artmasıyla ilişkilendirilmiştir. Araştırmalar, kalıtımın - yani insanların genlerindeki farklılıkların özelliklerindeki varyasyonları açıklama derecesinin - saman nezlesi için %33 ila %91 arasında değiştiğini göstermiştir. Yani, ailenizde saman nezlesi varsa, sizde de olma olasılığı daha yüksektir. Bazı insanların bağışıklık sistemleri alerjenlere aşırı tepki verebilir , bu da alerjik bir tepkiye ve saman nezlesi gelişimine yol açabilir. Aslında başka alerjiler, astım, alerjik dermatit veya egzamaya sahip olmak saman nezlesi gelişme riskinizi artırabilir . Hava kirliliği, tütün dumanı ve diğer tahriş edici maddelere maruz kalma gibi çevresel faktörler de kişiyi saman nezlesine daha duyarlı hale getirebilir. Bunun nedeni, alerjenlerin vücuda girmesini kolaylaştıran ve alerjik bir yanıtı tetikleyen burun pasajları ve solunum sistemindeki hasar olabilir. Benzer şekilde, yaşamın erken döneminde pasif içiciliğe maruz kalmak, daha sonra saman nezlesi gelişimi için bir risk faktörüdür. Bazı insanlar alerjenlere diğerlerine göre daha sık veya daha yüksek miktarlarda maruz kalabilir ve bu da onları saman nezlesine karşı daha duyarlı hale getirir. Bunun nedeni, örneğin yüksek düzeyde polen içeren bir bölgede yaşamak veya iş yerinde belirli alerjenlere maruz kalmak olabilir. Belirtiler neden bazı mevsimlerde diğerlerinden daha kötü olabilir? Havadaki polen veya diğer alerjenlerin miktarı yıldan yıla ve mevsimden mevsime değişebilir. Bazı yıllarda polen sayısı daha yüksek olabilir ve bu da daha şiddetli saman nezlesi semptomlarına yol açar. Sıcaklık, nem ve rüzgar gibi hava koşulları, havadaki polen miktarını ve dağılımını etkileyebilir . Yağmurlu bir bahar polenlerin bir kısmını yıkayabilir, sıcak ve kuru bir yaz ise daha fazla polen üretimine yol açabilir. Vücudun bağışıklık sistemi de zamanla değişebilir ve bu da alerjenlere nasıl tepki vereceğini etkileyebilir. Bu, geçmişte şiddetli saman nezlesi semptomları olan birinin yaşlandıkça daha hafif semptomlar yaşayabileceği anlamına gelir. Gerçekten de saman nezlesi her yaşta gelişebilir, ancak çocuklarda ve genç erişkinlerde daha yaygındır . Bir kişi yaşlandıkça, bağışıklık sistemi alerjenlere karşı daha az reaktif hale gelebilir ve bu da saman nezlesi semptomlarında azalmaya yol açar. İnsanlar , semptomlarının şiddetini etkileyebilecek farklı yıllarda veya mevsimlerde farklı alerjenlere maruz kalabilirler . Örneğin, çim polenine alerjisi olan biri, belirli ağaç polenlerinin tetiklediği zamanlardan farklı zamanlarda tetiklenecektir. Stres, diyet ve egzersiz gibi yaşam tarzı faktörleri ve saman nezlesi semptomlarının şiddetine katkıda bulunabilir. Örneğin, stres bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve onu alerjenlere karşı daha duyarlı hale getirebilir . İklim değişikliği aynı zamanda bitkilerin saldığı polen miktarını ve bileşimini ve zamanlamayı da değiştiriyor. Artan sıcaklıklar ve atmosferik karbondioksit seviyeleri, bazı bitkilerin daha fazla polen üretmesine neden olurken, diğer türler çiçeklenme dönemlerini yılın erken dönemlerine kaydırıyor. Bu, polen mevsimlerinin daha erken başladığı, daha uzun sürdüğü ve daha yoğun hale geldiği anlamına gelir. Saman nezlesini yönetmek için ipuçları Alerjenlerden kaçının: Saman nezlesi semptomlarınızı tetikleyen alerjenlere maruz kalmaktan kaçınmaya çalışın . Bu, yüksek polen sayımları sırasında içeride kalmak veya dışarıda çalışıyorsanız maske takmak anlamına gelebilir. Hava filtreleri kullanın: Alerjenleri havadan uzaklaştırmaya yardımcı olması için evinizde veya iş yerinizde kullanmayı düşünün . Pencereleri kapalı tutun: Yüksek polen sayımları sırasında pencereleri kapatmak, alerjenlerin evinize girmesini önleyecektir. Antihistaminikler alın: Bunlar, alerjik reaksiyon sırasında salınan histaminin etkilerini bloke ederek saman nezlesi semptomlarını azaltmaya yardımcı olan ilaçlardır . İmmünoterapiyi düşünün: Alerji aşıları olarak da bilinen immünoterapi , bağışıklık sisteminizi zamanla belirli alerjenlere karşı duyarsızlaştırarak saman nezlesi semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Stresi yönetin: Stres , saman nezlesi semptomlarını daha da kötüleştirebilir , bu nedenle meditasyon, yoga veya derin nefes egzersizleri gibi tekniklerle yönetmeye çalışın. Saman nezlesi için herhangi bir yeni ilaca veya tedaviye başlamadan önce doktorunuzla konuşmanız önemlidir. Samuel J. White Senior Lecturer in Genetic Immunology, Nottingham Trent University Philippe B. Wilson Professor of One Health, Nottingham Trent University