Balıkesir Milletvekili Burak Dalgın’dan TBMM’de çarpıcı uyarılar: “Milyonlarca insan iş bulamıyor, çalışanlar geçinemiyor, gençler umudunu kaybediyor. Türkiye bal yapmayan arıya döndü.”
TBMM’de basın toplantısı düzenleyen Bağımsız Balıkesir Milletvekili Burak Dalgın, Türkiye’nin sessiz ama derin bir istihdam krizi yaşadığını belirterek dikkat çeken veriler paylaştı. Dalgın, “Bu bir ekonomik krizden öte; sosyal, psikolojik ve yapısal bir çöküşün habercisi. Çalışamayan milyonlar, geçinemeyen çalışanlar ve hayata küsen gençlerle karşı karşıyayız” dedi.
“Türkiye’de çalışan nüfus azalıyor; çalışanların sırtındaki yük ise büyüyor”
Dalgın, TÜİK’in 2025 üçüncü çeyrek verilerini hatırlatarak, çalışma çağındaki her üç erkekten birinin ve üç kadından ikisinin iş bulamadığını ifade etti.
“Çalışmayan erkek nüfusumuz Yunanistan’dan fazla. Çalışmayan kadın nüfusumuz Avustralya’nın nüfusu kadar. Bu tablo kabul edilemez.”
Atıl işgücü oranının %29,4’e çıkmasının “Belçika nüfusu kadar insanın üretimin dışında kalması” anlamına geldiğini vurguladı.
“Özel sektörün omzunda sadece 20,5 milyon kişi kaldı”
Kayıt dışılığın sürdürülemez bir tabloya dönüştüğünü vurgulayan Dalgın, 32,5 milyon istihdam içinden yalnızca 20,5 milyon kişinin özel sektörde tam zamanlı kayıtlı çalışan olduğunu hatırlattı: “Bu insanlar Türkiye’nin gerçek orta direğidir ve giderek daha ağır bir yük taşıyorlar. 21 ilde emekli sayısı çalışan sayısını geçti.”
“Ne kadar çok çalışıyoruz, o kadar az üretiyoruz”
Türkiye’nin OECD’de Kolombiya’dan sonra en uzun süre çalışan ikinci ülke olduğunu belirten Dalgın, verimlilik artışının ise 2015–2022 arası sıfır olduğuna dikkat çekti: “Bir arı gibi çalışıyoruz ama bal yapamıyoruz. Çünkü verimlilik yok. Emek var, karşılığı yok.”
“Türkiye Avrupa’nın en düşük ücretli ülkesi haline geldi”
Dalgın, Avrupa’da ortalama net kazancın en düşük olduğu ülkenin Türkiye olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi: 13,6 milyon emekli asgari ücretin altında gelir alıyor, 11,2 milyon kişi asgari ücretli 49 milyon düzenli gelir sahibi içinde 25 milyon kişi asgari ücret civarında yaşam mücadelesi veriyor “Ülkenin yarısı açlık sınırının etrafında yaşıyor. Bu, ekonomik değil, toplumsal bir krizdir.”
“Dağ fare doğuruyor: Türkiye yeni iş yaratamıyor”
Dalgın, Türkiye’nin üretim gücüyle övünen büyük şirketlerinin bile artık yeni istihdam yaratamadığını söyledi. İSO 500 şirketlerinin 2024’te yarattığı yeni istihdam: 21 bin, İkinci 500’ün yarattığı istihdam: 7 bin. Her yıl çalışma çağına giren genç sayısı: 1 milyon
“En büyük bin şirketimiz bir yılda sadece 28 bin yeni iş yaratmış. Türkiye’nin gençlerine söyleyecek bir sözü kalmamış gibi.”
“Gençler sistem dışına itiliyor: 7 milyon genç ne çalışıyor ne okuyor”
Dalgın, Türkiye’nin geleceğini tehdit eden en acı tablonun genç işsizliği olduğunu söyledi. 15–34 yaş arası 7 milyon genç NEET, Geniş tanımlı genç işsizliği %38, Üniversite mezunları arasında işsizlik artıyor, Ülkede gençlerin sosyal medyada umutsuzluk paylaşımları gündem oluyor
“Gençler ülkeden umudunu keserse, bu kaybı hiçbir ekonomi telafi edemez.”
“Türkiye yanlış yerlere yatırım yapıyor; doğru alanları ise ihmal ediyor”
Dalgın, sanayide düşük teknolojiye bağımlılık, maliyet artışları, tekstil ve hazır giyim sektöründeki çöküş, modern yatırımların artık istihdam yaratmaması gibi trendlere dikkat çekti.
“Türkiye’nin istihdam yaratan sektörleri çöküyor; istihdam yaratmayan yatırımlara para harcıyoruz.”
Çözüm: “Hizmet ekonomisini özgürleştirelim, girişimcinin prangasını çözelim, verimlilik ekonomisine geçelim”
Dalgın çözüm önerilerini üç başlık altında topladı:
1) Hizmet sektöründe geniş kapsamlı reform
Rekabeti engelleyen yasakların kaldırılması (Uber, Booking, PayPal vb.)
Tüketici yararına açık ve adil bir piyasa düzeni
2) Girişimcinin önünü açmak
Öngörülebilir ekonomi yönetimi
Gece yarısı düzenlemelerine son verilmesi
Kamu şirketleriyle rekabet baskısının kaldırılması
“Türkiye’de girişimci olmak Survivor yarışmacısı olmak gibi. Bu düzen değişmeli.”
3) Verimlilik odaklı bir ekonomi modeli
Teknoloji yoğun üretim
Yetenek açığını kapatacak eğitim reformu
İşgücünün niteliğini artıracak politika seti
“Bu kriz kendiliğinden çözülmeyecek. Türkiye’nin geleceği için gerçek bir istihdam seferberliği başlatmalıyız.”
Dalgın, konuşmasını şu sözlerle tamamladı:
“İstihdam krizini çözersek Türkiye nefes alır. Çözemezsek, çalışamayan milyonların, geçinemeyen çalışanların, umudunu kaybeden gençlerin yükünü gelecek kuşaklar taşıyamaz. Bu konu siyaset üstüdür; Türkiye'nin geleceğidir.”