DEM Parti milletvekilleri Beritan Güneş Altın, Kamuran Tanhan ve Newroz Uysal Aslan, Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’na (İHİK) başvurarak, Şırnak T Tipi Kapalı Hapishanesi’nde iki çocuğuyla birlikte tutulan Pelda Elçi Kaplan’ın durumunun acilen gündeme alınmasını istedi.
Dilekçede, Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün 1 Eylül 2025 verilerine göre Türkiye’de 12-18 yaş aralığında 4 bin 593 çocuğun hapishanede bulunduğu, 19 bin 91 kadın mahpusun yanında ise en az 822 çocuğun anneleriyle birlikte tutulduğu hatırlatıldı. Vekiller, bu sayıların cezaevlerinde çocukların sistematik biçimde mağdur edildiğini ortaya koyduğunu belirtti.
Çocuk yaşta yargılama ve ağırlaştırılmış müebbet
Cizre ablukaları döneminde açılan dava nedeniyle 18 yaşından küçük yargılanan Pelda Elçi Kaplan’ın, işkence altında alınan tanık ifadelerine dayanarak cezalandırıldığı ifade edildi. O dönemde Cizre dışında yaşadığını kanıtlayan belgelerin mahkemeye sunulmasına rağmen ağırlaştırılmış müebbet cezası verildiği ve 2025’te yeniden tutuklandığı dilekçede vurgulandı.
Kaplan’ın hapishaneye girdikten sonra 5, 3 ve 2 yaşındaki üç çocuğundan ikisini yanına almak zorunda bırakıldığı, böylece “çocuk yaşta yargılama, asılsız tanıklıklarla cezalandırma ve anne olarak çocuklarıyla birlikte hapsedilme” gibi hak ihlallerine maruz kaldığı belirtildi.
Eşine kötü muamele ve uluslararası hukuka aykırılık
Dilekçede ayrıca, Elçi’nin eşiyle kapalı görüş sırasında yaşadığı hak ihlallerine dikkat çekildi. Sesini yükselttiği gerekçesiyle eşine kötü muamele uygulandığı ve 6 ay görüş yasağı verildiği kaydedildi.
Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmesi ve Pekin Kuralları’na atıf yapılan dilekçede, 18 yaşından küçük kişilere ömür boyu hapis cezası verilemeyeceği hatırlatıldı. Ayrıca Anayasa’nın 36. maddesi ve Çocuk Koruma Kanunu uyarınca Kaplan’ın yargılanmasının ve cezasının temel hak ihlali olduğu vurgulandı.
Komisyona çağrı
DEM Partili vekiller, İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu bünyesindeki Tutuklu ve Hükümlü Hakları Alt Komisyonu ile Çocuk Hakları Alt Komisyonu’nun acilen toplanmasını talep etti. Kaplan ve çocuklarının bulunduğu hapishanede inceleme yapılması, anneleriyle birlikte tutulan çocukların durumlarının tespit edilmesi ve tekrarının önlenmesine dönük politika önerilerinin geliştirilmesi istendi.