Kemal Peköz KİT Komisyonunda sordu: İller Bankası'nın muhalefette olan belediyelerin borçlarını ertelenmediği ve yüzde 40’lara varan kesinti yaptığı doğru mudur?
Kamu hizmeti yapan her kuruluşun mutlaka tarafsızlığı ve objektif olması çok önemli ama İller Bankası gibi her santimetrekareye hükme den ya da her santimetrekareyle ilgilenen bir kurum için bu çok daha önemli. Bu bakımdan yapılacak olan her işlem, her harcama, her hizmet bütün herkesi ilgilendiriyor.
Hangi belediyeye ne kadar hibe yardımında bulundunuz?
Daha önceki yıllarda İller Bankasına sorduğumuz sorular vardı. Mesela bir tanesi aklıma geliyor, hiç unutmuyorum, demiştim ki: Hangi belediyeye ne kadar hibe yardımında bulundunuz? Bir de hangi belediyenin ne kadar borcu var? Geliriyle mütenasip midir, değil midir diye soru sormuştum. Bana gelen cevapta deniyordu ki: Bu şey sırrıdır, nedir o? “Müşteriyle banka arasındaki bir sırdır, verilemez.” deniyordu. Oysaki ben bir şey bankası olduğunu düşünmüyorum yani para toplayan, o parayı da piyasaya dağıtan bir banka olarak değil de daha çok kendisine verilen hizmetin karşı lığı ayrılan bir bütçeyi değerlendirip ona göre kullanan bir yer olduğunu düşünmüştüm.
Kamu İhale Kanunu’na göre işte banka zaman zaman ihaleler yapıyor. Onun için burada “81 mal alımı, 184 hizmet alımı, 132 de yapım işlemi var.” deniyor ve 1,1 milyar lira civarında 397 ihaleye harcama yapılmış. Bu ihaleler hangi şirketlere verildi? Söz konusu ihalelere konu iş ve işler nelerdir? Doğrudan temin edilen 531 iş toplam değeri olan 10,5 milyar TL’nin ne kadarlık bir bölümünü kapsıyor diye soruyorum.
Erdemli-Mersin ile Hazar-Elâzığ tesisleri kime, niçin satıldı?
Yine nakdî kredilerle ilgili bir şey var. Bedri Bey “Biraz düşürülmesi lazım.” dedi ama İller Bankası düşük krediyle veriyor ama yüzde 17-18’e mal ettiği kredileri yüzde 12 ile yüzde 11’le veriyor diye biliyorum. Orada da bir dengesizlik oluyor çünkü herkesten sonuçta o temin edilmiş oluyor sonuç itibariyle ama kredi alabilenler bunu kullandığı için bazı yerler kredi almakta çok zorlanıyor ve alamıyor İller Bankasından. Pay verilmiyor, dolayısıyla onlara avantaj sağlanmış oluyor, bunun da doğru bir şey olmadığını düşünüyorum. Proje kredileri kapsamında altyapı ve üst yapı başlıklı desteklemeler yapılmış fakat altyapı başlığı altında yer alan diğer altyapı başlığına yönelik kredi gerçekleşme oranı altyapı kredi gerçekleşme oranında n fazladır. Burada diğer altyapı ve altyapı sınıflandırmaları nasıldır? Nasıl bir sınıflandırma yapıyorsunuz yani burada, onu öğrenmek istiyorum.
Erdemli-Mersin ile Hazar-Elâzığ tesisleri satılmış. Bunlar niçin satıldı? Sadece finansman sağlamak için miydi, başka bir amacı var mıydı? Bir de kime, ne kadarlık bir fiyata satıldı bu tesisler? Pazarlık usulüyle ihaleye çıkan iş kolları nelerdir? Hangi şirketlere verilmiştir? Ne kadar ödeme gerçekleştirilmiştir bu işler için?
Muhalefet ile iktidar belediyeleri arasında ayrımcılık yapılmamalı
“368 iş için tamamlanan ve ihale edilen projeler.” demişsiniz, bunlar hangi belediyelere aittir, bunu öğrenmek istiyorum. Yine 2017 yılında 59 adet belediyeye 100 adet iş için ihalesi yapılmış ve bu işlere ait 70 milyar 849 bin TL ödeme gerçekleştirilmiş. Bu 59 belediye hangileridir?
Bazı belediyelerin gelirleriyle mütenasip olmadığı ve yıllara varan borçlanmalar yapıldığı biliniyor. Örneğin 4 milyar, 6 milyar arası geliri olan bir belediyenin 600 milyon lira -bunun büyük bir kısmı İller Bankası olmak üzere- borçlandırıldığı ifade ediliyor. Bu belediyeler kaç sene içerisinde bunu temin edecekler ve ödeyebilecekler? İkincisi borçlu belediyeler borçlandıklarında gelirlerinin yüzde kaçını size her ay geri ödemek durumunda kalıyorlar ve bazı belediyelerin borçları senelerce ertelenirken bazı belediyelere, özellikle muhalefette olan belediyelerin bu borçları ertelenmediği ve yüzde 40’lara varan kesintilerin yapıldığı söz konusu. Belediyelere tabii kişi başına sonuçta tahsisat çıkartılıyor ancak bazı yerlerde altyapı vesaire şeyleri tamamdır ama çoğu yerde, bazı bölgelerde ise özellikle Doğu ve Güneydoğuda, çoğu ilde bunlar son derece eksiktir. Dolayısıyla oraya aynı şekilde, aynı oranda tahsisat yapıldığına göre siz de aynı oranları eğer sağlamazsanız en azından kesintilerde ve daha fazla kesinti yoluna giderseniz ya da muhalefetle iktidar arasındaki farkı gözetip orada ayrımcılık yaparsanız bu belediyelerin hiçbir zaman o hizmetleri yerine getirmesi söz konusu olamayacak ve bölgede yaşayan vatandaşlar da her zaman olduğu gibi son derece sıkıntı yaşamaya devam edecekler.
