Yeni araştırmalarımıza göre iklim değişikliği, su yoluyla bulaşan yaygın virüslerden veba gibi ölümcül hastalıklara kadar, insanların dünya çapında temas ettiği bulaşıcı hastalıkların tam %58'ini daha da kötüleştirebilir.
Çevre ve sağlık bilim adamlarından oluşan ekibimiz, iklimle ilgili tehlikelerin ağırlaştırdığı insan risklerinin bir haritasını oluşturmak için bilinen tüm patojenik hastalık patojenleri hakkında onlarca yıllık bilimsel makaleyi gözden geçirdi .
Rakamlar sarsıcıydı. 375 insan hastalığından 218'inin, yarısından fazlasının iklim değişikliğinden etkilenebileceğini bulduk.
Örneğin sel, hepatiti yayabilir . Artan sıcaklıklar sıtma taşıyan sivrisineklerin ömrünü uzatabilir . Kuraklık, yiyecek ararken hantavirüs bulaşmış kemirgenleri topluluklara getirebilir .
İklim değişikliğinin bunun gibi 1.000'den fazla iletim yolunu etkilemesi ve iklim tehlikelerinin küresel olarak giderek artmasıyla , toplumların hepsine başarılı bir şekilde uyum sağlamasını beklemenin gerçekçi bir seçenek olmadığı sonucuna vardık. Dünyanın bu riskleri azaltmak için iklim değişikliğine neden olan sera gazı emisyonlarını azaltması gerekecek.
İklim sağlığı tehlikelerini haritalamak
Küresel sağlık krizlerini önleyebilmek için insanlığın, iklim değişikliğinin patojenik hastalıkları etkileyebileceği yollar ve büyüklük hakkında kapsamlı bir anlayışa ihtiyacı var.
Artan sera gazı emisyonlarıyla bağlantılı iklimle ilgili 10 tehlikeye odaklandık : atmosferik ısınma, sıcak hava dalgaları, kuraklık, orman yangınları, yoğun yağış, sel, fırtınalar, deniz seviyesinin yükselmesi, okyanus ısınması ve arazi örtüsü değişikliği. Daha sonra, bu tehlikelerle bağlantılı insan hastalığı oluşumlarının spesifik ve ölçülebilir gözlemlerini tartışan çalışmaları aradık.
Toplamda 77.000'den fazla bilimsel makaleyi inceledik. Bunlardan 830 makale, belirli bir yerde ve/veya zamanda belirli bir hastalığı etkileyen iklimsel bir tehlikeye sahipti ve bu, iklimsel tehlikeler, bulaşma yolları, patojenler ve hastalıklardan oluşan bir veri tabanı oluşturmamıza izin verdi. Tehlike ve patojen arasındaki her yolun etkileşimli bir haritası çevrimiçi olarak mevcuttur.
İklim değişikliğinin ağırlaştırdığı en fazla sayıda hastalık, sivrisinekler, yarasalar veya kemirgenler tarafından yayılanlar gibi vektör kaynaklı bulaşmayı içeriyordu. İklim tehlikesinin türüne bakıldığında, çoğunluğu atmosferik ısınma (160 hastalık), yoğun yağış (122) ve sel (121) ile ilişkilendirildi.
İklim patojen riskini nasıl etkiler?
İklimsel tehlikelerin patojenler ve insanlarla etkileşime girmesi için dört temel yol bulduk :
1) İklimle ilgili tehlikeler, patojenleri insanlara yaklaştırır.
Bazı durumlarda, iklimle ilgili tehlikeler, tehlikeli patojenik hastalıklar için vektör olarak hareket edebilen hayvan ve organizma çeşitlerini değiştiriyor.
Örneğin, ısınma veya yağış düzenlerindeki değişiklikler, çok sayıda insan patojenik hastalığının vektörü olan sivrisineklerin dağılımını değiştirebilir. Son yıllarda, sıtma ve dang gibi sivrisinek kaynaklı hastalıkların salgınlarındaki coğrafi değişiklikler bu iklimsel tehlikelerle ilişkilendirilmiştir.
2) İklimle ilgili tehlikeler insanları patojenlere yaklaştırır.
İklim felaketleri ayrıca insan davranış kalıplarını patojenlere maruz kalma şanslarını artıracak şekilde değiştirebilir. Örneğin, sıcak hava dalgaları sırasında insanlar genellikle suda daha fazla zaman geçirir ve bu da su kaynaklı hastalık salgınlarının artmasına neden olabilir.
Özellikle, 2014 yılında kuzey İskandinavya'da bir sıcak hava dalgasının ardından İsveç ve Finlandiya'da Vibrio ile ilişkili enfeksiyonlar önemli ölçüde artmıştır .
3) İklimle ilgili tehlikeler patojenleri artırır.
Bazı durumlarda, iklimle ilgili tehlikeler ya patojenlerin vektörlerle etkileşime girme fırsatlarını artırabilen ya da patojenlerin insanlarda ciddi hastalıklara neden olma yeteneklerini artırabilen çevresel koşullara yol açmıştır.
Örneğin, yoğun yağış ve sel nedeniyle kalan durgun su sivrisinekler için üreme alanı sağlayarak sarıhumma, dang humması, sıtma, Batı Nil humması ve leishmaniasis gibi hastalıkların bulaşmasının artmasına neden olabilir .
Çalışmalar, artan sıcaklıkların virüslerin ısıya karşı daha dirençli hale gelmesine yardımcı olabileceğini ve patojenlerin insan vücudundaki ateşe daha iyi uyum sağlayabilmesiyle hastalık şiddetinin artmasına neden olabileceğini göstermiştir.
Örneğin, araştırmalar, yükselen küresel sıcaklıkların mantar patojenlerinin ısı toleransının artmasına yol açtığını ileri sürdü. Daha önce insanlar için patojen olmayan bir mantar olan Candida auris'in tedaviye dirençli insan enfeksiyonlarının birden fazla kıtada aniden ortaya çıkması , artan küresel sıcaklıklarla ilişkilendirilmiştir. Benzer şekilde, kentsel ortamlardaki mantarların, daha serin olma eğiliminde olan kırsal alanlardaki mantarlardan daha fazla ısıya dayanıklı olduğu gösterilmiştir.
4) İklimle ilgili tehlikeler, vücudun patojenlerle başa çıkma yeteneğini zayıflatır.
İklimle ilgili tehlikeler, insan vücudunun patojenlerle başa çıkma yeteneğini iki temel yolla etkileyebilir. İnsanları tehlikeli koşullara zorlayabilirler, örneğin afet hasarlarının kalabalık koşullarda yaşayan ve iyi sağlık koşullarından yoksun olan veya patojenlere maruz kalmalarını artıran durumlara yol açması gibi.
Tehlikeler, örneğin yetersiz beslenme yoluyla vücudun patojenlerle savaşma kapasitesini de azaltabilir. İklimsel tehlikelerle yaşamak aynı zamanda stresten kortizol üretiminin artmasına neden olarak insan vücudunun bağışıklık tepkisinde bir azalmaya yol açabilir.
Bu konuda ne yapmalı
İklim değişikliği insan yaşamı, sağlık ve sosyoekonomik refah için önemli bir tehdit oluşturmaktadır. Haritamız bu tehdidin ne kadar kapsamlı olabileceğini gösteriyor. Bize göre, riski geri çevirmek için insanlık, küresel ısınmayı körükleyen insan kaynaklı sera gazı emisyonlarını frenlemek zorunda kalacak.
- Tristan McKenzie Postdoctoral Researcher in Marine Science, University of Gothenburg
- Camilo Mora Associate Professor of Biology, University of Hawaii
- Hannah von Hammerstein Ph.D. Candidate in Geography and Environmental Science, University of Hawaii
