Meşru müdafaa, diğer bir deyişle meşru savunma, kendisine veya başkasına yönelmiş haksız bir saldırıya karşı o anki durum ve imkanlarla saldırı ile ORANTILI bir şekilde saldırıyı engellemek için işlenen fiildir. Ceza hukukunda meşru savunma, bir hukuka uygunluk nedeni olarak kabul edilmektedir (TCK m.25). Saldırıyı defetmek için orantılı karşı güç kullanan kimse, meşru müdafaa hükümleri gereği cezalandırılmaktan kurtulur. Maruz kaldığı haksız saldırının etkisi altında, “heyecan, korku ve paniğe” kapılarak meşru müdafaa sınırlarının aşılması halinde dahi faile ceza verilmez (TCK m.27).
MEŞRU MÜDAFAADA SALDIRIYA DAİR ŞARTLAR
Meşru Müdafaa İçin Haksız Bir Saldırı Bulunmalıdır.
Saldırı Meşru Müdafaa İle Korunabilecek Bir Hakka Yönelmeli.
Meşru Müdafaada Saldırı ile Savunma Eşzamanlı Olmalı.
Meşru Müdafaada Savunmaya Dair Şartlar
Meşru Müdafaa İçin Savunma Zorunlu Olmalıdır.
Meşru Savunma Saldırana Karşı Yapılmalıdır.
Meşru Müdafaada Saldırı ile Savunma Orantılı Olmalıdır.
Örnek verecek olursak; saldıran kişinin başına vurup bayıltma seçeneği varken altına ateş edip öldürmek orantısız bir durumdur ve meşru müdafaa kapsamında sayılmaz.
YARGITAY 3.CEZA DAİRESİ
2020/16234 E. 2021/1981 K.
KENDİSİNE BIÇAKLA SALDIRAN KİŞİYİ SOPA İLE YARALAYAN KİŞİNİN EYLEMİ MEŞRU MÜDAFAA SINIRLARI DAHİLİNDE OLDUĞUNDAN BERAAT KARARI VERİLMELİDİR.
YARGITAY 2.CEZA DAİRESİ
2004/17156 E. 2005/29224 K.
KİŞİNİN, KAVGA ESNASINDA BAŞKA YOLUNUN OLMAMASINDAN DOLAYI KORKUTMAK MAKSADIYLA RUHSATLI SİLAHINI ATEŞLEMESİ MEŞRU MÜDAFAA KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLİR.
YARGITAY 1.CEZA DAİRESİ
2014/6547 E. 2014/3884 K.
SANIK VE MAKTÜLÜN KARŞILIKLI OLARAK BİRBİRİNE ATEŞ ETTİKLERİ OLAYDA, İLK SALDIRININ KİMDEN GELDİĞİNİN TESPİTİ MÜMKÜN DEĞİL İSE SANIK HAKKINDA HAKSIZ TAHRİK İNDİRİMİ UYGULANMALIDIR.
YARGITAY H.G.K. 2017/2-2723 E. 2020/880 K.
EŞİ TARAFINDAN SÜREKLİ FİZİKSEL ŞİDDETE MARUZ KALAN KADININ KENDİNİ KORUMAYA ÇALIŞIRKEN EŞİNİ DARP ETMESİ MEŞRU MÜDAFAA SAYILIR VE BOŞANMA DAVASINDA KADINA KUSUR OLARAK YÜKLENEMEZ.
Burada saldırının ORANTILI olması konusunda önemli bir karara değinmek isterim. Yargıtay Ceza Genel Kurulu, yıllardır dayak yediği kocasını tülbentle boğarak öldüren kadına 'meşru müdafaa' nedeniyle verilen beraat kararını bozdu. Zira kadının kocasını öldürmesini Yargıtay orantısız bir savunma olarak nitelendirdi.
Son dönemde yaşanan bir olaydan bahsedeceğim. Antalya'da kendisine işkence yapıp ölümle tehdit ettiği iddiasıyla eşi Ramazan İpek'i av tüfeğiyle öldüren iki çocuk annesi Melek İpek tahliye edildi.
Sonuç olarak hukuka uygunluk hallerinde işlenen fiiller suç değildir. Bu hallerde kişiye ceza verilmez ve güvenlik tedbiri uygulanmaz, dava açılmış ise beraat kararı verilir. Bu nedenler objektiftir. Kişiye bağlı nedenler değildir.
Avukat Gizem Gül Uzun Kutlay
