CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, hayvancılık sektöründe yaşanan krizin derinleştiğini belirterek Türkiye’nin et ve süt sorunlarının “kalıcı hale gelme tehlikesi” ile karşı karşıya olduğunu söyledi. Gürer, “Hayvan varlığımız azalıyor, kişi başı et tüketimi düşüyor. Ortaya çıkan tabloyu ithalatla kapatmaya çalışıyorlar. Besici desteklenmezse et–süt krizi büyür” dedi.
“Hayvancılık giderek ağır bir krize sürükleniyor”
Gürer, artan maliyetler, yem fiyatları, şap hastalığı kaynaklı kayıplar ve sürekli artan ithalat nedeniyle hayvancılığın sürdürülemez hale geldiğini vurgulayarak şunları söyledi:
“Hayvan varlığımız azalıyor, kişi başı et tüketimi düşüyor. Hayvan varlığının azalmasıyla ortaya çıkan sorunlar ithalatla kapatılıyor. Bu anlayış Türkiye’nin et–süt sorununu kalıcılaştırıyor.”
Gürer, 2025 yılında şap hastalığı nedeniyle yaşanan kayıpların kamuoyundan gizlendiğini belirterek, “Çok sayıda hayvan öldü, et ve süt kayıpları oluştu. Hayvancılık bu yıl daha sorunlu bir biçime dönüştü” dedi.
Hayvan varlığı 1980’e göre geriledi
1980–2024 karşılaştırması yapan Gürer, nüfus artarken hayvan varlığında ciddi düşüş yaşandığını hatırlattı:
-
1980 toplam hayvan varlığı: 84,5 milyon
-
2024 toplam hayvan varlığı: 71,8 milyon
-
2025 nüfusu: 90 milyon
“Hayvan varlığımız artması gerekirken azalıyor, kişi başına düşen et varlığı giderek düşüyor” diyen Gürer, bunun et fiyatlarını doğrudan artırdığını ifade etti.
“İthalata milyarlar gidiyor ama sorun bitmiyor”
Gürer, Türkiye’nin et ve hayvan ithalatına ödediği dövizi şöyle açıkladı:
-
2023: 818.017 hayvan – 1 milyar 163 milyon dolar
-
2024: 373.126 hayvan – 704 milyon dolar
-
2025 (ilk 10 ay): 526.554 hayvan – 831 milyon dolar
Son üç yılda toplam 1 milyon 717 bin 697 hayvan ithal edildiğini ve bunun karşılığında 2 milyar 699 milyon dolar ödendiğini söyleyen Gürer, “Ne ette sorun bitiyor ne sütte. İthalat artıyor ama hayvan varlığımız artmıyor” dedi.
“Yem fiyatları hayvancılığı bitiriyor”
50 kiloluk süt yeminin 900 liraya dayanmasıyla birlikte üreticinin maliyet altında ezildiğini belirten Gürer:
“Ahır giderleri durmuyor. Hayvancılık kârlı bir iş olmaktan çıktı. Besiciler ödemelerde zorlanınca hayvanlarına icrayla el konuyor. Bu nedenle üreticinin hayvancılığı sürdürmesi zorlaştı.”
Küçük aile işletmelerinin çiğ süt fiyatı maliyetlerin altında kaldığı için birer birer kapandığını kaydeden Gürer, “Üretici kazanamıyor, tüketici daha pahalı ürün alıyor; ithalatçılar ve aracılar ise vurgunu vuruyor” ifadelerini kullandı.
“Şap krizinde bile doğru bilgi verilmedi”
2025’te yaşanan şap hastalığının et–süt üretimine ağır darbe vurduğunu belirten Gürer, bakanlığın gerçek kayıpları kamuoyundan gizlediğini söyledi: “Çok sayıda hayvan öldü, kayıplar gizlendi. Hayvancılık daha da kırılgan hale geldi.”
“Yerli üretici yerine ithalat vurguncularının önü açıldı”
Gürer, 2010’da başlayan et ve hayvan ithalatının sektör sorunlarını çözmediğini vurgulayarak şunları söyledi:
“10 milyona yakın hayvan ithal edildi ama sorunlar bitmedi. Yerli üretici desteklenmedi, ithalat vurguncularının önü açıldı. Et ve Süt Kurumu’nun yaptığı ithalatta bile skandallar bitmiyor.”
“Çözüm: Mera hayvancılığı, üretici desteği, yapısal dönüşüm”
Hayvancılıkta çözümün ithalat değil üreticiye destek olduğunu vurgulayan Gürer, iktidara şu çağrıyı yaptı:
-
Mera hayvancılığına güçlü dönüş
-
Ahır giderlerinin düşürülmesi
-
Her bölgede veteriner bulundurulması
-
Besicinin doğrudan desteklenmesi
-
Kapalı sistem yerine maliyeti azaltan mera hayvancılığının teşviki
Gürer, aksi takdirde hem üreticinin hem tüketicinin ağır bedel ödeyeceğini söyledi.