Doç. Dr. Sedat Kuleci: “KOAH erken tanı konulursa önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır”
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sedat Kuleci, Dünya KOAH Günü kapsamında yaptığı açıklamada, KOAH’ın tüm dünyada önde gelen ölüm nedenleri arasında bulunduğuna dikkat çekti. “Nefesin dardaysa KOAH’ı düşün!” sloganıyla bu yılın temasının belirlendiğini hatırlatan Kuleci, erken tanının önemine vurgu yaptı.
KOAH: Kronik ve ilerleyici, ancak önlenebilir bir hastalık
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH);
-
Hava yolu veya alveollerdeki anormalliklerden kaynaklanan,
-
Nefes darlığı, kronik öksürük ve balgam üretimi gibi yakınmalarla seyreden,
-
Kalıcı ve çoğu zaman ilerleyici karakterde olan,
-
Erken tanı konulduğunda önlenebilen ve tedavi edilebilen
bir hastalık olarak tanımlanıyor.
Doç. Dr. Kuleci, KOAH’ın tüm dünyada en önemli ölüm nedenlerinden biri olduğunu belirterek, “Bu ölümlerin yüzde 90’ı düşük ve orta gelirli ülkelerde görülüyor” dedi.
Türkiye’de 4 milyon KOAH hastası olduğu tahmin ediliyor
Kuleci, hastalığın yaygınlığına ilişkin şu bilgileri paylaştı:
-
KOAH, 40 yaş üzeri yetişkinlerin yaklaşık %10’unda görülüyor.
-
Coğrafi koşullar ve maruziyetler nedeniyle oranlar bölgelere göre değişkenlik gösteriyor.
-
Hastaların %60–85’i henüz tanı almamış durumda.
-
TUSEB’in 2020 raporuna göre Türkiye’de yaklaşık 4 milyon KOAH hastası bulunuyor.
-
2024 TÜİK verilerine göre solunum sistemi hastalıkları %15’lik oranla Türkiye’deki ölümler arasında üçüncü sırada yer alıyor.
Sigara ve hava kirliliği temel risk faktörleri
KOAH’ın gelişiminde en önemli etkenler arasında sigara kullanımı ve hava kirliliği yer alıyor.
Doç. Dr. Kuleci’nin verdiği bilgilere göre:
-
KOAH hastalarının %80’inde sigara geçmişi bulunuyor.
-
E-sigara, nargile ve pasif içicilik de hastalığın gelişiminde aynı etkiye sahip.
-
Biyokütle yakıt dumanı (odun, kömür, tezek), kötü beslenme, enfeksiyonlar ve kirleticilere maruz kalma akciğer gelişimini olumsuz etkiliyor.
-
İş yerinde duman, toz ve kimyasal maddelere maruz kalmaya bağlı KOAH gelişme oranı %19,2.
Belirtiler ihmal edilmemeli: Nefes darlığı, öksürük, balgam
KOAH’ın en yaygın belirtilerinin nefes darlığı, öksürük, balgam çıkarmada güçlük ve yorgunluk hissi olduğunu ifade eden Kuleci, hastaların şikâyetlerini genellikle “nefes almada zorlanma, göğüste ağırlık, hava açlığı, nefes nefese kalma” şeklinde tarif ettiklerini belirtti.
Hastalığın ilerlemesiyle şikâyetlerin arttığını ve yaşam kalitesinin ciddi şekilde düştüğünü vurgulayan Kuleci şu uyarıda bulundu:
“40 yaş üzerinde olan, sigara ve tütün ürünü kullanan, nefes darlığı yaşayan herkes KOAH açısından değerlendirilmelidir. Bu bireyler mutlaka göğüs hastalıkları uzmanına başvurmalıdır.”
Dünya KOAH Günü’nün bu yılki teması: “Nefesin Daralıyorsa KOAH’ı Düşün!”
Her yıl Kasım ayının üçüncü çarşamba günü kutlanan Dünya KOAH Günü’nün bu yılki temasının “Nefesin Daralıyorsa KOAH’ı düşün!” olduğunu hatırlatan Kuleci, sloganın amacının kronik öksürük ve nefes darlığı gibi şikâyetlerin önemsenmesi ve bireylerin erken tanı için sağlık kuruluşlarına başvurmasını teşvik etmek olduğunu söyledi.