İnsanın mutluluğu ihtiyaçlarının dengeli bir şekilde giderilmesine, o da düzenli, doyumlu ve verimli ilişkilerin kurulup sürdürülmesine bağlıdır. Bu yönüyle evlilik ilişkisi insan ilişkilerinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Evlilik, iki bireyin farklı kişilik özellikleri, kültür, değer, inanç, görüş açıları, sosyal yaşantıları ve geçmiş deneyimleriyle bir araya gelerek oluşturduğu yeni bir yapıdır. Bireyler, evlilikte bu yeni yapıya uyum sağlamaya ve kendilerini yeniden tanımlamaya çalışmaktadırlar. Bireylerin geçmişten bugüne içselleştirdikleri bazı değer kalıpları vardır. Kendi aile yaşantılarından veya yakın çevrelerinden edindikleri bazı davranış ve tepkileri kendi evliliklerinde de sürdürmeye çalıştıklarında birbirlerinin beklentilerini ve isteklerini karşılayamayabilirler. Bu durum evliliğin karmaşık doğasından kaynaklanır. Her bireyin kendine has bir yapıya sahip olduğunu düşünürsek, evlenmek için bir araya gelen iki farklı bireyin ne kadar kompleks bir kurum oluşturabileceğini tahmin etmek zor olmasa gerek. Bu kompleks yapı içinde de sorunların yaşanması kaçınılmazdır. Burada odaklanılması gereken durum sorun çözme becerilerimizdir. Yaşamın bir gerçeği olarak düşünüldüğünde sorun çözme becerisi, etkin bir biçimde kullanıldığında evlilik ilişkisi veya aile üyeleri için olumlu sonuçlar verecek hale dönüştürülebilir. Sorunların yapıcı bir şekilde yönetilmesi, eşlerin karşılıklı olarak birbirini anlamasını sağlayabilir ve ilişkide mutluluk, açıklık, güçlülük, uyum, doyum, değişim ve gelişim gibi olumlu etkilere neden olabilir. Aile içi problemler farklı sebeplerden kaynaklanmaktadır. Ailede yaşanan çatışma konuları, içerikle ilgili konular (ev işlerinin paylaşımı, maddi konular, zaman ve imkanların kullanılması, din, mezhep, siyaset, kültür, görüş farklılıkları vb.) ve ilişkiyle ilgili konular (aşk, cinsellik, aile içi statü, güç, akrabalar ile ilişkiler, sosyal hayat, çocukların yetiştirilmesi vb.) olmak üzere gruplandırılabilir. Eşler arasında en fazla belirtilen ilişki sorunu iletişim problemleridir. İletişim problemleri, evlilik ve aile danışmanlığı hizmetlerinde en fazla ele alınan konulardan biridir. Sağlıksız bir ailede, aile bireyleri arasında iletişim ve etkileşim yetersiz ya da eksiktir. Bir eşin söylediğini diğer eş farklı algıladığında sorunlar çözülemediği gibi üstüne yeni sorunlar çıkar. Her bireyin kendi düşüncesini savunması ve bunu karşı tarafa kabul ettirmeye çalışması eşler arasında etkili iletişimin olmamasından kaynaklanır. Örneğin; karı-koca bir konuyu tartışırken biri diğerinin konuşmalarını dinlemek yerine kendi söyleyeceklerine odaklanır. Bu durumda da eşinin söylediğini eksik ya da yanlış anlar ve aralarında yeni tartışmalar başlar. Oysa sağlıklı bir ailede, aile bireyleri arasında etkileşim ve uyum söz konusudur. Aile üyeleri birbirlerinin görüş ve düşüncelerine saygılıdır ve koşulsuz bir şekilde kabul vardır. Ailede ortak amaç ve değer duygusu bulunur. Bireyler sorun çözerken sağlıksız yollara başvurabilmektedir. Problemleri çözmeye çalışırken bazı eşler bağırmayı, şiddet uygulamayı, tehdit etmeyi, bazıları sakinliğini bozmadan konuşmayı, bazıları hiçbir şey olmamış gibi davranmayı, bazıları konuyu değiştirmeyi, bazıları küsmeyi tercih edebilir. Bütün problemlerin kaynağına bakıldığında çiftlerin etkili problem çözme kapasitelerinin eksik olduğu görülmektedir. Etkili problem çözme kapasitesi problemlerin tanımlanıp ortaya konması, bu problem için sağlıklı ve ilişkiyi güçlendirecek alternatif çözüm yollarının tartışılması ve eşlerin uzlaştığı çözüm yolunun uygulamaya geçirilmesidir. Evlilikte de karı-koca, ebeveyn-çocuk, yakın çevre-akraba ilişkilerinden doğan pek çok faktöre dayalı problemlerle sıklıkla karşılaşmak mümkündür. Aile bireylerinin sorun çözmede doğru yaklaşım ve tavırlara sahip olması, karşılaşılan sorunları bir gelişim fırsatına dönüştürür. Evlilikte bireylerin sorunlarının üstesinden etkin ve verimli biçimde gelebilmeleri için izlemeleri gereken bir takım yollar bulunmaktadır. Bunlar genel hatlarıyla: Her iki tarafında var olan sorunu “rahatsız edici bir durum olarak algılaması” gerekmektedir. Tarafların farklı düzeylerde algıladıkları ya da yorumladıkları sorunların çözümünde uzlaşmaya varmak güçleşmektedir. Sorunun varlığını kabul etmek: Bazen sorun yaşandığında kişiler, sorunu yok farz ederek var olan durumdan kurtulmanın yollarını aramaktadır. Oysa bu durum daha büyük başka bir sorunun doğmasına yol açabilmektedir. Eşler arası ilişki söz konusu olduğunda, her iki tarafında var olan rahatsız edici durumun üzerinde eşit miktarda eğilmeleri gerekmektedir. Sorunu doğru tanımlamak: Sorun çözme sürecinin belki de en önemli aşamalarından biri sorunu doğru tanımlamaktır. Görünen durumun gerçekten sorunu yaratan durum olup olmadığının objektif biçimde değerlendirilmesidir. Doğru tanımın yapılması, sorun çözmenin sonraki adımlarında doğru şekilde yol alınmasına neden olacaktır. Çözüm için alternatif üretmek: Sorunun çözümünde akıcı ve esnek düşünüp farklı çözüm yolları önererek sorunu çıkmazdan kurtarmak ve başka açılardan konuya yaklaşmak imkanını veren aşamadır. Bazen çiftler, bir sorunun çözümünde iki seçenekten birini tercih etmek zorunda olduklarına inanırlar. Bu şekilde düşünmek bireyleri duygusal açıdan olumsuz etkileyebileceği gibi düşünce üretiminin de kısıtlanmasına yol açabilmektedir. Oysa olayları farklı açılardan ele almak çok sayıda alternatifin sunulmasına imkan vererek bireylerin kendilerini çaresiz olarak algılamalarına engel olacaktır. Alternatifi eleyerek uygun olan bir tanesini seçmek ve uygulamak: Kişinin olayları akışına bırakmayıp etkin biçimde sorunlarıyla karşılaşmasına ve bunları çözmesine imkan veren bir adımdır. Bu noktada eşlerin birlikte karar alma becerilerinin de harekete geçmesi, ilişkileri, evlilikleri için ortak çıkarlar belirleyebilmeleri gerekmektedir. Sonucu değerlendirmek: Genelde sorun çözüldüğünde bireylerin ihmal ettiği konulardan biri de bu aşamanın dikkate alınmamasıdır. Değerlendirme yapmak, kişinin eksikliklerini görmesini, olayları yeniden ele almasını, plan yapmasını, hedef belirlemesini, hedefe uygun stratejiler üretmesini ve hedeflenenle varılan nokta arasındaki farkın değerlendirilmesini sağlar. Eşler arasındaki ilişkilerde yaşanılan çatışma ve sorunların üstesinden gelinmesinde, tarafların sorunlardan kaçmayarak, sorunların varlığını kabul edip birbirlerine karşı uygun iletişim kalıplarını kullanarak isteklerini, duygularını, istek ve duygularının nedenlerini belirtmeleri, karşılıklı çıkarlar için çözümler üretmeleri hem eşlerin bireysel olarak hem de evlilik ilişkisinin bu süreçten güçlenerek kazançlı çıkmasına sebep olacaktır. İnsanlar sorun çözmeyi, sağlıklı kararlar vermeyi stresli bulabilirler ama şunu unutmamak gerekir; tarafların sonucundan doyum sağladıkları problemler gerçekten çözülmüş demektir.