Halkların Demokratik Partisi Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu, İstinaf Mahkemesinin, cinsel istismar suçundan ceza alan sanık hakkındaki kararı "mağdur çocukların mahkemede dinlenmemesi" gerekçesiyle bozmasına ilişkin Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ile Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık tarafından yanıtlanması istemiyle yazılı soru önergeleri verdi.
Filiz Kerestecioğlu, soru önergelerinde şu ifadelre yer verdi.
Erzurum'daki Kuran Kursu'nda belletmen olarak görev yapan Hakan A. hakkında 2021 Mayıs-Ekim ayları arasında yaşları 12'den küçük sekiz çocuğa cinsel istismarda bulunmak suçundan dava açılmış ve sanık nitelikli cinsel istismar ve çocukları hürriyetinden yoksun kılma suçlarından 119 yıl 6 ay hapis cezası almıştı. Sanığın itirazı üzerine İstinaf Mahkemesi mağdur çocuklar duruşmaya getirilerek dinlenmediği gerekçesiyle kararı bozmuştur. İstinafın bozma kararından sonra yerel mahkemenin, mağdur çocukları duruşmaya getirterek yeniden dinlemesi beklenmektedir.
Kararın bozulması, çocuğun üstün yararı ilkesine uygun düşmemektedir. 2012/20 Sayılı Başbakanlık Genelgesi ile “Mağdur çocukların; kolluk kuvvetleri, adli merciler ve sağlık kurumları tarafından ayrı ayrı değerlendirilmesi ve bu süreçte yaşadıklarını defalarca dile getirmek zorunda bırakılması, gizliliğin yeterince sağlanamaması, ilgili kurumlarda çocukla görüşme yapanların; çocuğun ruhsal durumunu gözeterek görüşme yapabilecek yeterlilikte eğitime sahip olmaması halinde, çocuğun uğradığı travma şiddetlenmektedir. Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak; çocuk istismarının önlenmesi ve istismara uğrayan çocuklara bilinçli ve etkin bir şekilde müdahale edilmesi amacıyla, öncelikli olarak cinsel istismara uğramış çocukların ikincil örselenmesini asgariye indirmek, adli ve tıbbi işlemlerin bu alanda eğitimli kişilerden oluşan bir merkezde ve tek seferde gerçekleştirilmesi” için Çocuk İzlem Merkezleri (ÇİM) kurulmuştur. Mağdur çocukların beyanları daha önce ÇİM’de kamera önünde pedagog ve savcı yanında alınmıştır. Çocukların duruşmaya çağrılması, defalarca yaşadığı istismarı anlatmaya ve hatta bunu kalabalık bir heyet, avukatlar ve istismarcının önünde yapmaya zorlanmaları, onlara aynı süreci yeniden yaşatmak anlamına gelecektir.
Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü 19.11.2018 tarihli 170 sayılı Genelgesi’nde şüpheli, sanık ya da müdafii tarafından mağdur çocuğa soru sormalarına imkan tanımak amacıyla soruşturma veya kovuşturmada kural olarak bir kez dinlenen mağdur çocuğun istisnai olarak tekrar dinlenilmesine ihtiyaç duyulabileceği belirtilmektedir. Bu durumda istisnai durumların oluşmaması için çocuğun cinsel istismarıyla ilgili soruşturmalarda, olayın çocuk üzerinde yarattığı etki de dikkate alınarak; ikincil örselenmenin önüne geçilebilmesi amacıyla ifade alan uzman ve savcıların suçun nitelendirilmesi için sorulması gereken tüm hususları sorarak olayı aydınlatmaları gerekmektedir.
Bu bağlamda;
1) Çocukların tekrar tekrar ifade vermesini engellemek için ÇİM’de görevli personele nasıl bir eğitim verilmektedir?
2) ÇİM’in kuruluş amacına aykırı biçimde, eksik ifade alarak çocukları tekrar mahkemeye çıkma riskiyle karşı karşıya bırakan uzmanlar ve savcı hakkında bir soruşturma yürütülecek midir?
3) İstinaf mahkemesi kararından geri dönülmesi, çocukların üstün yararı gözetilerek tekrar mahkemede dinlenmemesi için Adalet Bakanlığı olarak bir girişiminiz olacak mıdır?
4) Mağdur çocukların tekrar ifade vermeleri halinde, yeniden dinleyecek hakim, uzman ve savcılar belirlenirken bu konuda yeterli bilgi ve deneyime sahip olup olmadıkları dikkate alınacak mıdır?
