TEDAVİ HAKTIR ENGELLENEMEZ HASTA, YAŞLI, ENGELLİ MAHPUSLAR SERBEST BIRAKILSIN SAĞLIK VE YAŞAM HAKLARI KORUNSUN 2022 yılı, hapishanelerde hak ihlallerinin arttığı ve artan bu hak ihlallerinin mahpusların sağlık ve yaşam haklarını tehdit ettiği bir yıl oldu. 2021 yılı “Marmara Bölgesi Hapishaneleri Hak İhlalleri Raporu” nda derneğimize yapılan 326 başvuruda 6 bin 222 ihlal tespit edilmişken, bu sayı 2022 yılının sadece ilk 9 ayında 338 başvuruda 5bin 198 olarak tespit edilmiştir. Başvurular incelendiğinde, işkence ve kötü muamele, sağlığa erişim ve tecrit koşullarına dair şikayetlerde belirgin bir artış dikkat çekmektedir. 2022 yılında yine ve özellikle hasta, yaşlı ve engelli mahpuslar bu olumsuzluklardan hayati boyutta etkilendi. Tespit edebildiğimiz kadarı ile bir yıl içerisinde en az 76 mahpus hastalık, intihar ya da şüpheli bir biçimde yaşamını kaybetti ve yıl başında açıkladığımız hasta mahpus listesine onlarca yeni mahpus eklendi. 396 hapishanede 336 bin 315 mahpusun bulunduğu coğrafyamızda, yaşanan ağır hak ihlallerine ragmen; mahpusların, mahpus ailelerinin, avukatlarının ve hak savunucularının sorunların çözülmesi için yürüttükleri büyük çabalar tam anlamı ile karşılığını bulamadı. Diğer sorunlar yanında sağlığa erişim konusunda da mevzuattan, hapishane idarelerinden, sağlık sisteminden kaynaklı sorunlar çözülmedi. Sağlık ve yaşam hakları devletin korumasında olan hasta mahpuslar, hapishanelerden ya tabutta ya da ölüm sınırında çıkarıldılar. Komisyonumuzun hazırladığı 2022 yılının ilk üç ayını kapsayan, “Marmara Bölgesi Hapishaneleri Hak İhlalleri Raporu” nda “Sağlık ve tedavi hakkına” ilişkin sorunlar söyle özetlenmişti: “Hastaneye sevk taleplerinin hiç ya da geciktirilerek karşılanması, hapishane revirinde uzman hekim bulunmaması, kelepçeli muayene ve tedaviye zorlanma, muayene odasında asker bulunması, ilaçların düzenli olarak verilmemesi, hastanelerin mahpus koğuşlarının olumsuz koşulları, ağır hasta mahpuslar bakımından Adli Tıp Kurumu’nun gerçeği yansıtmayan olumsuz raporları, diyet beslenme taleplerinin karşılanmaması, ring aracı ile hastaneye sevk, kemoterapiye gitmesi gereken mahpusların götürülmemesi, giderek yaygınlaşan ağız içi araması, kalabalık koğuşlar, Covid pandemisi sırasında tedaviye erişimin durma noktasına gelmesi, …” Aynı raporda, bu sorunlar bir mahpusun anlatımı ile; “Bir hastalık belirtisi olduğunda, durum çok ağırlaşana kadar hastaneye götürülmüyoruz. Hiç tahlil, film-ultrason çekimi ve ciddi bir tanı girişimi olmadan revirde yazılan ilaçlarla, bazen yıllarca oyalanıyor, hastalık ilerleyip tedavi edilemez duruma geldikten sonra hastane ve tedavi süreci başlatılıyor. Hastane sevkleri çok geciktiriliyor. Bazen de hiç yapılmıyor.” Biçiminde tariflenmektedir. Anlatılan bu sorunlara 2022 yılında da çözüm üretilmemiş sorunlara yenileri eklenerek mahpuslar üzerindeki baskı artırılmıştır. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ Temmuz 2022 tarihinde bu sorunlara çözüm üretileceğini söylemiş, bu sözünü son bir hafta içinde tekrar etmiş ancak bu açıklaması doğrultusunda halen kamuoyuna yansıyan bir ilerleme kaydedilmemiştir. 2022’nin bu son gününde gerçekleştirdiğimiz 562. F OTURMASI kapsamında; Yaşamını yitiren mahpusları isim isim anıyor ( Murat S., Murat E., Yılmaz Ekinci, Abdulsamet B. (17 Yaşında), Ramazan Turan, Sefa Kürçe, Mehmet Hanefi Bilgin, Serhat Uyanık, Turgay Deniz, Ercan Eke, İsa Yaşar, Şahin Adanur, Nusret Muğla, Yusuf Bekmezci, Sezer Alan, Taner Işıldak, Ali Kaya, Emrah Çalışır, Kemal Efe Tiryaki, Bedri Çakmak, Hayri Karaş, Sinan Kaya, Şervan Can Güder, Umut Bulut 17 yaşında çocuk, Abdo Baran, Reşat Altınbaş, Mehmet Sevinç, Halil Kasal, Ferhan Yılmaz, Özcan B. , Mehmet O., Ali Nuri Bakır, Seyit Şahin, Yusuf Akmısır, Abdullah Ece, Ferhat Doğan, Cafer Gülkaya, Y.E.Y., Sıddık Uğur, Hakan Kaşarlıoğlu, Hakan Emiroğlu, Kadir Karademir, Fethi Ün, Mehmet Tahta, Osman Ali Yımaz, Meryem Serçe, Mehmet Sait Demiröz, Murat Tuksoy, Kadri Ekici, Mehmet Yılmaz,Basri A.,Tuğrul Özşengül, Mehmet Bozan, Taner Atmaca, Zülfü Yıldırım , Mehmet Candemir, Ramazan Açıkgöz, Bazo Yılmaz, Erhan Marik, Gökhan Efe, Fırat Çağlayan, Engin Korcum, Tacettin Başer, Emel Hacıoğlu, Emrah Pala, Barış Keve, Hasan Basri Çavuşoğlu, Mustafa Murat Ayhan, Süphan Çabuk, Oğuz Y., Selim Ahmet Kemaloğlu, Bekir Çelik, Kemal Mutlum, Emre Abalak,Tahir Gürdal, Vural Avar.) bu listeye yenilerinin eklenmemesi için, yaşanan hak ihlallerini, yaşanan hayati sorunları bir defa daha kamuoyunun ve yetkililerin dikkatine sunuyoruz. Mahpusların sağlık ve yaşam haklarını korumakla yükümlü tüm yetkililere ve hasta mahpusların tedaviye erişimlerinin sağlanması konusundaki sorunların çözülmesi için yeni düzenlemeler yapılacak diyen Adalet Bakanı Bozdağ’a sorumluluklarını ve bu sözünü hatırlatıyor, kamuoyuna duyarlılık çağrımızı yineliyoruz. - Hasta Mahpuslar Serbest Bırakılsın! - Tedavi Haktır Engellenemez! - İnsan Haklarıyla İnsandır! İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu