DÜZİÇİ KÖY ENSTİTÜSÜ ZİYARETİMİZ CHP Ankara Milletvekili Yıldırım Kaya; CHP heyeti olarak başlattığımız aydınlanmanın ışığı olan 21 Köy Enstitüsü ziyaretlerimizin üçüncüsünü bugün Düziçi Köy Enstitüsü’ne yapıyoruz. İlk ziyaretimizi 16 Nisan’da Eskişehir Mahmudiye Çifteler Köy Enstitüsü’ne, ikinci ziyaretimizi 24 Nisan’da Kayseri Pazarören Köy Enstitüsü’ne yapmıştık. Türkiye’de ilkokul öğretmeni yetiştirmek için kurulan Köy Enstitüleri’nin 82 yaşını bu yıl 17 Nisan’da kutladık. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları Koruma Kurulunun koruması altında olan Köy Enstitüleri’nin koruma altına alınmadığını, binalarının ve arazilerinin harabeye dönüştürüldüğünü görüyoruz. Eğitim ve üretim materyalleri çürümeye terk edilmiş, çalınmış ya da kullanılmaz hale getirilmiş… Biz bu okullarımızın binalarının da fikriyatının da yok edilmesine izin vermeyeceğiz. AKP iktidarının bu aymazlığının altında yatan gerçek Cumhuriyet’e ve eğitim devrimlerine karşı yürüttüğü yok etme politikasıdır. Okuma yazma oranının yüzde 5 bile olmadığı bir dönemde, Türkiye’nin 21 yerine eşit oranda dağıtılarak kurulan Köy Enstitüleri ile eğitim ülkenin en ücra köylerine kadar götürülmüştür. Böylesine değerli bir eğitim politikasına duyulan kini, nefreti anlamak mümkün değildir. Bugün teknolojinin tüm imkanları elimizin altında olmasına rağmen, okul yüzü görmeyen 6 milyona yakın çocuğumuz var. Cumhuriyet’in ilk kuruluş yıllarında imkansızlıklardan olağanüstü imkanlar yaratılırken; günümüz teknolojisinin imkanlarından yararlanılamıyor. Çocuklarımız, gençlerimiz imkansızlıklarla yüz yüze bırakılıyor. 21. yüzyılın Türkiye’si bunları hak etmiyor. Özgür, demokratik, zengin bir Türkiye’yi yaratmanın en önemli aracı eğitimdir. Biz bunu geçmişi tekrarlayarak değil, geçmişten ilham alarak yapacağız. Çünkü bizim rehberimiz bilimdir! Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk de “Eğer bir gün benim sözlerim bilimle ters düşerse bilimi seçin…” demişti. O dönemde, o zor şartlar altında Düziçi Köy Enstitüsü’nde nasıl eğitim verilmiş biraz da ondan bahsetmek istiyorum. Köy Enstitüleri kurulmadan önce burada “Haruniye Eğitmen Kursu” adıyla eğitim verilmiştir. Köy Enstitüleri kurulduktan hemen sonra da Düziçi Köy Enstitüsü adını almıştır. Düziçi Köy Enstitüsü’nün eğitime uygun binası yoktu. Almanlardan kalan eski bir kolej binası hızla onararak, 24 Nisan 1940’da bir bölümünde eğitim öğretime başlamıştır. Tamir edilen Alman kolejinde bir yıl kadar eğitmen yetiştirilmiştir. Bu süre içerisinde de Düziçi Köy Enstitüsü binaları ve ekleri yapılmıştır. Tüm köy enstitülerinde olduğu gibi yatakhane, yemekhane, lojman, sinema salonu, amfi, tiyatro salonu ve ahır hızla tamamlanarak eğitimin hizmetine verilmiştir. Düziçi Köy Enstitüsü’nün İlk kurucu Müdür Ahmet Lütfi Dağlar’dır. Enstitünün ismini de kurucu müdür Ahmet Lütfi Dağlar vermiştir. Düziçi Köy Enstitüsü ile ilgili çok sayıda kitap, araştırma ve tez çalışması yapılmıştır. Bu kaynaklardan edindiğimiz bilgilere göre; Düziçi Köy Enstitüsü 1940’tan, 1954 yılında kapanana kadar 6 müdür görev yapmıştır. Okulda 8 müdür yardımcısı, 184 öğretmen, 5 eğitim şefi, 13 tarla şefi, 4 atölye şefi, 7 sağlık şefi, 14 memur, 1 teknisyen ve 14 hizmetli görev yapmıştır. Düziçi Köy Enstitüsü’nde görev yapan 184 öğretmenin 137'si erkek, 47 'si ise kadındır. Düziçi Köy Enstitüsü'nde toplam 936 öğrenci mezun olmuş; bu öğrencilerin 888 erkek ve 58 ise kız öğrencidir. Düziçi Köy Enstitüsü ilk mezunlarını 1943-1944 öğretim yılında, son mezunları ise 1951-1952 yıllarında vermiştir. Düziçi Köy Enstitüsü’ne çevre illerden öğrenci alınmıştır. Adana, Gaziantep, Mersin, Hatay ve Kahramanmaraş'tan alınan öğrenciler, öğretmen olarak mezun olduktan sonra bölgenin kalkınmasında, gelişiminde ve eğitiminde büyük bir paya sahip olmuştur. Bugün harabeye dönüştürülen bu binaları restore ederek, eşsiz mirası geleceğe taşıma sözünü veriyoruz. Biz geçmişi tekrar etmeyeceğiz! Daha iyisini yapmak için geçmiş bize rehber olacak… Geçmişten aldığımız tecrübelerle geleceğimizi inşa edeceğiz. Biz eğitim devrimlerine yenilerini ekleyeceğiz, öğretmen yetiştirme politikalarını 21. Yüzyıla uygun hale getireceğiz. Anka kuşu gibi küllerimizden yeniden doğacağız. Köy Enstitüleri tarihte kalmış bir deneyim ya da birkaç binadan ibaret değildir. Geleceğe ışık tutan, önümüzü aydınlatan devrimci bir deneyimdir. Köy Enstitüleri 1940-1954 yılları arasında, oldukça kısa bir zamanda faaliyette olsa da aydınlanmanın simgesi olmuştur. Biz bu aydınlanmanın izinden gidiyoruz. Köy Enstitüleri’nin tüm mirasını sahipleniyoruz ve savunuyoruz. Çünkü; Köy Enstitülerini savunmak, laikliği savunmaktır! Köy Enstitülerini savunmak, eğitim hakkını savunmaktır! Köy Enstitülerini savunmak, toplumsal cinsiyet eşitliğini savunmaktır! Köy Enstitülerini savunmak, eğitimde adaleti ve fırsat eşitliğini savunmaktır! Köy Enstitülerini savunmak, köy okullarının açılmasını savunmaktır! Köy Enstitülerini savunmak, bilimi savunmaktır! Köy Enstitülerini savunmak, kimsesizlerin kimsesi olmaktır! Yıldırım KAYA CHP Ankara Milletvekili TBMM Milli Eğitim Kültür Gençlik ve Spor Komisyonu Grup Sözcüsü 7 Mayıs 2022