"Fotoğraf en iyi ihtimalle küçük bir sestir, ancak bazen bir fotoğraf veya bir grup fotoğraf farkındalık duygumuzu cezbedebilir."
Adaletsizlikleri tasvir etmek yeni bir şey değil. 20. yüzyılın başından günümüze kadar pek çok fotoğrafçı iz bırakma kaygısı taşımıştır. Ama bir fotoğraf aracılığıyla dünyayı değiştirmeye, hatta daha iyi bir yer haline getirmeye çalışabilir miyiz?
Kaç fotoğrafçının değişim ihtiyacına bizi ikna etmek için görüntülerini kullanmaya çalıştığını bilseniz şaşırırsınız. Bu durumlarda fotoğraf, düzeltmeler yapmak, belirli durumları ifşa etmek ve bir tepki uyandırmak içindir.
Dünyadan ütopyaya
“Belgesel fotoğraf” terimi, dünyayı yansıtmak, gerçeklere saygı duymak ve gerçeği aramak amacıyla yapılan görüntüleri ifade eder. Belgesel fotoğraf, bir olayı doğrulayan, belgeleyen ve gerçeği yakınlaştırma yeteneğine dayanan bir görüntüdür. Bu, belgesel fotoğrafçılığın tüm gerçeği gösterdiği anlamına gelmediği gibi tek fotoğrafik olasılık da değildir. Üstüne üstlük, bu fotoğrafların yayılması ve onlara meydan okuyacak bir izleyici kitlesine ihtiyacı var.
Ütopik belgesel, belgesel fotoğrafçılığın bir yönüdür, ancak daha da ileri gider. Fotoğraflar yalnızca bir şeyi belirtmek, gerçeği göstermek için çekilmezler, aynı zamanda bir görüntünün potansiyel ikna yeteneğine, dünyayı iyileştirmeye yönelik ikna gücüne de güvenirler.
Bir fotoğraf bizi nasıl bu kadar etkileyebilir? Bir yandan, fotoğrafın mekanik bileşeni (kamera) algılanan gerçekleri daha inandırıcı kılar. Öte yandan, fotoğraf sosyal olarak diğer sanat araçlarından daha doğru kabul edilir. Fotoğrafçı, resmedilen özneye benzetilerek doğrulukla eşanlamlı olacak bir görüntü elde ederek gerçeğe odaklanır. Ayrıca, söz konusu görüntüyü yakalamak için fotoğrafçının bir görgü tanığı olması, yani orada olmaları gerektiğine dair başka bir fikir daha var.
Belgesel fotoğrafçılığın başlangıcı
Bir kamera ile üretilen ilk görüntüler yaklaşık iki yüzyıl önce elde edildi. Fotoğraf en başından beri belgesel olmak, gerçeğe yaklaşmak ve gerçekleri temsil etmek ile sanatsal olmak, duyguları ifade etmek ve sahneler oluşturmak arasında gidip geldi. Başka bir deyişle, gerçek veya güzellik.
Bununla birlikte, fotoğrafta belgesel niyeti, 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarına kadar ortaya çıkmadı. Her şey Jacob August Riis (1849 - 1914) ve Lewis Hine (1874-1940) ile New York'ta başladı . Her ikisi de belirli eşitsizlikleri değiştirmek için onları vurgulamak nihai amacı ile sosyal temaları fotoğrafladı. O yıllarda sanayileşmiş bir topluma geçişin büyük eşitsizlikler yarattığını anlamak önemlidir.
1890'da, gerçekleri anlatmak için yazılı sözcüklerin sınırlarının farkında olan Danimarka asıllı bir göçmen olan Jacob A. Riis, kentsel göçmenlerin savunmasızlığını ve yaşam koşullarını göstermek için fotoğraflar çekmeye başladı.
Birkaç yıl sonra New York'ta How the Other Half Lives'ı yayınladı . Kitap son derece önemliydi ve örneğin oyun alanları veya bahçelerin yaratılmasıyla şehrin daha az tercih edilen bölgelerinde kentsel reforma yol açtı .
20. yüzyılın başında, kendini bir kamerayla “duyduran” ilk sosyolog olan Lewis Hine, Ellis Adası'na gelen göçmenlerin yeni bir hayata nasıl adapte olduklarını gösteren fotoğraflarını çekmişti . Ancak en önemli çalışmaları madenlerde ve tekstil fabrikalarında çocuk işçiliği üzerineydi . Bu görüntüler sayesinde Çocuk İşçiliği Koruma Yasasını tanıtmayı başardı.
Bu reform amacı, 1930'larda ABD'de de Çiftlik Güvenlik İdaresi aracılığıyla sürdürülecekti - 1929 kazasının neden olduğu acıyı hafifletmek amacıyla Roosevelt yönetimi sırasında onaylanan bir dizi reform ve sübvansiyon. , vatandaşlar arasında bu tür bir yardıma ihtiyaç duyulduğu konusunda farkındalık yaratmak için bir dizi fotoğrafçı işe alındı. Diğerlerinin yanı sıra Dorothea Lange , Walker Evans ve Margaret Bourke-White dikkate değer.
Belgesel fotoğrafçılıktan foto muhabirliğine
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra belgesel fotoğrafçılık canlılığının bir kısmını kaybetti. Bununla birlikte, foto muhabirliği ilkelerini benimsedi ve büyük bir başarı yakalayan resimli dergiler, insanların ilgisini çeken konular yayınladı.
Sebastião Salgado (Brezilya, 1944) yüzyılın sonunda dikkat çeken fotoğrafçılardan biriydi. Başlıca çalışması, sürgün, göç, ağır çalışma koşulları veya belirli toplulukların sefalet durumları yaşayan insanların acılarını tasvir etmeye odaklandı. Batı dünyasına bakışlarımızın düşmediği yerlerde hayatın nasıl olduğunu gösteriyor. Uzun vadeli projesi Mined Lives ile İspanyol Gervasio Sánchez ve Afganistan'daki çalışmaları ile James Nachtwey bu alana önemli katkılarda bulunanlardır.
Günümüzde aynı kaygılarla çağdaşlarını dünyayı değiştirmeye ve vicdanları harekete geçirmeye ikna etmeye çalışan fotoğrafçılar var. Ayrıca belgesel fotoğrafların pek çok olasılık sunabileceği ve belirli bir formüle tabi olmadığı da zaten kabul görmektedir.
Yirminci yüzyılın sonundan bu yana, fotoğrafların iletişim kapasitesine duyulan aynı güven her tanımda yer alsa da, fotoğrafta 'belgesel' kelimesinin anlamı gelişmektedir.
Tepkileri iyileştirmeyi ve teşvik etmeyi amaçlayan belgesellerin geçerliliğini ve güncelliğini koruduğu söylenebilir. Hala reform yapmak ve çağdaşlarını dünyayı daha iyi bir yer yapma ihtiyacı konusunda ikna etmekle ilgilenen ve belgesel fotoğrafçılığın bu amaca adanması gerektiğine hâlâ inanan fotoğrafçılar var. Kısacası ütopyadan vazgeçmediler.
Ancak nerede bir fotoğrafçı varsa, o görüntüleri belge olarak tanıyan, okuyabilen, anlamlandırabilen ve ona göre hareket eden bir izleyici kitlesi de olmalıdır.
Açıkçası, her kişiye ve o sırada yaşadıkları yaşam anına bağlı olacaktır. Hepimiz aynı şekilde etkilenmeyeceğiz. Bununla birlikte, bireyler olarak, nihayetinde bu fotoğrafların bize meydan okuduğunu hissedersek ve birazcık da olsa duygulanırsak, çok iyi şeyler yapabiliriz.
Beatriz Guerrero González-Valerio
Profesora de Fotografía y Estética, Universidad CEU San Pablo
Bu makalenin orijinali İspanyolca olarak yayınlanmıştır.
