8 Mart’a Ceza, Newroz’a Yasak: Van T Tipi Cezaevi’ndeki Hak İhlalleri Meclis Gündeminde
DEM Parti milletvekilleri, kadın mahpuslara yönelik sistematik ihlalleri TBMM’ye taşıdı
Van T Tipi Kapalı Cezaevi’nde kadın mahpuslara yönelik ağır hak ihlalleri Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine taşındı. Cezaevinde 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ve 21 Mart Newroz Bayramı gibi günlerde yapılan sembolik kutlamaların dahi cezalandırılması, kadınların ifade ve kimlik haklarına yönelik baskılar olarak değerlendirildi.
Hak ihlallerine ilişkin ortak bir girişimde bulunan DEM Parti Van Milletvekilleri Gülderen Varlı, Mahmut Dindar ve Gülcan Kaçmaz Sayyiğit ile DEM Parti Şırnak Milletvekili Nevroz Uysal Aslan, hem TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’na kapsamlı bir başvuru yaptı hem de Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un yanıtlaması istemiyle yazılı bir soru önergesi sundu.
Barışçıl kutlamalara disiplin cezası
Milletvekilleri, 8 Mart 2025 tarihinde şarkı söyledikleri gerekçesiyle altı kadın mahpusa disiplin cezası verildiğini, ancak bu cezaların Van İnfaz Hakimliği tarafından iptal edildiğini açıkladı.
Benzer şekilde, 21 Mart Newroz Bayramı’nda kutlama taleplerinin cezaevi yönetimi tarafından yanıtsız bırakıldığı ve kadınlara “kurumda korku ve panik yaratmak” gerekçesiyle tekrar disiplin cezası verildiği belirtildi.
Hijyen ve bakım ürünlerine erişim kısıtlı
Kadın mahpusların yaz aylarında havalandırma alanlarının erken kapatılması, kantinlerde ped, şampuan, saç kremi, bitki çayı gibi temel hijyen ürünlerine erişememesi de gündeme taşındı. Milletvekilleri bu uygulamaların, kadınlara yönelik cinsiyete dayalı ayrımcılığın açık bir göstergesi olduğunu ifade etti.
“Ayrımcılık sistematikleşmiş durumda”
Kadın mahpusların cezaevi idaresine yaptığı itirazların dikkate alınmaması ve cezai yaptırımların sürmesi, siyasi kimlik ve toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılık iddialarını güçlendirdi. DEM Parti milletvekilleri, cezaevi disiplin kurullarının verdiği kararların anayasal haklarla çelişip çelişmediği ve Adalet Bakanlığı’nın herhangi bir denetim yürütüp yürütmediği sorularına açıklık getirilmesini istedi.
Barışçıl eylemlerin cezalandırılmasına son verilmelidir
Milletvekilleri ayrıca, barışçıl eylemlerin disiplin cezasına konu edilmesini engelleyen düzenlemeleri içeren ve TBMM Adalet Komisyonu’nda bekleyen 2/2887 Esas Numaralı Kanun Teklifi’nin İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu gündemine ivedilikle alınmasını ve Genel Kurul’da öncelikli olarak değerlendirilmesini talep etti.
“Kadın mahpusların temel haklarının korunması, cezaevlerinde ayrımcılığın sona erdirilmesi ve infaz sisteminin insan onuruna yaraşır bir şekilde yeniden inşa edilmesi için mücadelemiz sürecektir.”
