Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen), 6 Şubat 2023’te yaşanan Maraş merkezli depremlerin ardından geçen 30 aya rağmen afet bölgelerinde eğitim, barınma ve yaşam hakkı sorunlarının sürdüğünü açıkladı. Açıklama, Eğitim Sen Genel Sekreteri Zülküf Güneş tarafından okundu.
Sendika, yayımladığı raporla depremin en ağır etkilediği illerde eğitimin durumu, kentlerin yeniden inşası ve olası afetlere karşı hazırlık düzeyine dikkat çekti. “O gün enkaz altında yalnızca insanlarımız değil; iktidarın liyakatsizliği, sorumsuzluğu, sermayenin rant hırsı ve yıllardır yok sayılan bilimsel gerçekler de kaldı” denilen açıklamada, sorumluların hesap vermediği ve benzer acıların tekrar yaşanmaması için gerekli önlemlerin alınmadığı vurgulandı.
Deprem Bölgelerinde Eğitim Tablosu
Rapora göre:
-
Hatay’da kalıcı konutların üçte biri teslim edildi, 180 konteyner kentte yaklaşık 180 bin yurttaş, 80 bin öğrenci ise konteyner sınıflarda yaşam mücadelesi veriyor. Okulların bir kısmı ikili öğretime geçmiş, bazıları ise birden fazla okul tarafından ortak kullanılıyor. Şantiye ve ağır araç trafiği çocukların güvenliğini tehdit ediyor.
-
Adıyaman’da hâlâ 8 prefabrik ve 1 konteyner okulda eğitim sürüyor. Kalabalık sınıflar, taşımalı eğitim, yetersiz beslenme ve internet erişimi eksikliği öğrencilerin başarısını düşürüyor. MESEM uygulamaları ve mevsimlik işçilik çocuk emeği sorununu artırıyor.
-
Malatya’da 77 bin kişi konteyner kentlerde yaşamaya devam ederken binlerce çocuk geçici koşullarda eğitim görüyor. Planlanan 2.200 dersliğin yalnızca 857’si tamamlandı. Rehber öğretmen yetersizliği nedeniyle psikososyal destek sağlanamıyor.
-
Kahramanmaraş’ta 356 okul kullanılamaz hale geldi; 5 konteyner okulda eğitim devam ediyor. Kırsalda kız çocuklarının eğitime devamı azaldı, devamsızlık ve erken yaşta evlilikler arttı.
-
Adana’da hasar gören 35 okulun durumu kamuoyundan gizlenirken, bazı riskli binalarda eğitim devam ediyor. İkili öğretim ders sürelerini kısaltıyor, temizlik ve güvenlik sorunları büyüyor.
-
Şanlıurfa, Osmaniye, Kilis, Diyarbakır, Gaziantep ve Elazığ’da da konteyner okullar, tamamlanmayan inşaatlar, öğretmen açığı, kalabalık sınıflar ve hijyen yetersizliği öne çıkıyor.
Raporda, konteyner yaşamın ve geçici çözümlerin eğitimdeki eşitsizlikleri derinleştirdiği, kamusal eğitim politikasının terk edilerek “kayıt ücreti” ve geçici istihdam modellerinin kalıcı hale geldiği kaydedildi.
“Bu İmkânsızlık Değil, Siyasi Tercih”
Eğitim Sen, “Deprem bölgelerindeki eğitim tablosu, doğal afetin değil siyasi tercihlerin yarattığı eşitsizliklerin sonucudur. Aradan geçen 2,5 yıla rağmen ikili öğretim, kalabalık sınıflar, hijyen ve öğretmen güvencesizliği sürüyorsa bu ‘imkânsızlık’ değil, siyasi bir tercihtir” açıklamasında bulundu.
Talepler
Sendika, şu talepleri dile getirdi:
-
Konteyner okulların kapatılması, depreme dayanıklı ve altyapısı tamamlanmış okulların hizmete alınması.
-
Her öğrenciye ücretsiz yemek, temiz su, kırtasiye, dijital erişim ve ulaşım desteği sağlanması.
-
Eğitim emekçilerine güvenceli, kadrolu istihdam sağlanması; eşit işe eşit ücret ve iş sağlığı-güvenliğinin eksiksiz sağlanması.
-
MESEM ve çocuk emeği sömürüsünün son bulması, mevsimlik işçi çocuklar için telafi programları uygulanması.
-
Kamu kaynaklarının özel okullara değil kamusal, bilimsel, laik, cinsiyet eşitlikçi ve anadilinde eğitime aktarılması.
-
Acele kamulaştırma ve rezerv alan uygulamalarının durdurulması, okul ve şantiye çevrelerinde güvenlik önlemleri alınması.
-
Beklenen depremler ve diğer doğal afetlere karşı afet hazırlık planları ve düzenli tatbikatların yapılması.
Eğitim Sen, “Depreme dayanıklı kalıcı yaşam alanları ve okulların inşasını, şeffaf altyapıyı, her öğrenciye ücretsiz yemek ve her emekçiye güvenceli istihdamı derhal hayata geçirmek için mücadelemizi sürdüreceğiz. Bu ülkenin çocuklarını umutla, bilimle ve güvenle geleceğe hazırlamaktan vazgeçmeyeceğiz” ifadelerine yer verdi.
