İSTANBUL MİLLETVEKİLİ ÖZEN STAJ MAĞDURLARININ DA EYT KAPSAMINA GİREBİLMESİ İÇİN KANUN TEKLİFİ VERDİ
HDP İstanbul Milletvekili ve İçişleri Komisyonu üyesi Zeynel ÖZEN, EYT ile ilgili yasanın çıkacağının açıklanmasıyla beraber staj mağdurlarından gelen talep üzerine, sigorta başlangıçlarının staja başladıkları gün olarak kabul edilmesi ve mağduriyetlerin giderilmesi için TBMM Başkanlığına verdiği kanun teklifinin gerekçesi şu şekilde açıklanmıştır:
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun bazı sigorta kollarının uygulanacağı sigortalılar başlıklı 5’inci maddesinde; “3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası; meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 46’ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrenciler hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanır” denilmektedir.
Aynı maddede “4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar” hükmü yer almaktadır. Bu mevzuat hükümlerine göre çıraklar ve staj yapan öğrenciler zorunlu olarak sigortalı yapılmaktadırlar.
Aynı kanunun “Sigortalılığın Başlangıcı” başlıklı 7’nci maddesinde; sigorta hak ve yükümlülükleri 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için çalışmaya, mesleki eğitime veya staja başladıkları tarihten itibaren başlanmaktadır hükmü yer almaktadır.
Öte yandan 5510 Sayılı Kanunun 38’inci maddesine göre, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında dikkate alınacak sigortalılık süresinin başlangıcı, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabii olarak ilk defa kapsama girdiği tarih olarak kabul edildiğinden çıraklar ve stajyerler sağlanan haklardan yararlanamamaktadırlar. Çırak ve stajyerler zorunlu olarak sigortalı yapılıp işveren tarafından primleri ödenirken, bu süre sigorta başlangıç tarihi olarak kabul edilmemektedir.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) olarak bilinen sigortalıların kazanılmış haklarının önümüzdeki süreçte TBMM'ye gelecek bir yasal düzenlemeyle teslim edileceğine dair hükümet tarafından beyanlar mevcuttur. Fakat 1999 öncesi staj yapan, sigorta kartı ve sigorta sicil numarası olan staj mağdurları da sigorta başlangıcı e-devlet üzerinde görünmesine rağmen, fiili çalışmadan sayılmadıklarından çıkacak olan EYT kanunundan yararlanamamaktadır. Bu nedenle “staj mağdurları” olarak bilinen yaklaşık 250.000 kişi staj tarihinde verilen sigorta başlangıç tarihinin, esas işe başlangıç tarihi olarak kabul edilmesiyle haklarının teslim edilmesini talep etmekteler.
Uygulamada adaletin sağlanması amacıyla fiilen çalışmaya başlayan çırak ve stajyerlere borçlanma hakkı getirilmesi ve bu çalışmalarının sigorta başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi yönünde yasal düzenleme yapılması ile mağduriyetler giderecektir. Bu haksızlığın giderilmesi mesleki eğitimin özendirilmesine de katkı sağlayacaktır.
Kanun teklifi ile çırak ve öğrencilerin çıraklık ve staja başladıkları tarih sigorta başlangıcı olarak kabul edilmesi sağlanacaktır.
