Kitap Kapağının Püf Noktaları

İngilizcede çok yaygın şekilde kullanılan bir deyim vardır: "Don't judge a book by its cover." Kabaca çevirisi "kitabı kapağına göre yargılama" olan deyim mecazen kullanılıp sadece görünüşe aldanarak değerlendirme yapmamayı öğütler. Burada mecaz anlamı dışında birebir anlamının da önemli olduğunu düşünüyorum. Neden kitap kapağı üzerinden böyle bir deyim oluşturulmuş olabilir?

Okurların çok iyi bildiği gibi her türlü kitap, içerisinde ayrı bir dünya barındırır. Sadece kâğıt ve kelimelerden oluşmaz elimizdeki nesne; kişiler, mekânlar, zamanlar, hatta renkler ve kokularla tamamen kendine has bir dünyadır okura sunulan. Peki, bu sunuşta kapak ve sayfa tasarımı ne kadar önemli? Elbette deyimdeki gibi kitabı kapağına göre yargılamamak gerek ancak her şeyde olduğu gibi kitaplarda da ilk izlenimin kapak tasarımından geçtiği de bir gerçek. Çoğumuz, hakkında bir şey bilmediğimiz bir kitabı raflardan elimize aldığımızda önce kapağındaki tasarıma odaklanırız. Kullanılan renkler, şekil veya desenler, parlaklık, kabartmalar gibi pek çok unsur üzerinden ilk izlenim ediniriz. Daha sonra sayfalarını şöyle hızlıca bir tarayıp yazıda kullanılan fontu, sayfa rengini, yazı boyutunu vb. inceleriz. Bu, bizim o kitapla kurduğumuz ilk iletişimdir. Tıpkı yeni bir insanla tanışmak gibi: Ya hemen ısınıp iletişimi devam ettiririz ya da bir yargıda bulunup iletişimi hemen orada bitiririz. Okur ile eser arasında sağlam bir ilişkinin temellerinin atılması için kapak tasarımı çok önemlidir.

Not: Görselleri yüksek çözünürlüklü olarak indirmek için üstüne tıklayın.

Tasarım ile İçeriğin Uyumu

Kitaplardaki tasarımın bir diğer önemli yanı da içeriği ne kadar yansıtabildiğidir. Örneğin fantastik türe ait bir romanın kapağında tarihsel bir figürün yer alması beklenmez. Veya aşk şiirlerinin toplandığı bir eserde antik kent fotoğrafının olması yersiz olacaktır. Kitabın kapağı, içerideki dünyadan süzülmüş bir öz gibidir ve sanatlar arası aktarımın da en önemli duraklarından biridir. Yazınsal ürünün, görsel ürünle buluştuğu noktadır. Kapak konusundaki beğeniler belli zevklere hitap edecektir elbette. Örneğin kimi okurlar görsel açıdan çok yoğun kapaklardan hoşlanırken kimi okurlar kapakta hiç görsel bulunmamasını beğeniyor olabilir. Hangi zevke hitap ederse etsin; kitap ile kapağı arasındaki bağın güçlü kurulması gerekir ve kapağı hiç resim eklenmemiş olsa bile eserin ve yazarın isminin yazıldığı font bile bir tasarımın ürünüdür ve belli bir amaçla yapılmıştır.

Bir kitabın tasarımının, içeriği kadar önemli olduğunu vurgulayan Yazardan Direkt Yayınevi Genel Koordinatörü Çağla Miniç, konu hakkında şunları söylüyor: “Gerek kapak gerekse sayfa tasarımı konusunda çok dikkatli yaklaşmanın önemli olduğunu düşünüyoruz ve bu noktada yazar yalnız bırakılmamalı. Onun tercihlerine önem verilip tasarımcı ve çizerler ile iletişimi sağlanmalı.” 

Editör: Haber Merkezi