Tabii, yalnızca verdiğin metindeki bilgilerle Türkçe haber metni hazırladım:
Nükleer Silahlar İnsanlık İçin Varoluşsal Tehdit Olmaya Devam Ediyor
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun üst düzey hafta görüşmelerinin sona erdiği Cuma günü New York’ta dünya liderleri, nükleer silahların yarattığı ciddi tehlikeyi yeniden gündeme alarak, bu silahların ortadan kaldırılmasına yönelik küresel çabaları canlandırma çağrısı yapacak.
İkinci Dünya Savaşı’nın son günlerinde, Birleşmiş Milletler fikri şekillenmeye başlarken, iki Japon şehrine atılan atom bombaları dünyaya nükleer silahların yıkıcı gücü konusunda dehşet verici bir uyarı niteliği taşıdı. Aradan geçen sekiz on yıla rağmen, artan jeopolitik gerilimler ve devam eden çatışmalar, nükleer silah tehdidini yeniden tırmandırıyor.
BM: Nükleer silahlar güvenlik değil yok oluş getiriyor
Her yıl 26 Eylül’de kutlanan “Nükleer Silahların Tamamen Ortadan Kaldırılması Uluslararası Günü” dolayısıyla bir mesaj yayımlayan BM Genel Sekreteri António Guterres, “Nükleer silahlar güvenlik sağlamaz – sadece yok oluş vaat eder” dedi.
BM’nin kurulduğu 1946’da aldığı ilk Genel Kurul kararı nükleer silahsızlanmaya odaklanmıştı. 1959’da Genel Kurul, genel ve tam silahsızlanma hedefini benimsedi. 1978’de düzenlenen ilk Özel Silahsızlanma Oturumu ise nükleer silahsızlanmayı “en yüksek öncelik” ilan etti.
Göreve gelen her BM Genel Sekreteri bu hedefi sürdürdü. Mevcut Genel Sekreter Guterres, “jeopolitik gerilimler ve güvensizliğin nükleer savaş riskini onlarca yılın en yüksek seviyesine çıkardığı” uyarısını yineledi.
12 binden fazla nükleer başlık var
Bugün hâlâ 12 binden fazla nükleer savaş başlığı bulunuyor. Bu silahların yıkıcı potansiyeli, şehirleri, milyonlarca insanı, çevreyi ve gelecek nesilleri tehdit ediyor. Dünyanın yarısından fazlası, ya nükleer silaha sahip ülkelerde ya da nükleer ittifakların içinde yaşıyor.
Ukrayna’daki savaş başta olmak üzere güncel çatışmalar, nükleer silahların kullanılabileceği yönündeki endişeleri artırıyor. Ayrıca pek çok nükleer gücün cephaneliklerini modernize etme planları, yapay zekâ gibi yeni teknolojilerin entegrasyonu ile birleşince yanlış hesaplama ve yanlış anlamaların riskini büyütüyor.
Anlaşmalar zayıflıyor, yeni bir silahlanma yarışı mı?
On yıllar boyunca pek çok çok taraflı anlaşma, nükleer silahların yayılmasını sınırlamayı ve silahsızlanmayı teşvik etmeyi amaçladı. Ancak artan küresel istikrarsızlık bu mekanizmaları baskı altına aldı.
2019’da ABD, Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’ndan çekildi. 2022’de Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) gözden geçirme konferansında uzlaşma sağlanamadı. 2023’te ise Rusya, Kapsamlı Nükleer Deneme Yasağı Anlaşması’nın (CTBT) onayını geri çekti ve “Yeni START” anlaşmasındaki katılımını askıya aldı.
Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana konuşlandırılmış nükleer silahların sayısı azalmış olsa da hiçbir savaş başlığı herhangi bir anlaşmayla tamamen ortadan kaldırılmadı. Üstelik şu anda nükleer silahsızlanmaya yönelik aktif bir müzakere de yürütülmüyor.
26 Eylül’de üst düzey toplantı
BM’nin 80. yılına denk gelen bu yılki “Nükleer Silahların Tamamen Ortadan Kaldırılması Uluslararası Günü” kapsamında, 26 Eylül Cuma günü üst düzey bir toplantı düzenleniyor.
2013’te kabul edilen bir kararla hayata geçirilen bu girişim; kamuoyu farkındalığını artırmayı, küresel silahsızlanma diyaloğunu teşvik etmeyi, nükleer silahlardan arınmış bir dünyanın faydalarını öne çıkarmayı ve bu silahların bakım maliyetlerine dikkat çekmeyi amaçlıyor.
Toplantıda şu hedeflerin öne çıkması bekleniyor:
-
Nükleer silahlara sahip devletleri şeffaflık ve güven inşasına yönelik diyaloğa yeniden davet etmek,
-
Nükleer denemeler için gönüllü moratoryum çağrısı yapmak,
-
Bağlayıcı silahsızlanma taahhütleri ve hesap verebilirlik mekanizmaları oluşturmak,
-
Nükleer devletlerin “ilk kullanmama” sözü vermelerini teşvik etmek,
-
ABD ve Rusya’yı örnek olarak yeniden anlaşmalara uymaya çağırmak.
Metni yalnızca verdiğin bilgilerle Türkçeye aktardım. İstersen bunu daha kısa bir haber bülteni haline de getirebilirim. İstiyor musun?
