Önlenebilir bir hastalık, binlerce hayatı söndürmeye devam ediyor
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 2024 yılına ilişkin küresel kolera verilerini yayımladı. Rapora göre, vaka sayıları bir önceki yıla göre %5 artarken, ölümler %50 yükseldi. Önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olan kolera nedeniyle geçen yıl 6 binden fazla insan yaşamını yitirdi. DSÖ, rakamların bildirilenlerden çok daha yüksek olabileceğini belirtiyor.
Çatışmalar, iklim krizi ve altyapı eksiklikleri salgını körüklüyor
Kolera vakalarının artışında çatışmalar, iklim değişikliği, zorunlu göç ve su-hijyen altyapısındaki eksiklikler belirleyici oldu. Vibrio cholerae bakterisinin neden olduğu hastalık, dışkıyla kirlenmiş su yoluyla hızla yayılıyor. 2024’te 60 ülke kolera vakası bildirdi. Bu sayı, 2023’te 45’ti. Vakaların %98’i Afrika, Orta Doğu ve Asya’da görüldü.
Yeni ülkelerde büyük salgınlar, kritik sağlık boşlukları
Geçen yıl 12 ülke 10 binden fazla vaka bildirdi. Bunlardan 7’sinde ilk kez büyük çaplı salgınlar yaşandı. Komor Adaları’nda 15 yıl sonra yeniden görülen kolera, hastalığın küresel tehdit olmayı sürdürdüğünü gösterdi.
Afrika’da ölüm oranı %1,4’ten %1,9’a çıktı. Ölümlerin dörtte biri hastane dışında, topluluk içinde gerçekleşti. Bu durum, temel sağlık hizmetlerine erişimdeki ciddi boşluklara işaret ediyor.
Aşı ve tedaviye erişimde eşitsizlik
2024’te 61 milyon doz ağızdan kolera aşısı (OCV) talep edildi, ancak 40 milyonu karşılanabildi. Yüksek talep nedeniyle iki doz yerine tek doz uygulaması devam etti. DSÖ, 2024 başında ön onay alan yenilikçi OCV Euvichol-S® ile stok seviyelerinin geçici olarak güvence altına alındığını açıkladı. Ancak üretim kapasitesi talebi karşılamıyor.
2025’te salgın 31 ülkede devam ediyor
2025’in ilk 8 ayında 31 ülke kolera salgını bildirdi. DSÖ, küresel kolera riskini “çok yüksek” olarak değerlendiriyor ve acil önlemler çağrısında bulunuyor.
DSÖ, ülkeleri güçlü gözetim ve teşhis sistemleri kurmaya, topluluklarla işbirliğini artırmaya, temiz su ve hijyen altyapısına yatırım yapmaya çağırdı. Ayrıca, tedaviye hızlı erişim ve aşı üretiminin artırılmasının hayati önemde olduğu vurgulandı.
