Rus ve Türk liderler Ukrayna'nın tahıl ihracatı konusunda görüşmelere hazırlanırken, Ukrayna'nın Tuna Nehri üzerindeki İzmail limanı yakınlarında patlamalar bildirildi.
Rusya, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Türk mevkidaşı Recep Tayyip Erdoğan'ın görüşmelerine saatler kala, Ukrayna'nın en büyük tahıl ihraç eden limanlarından birine hava saldırısı düzenledi.
Ukrayna Hava Kuvvetleri Pazartesi günü, Ukrayna'nın Odesa bölgesindeki Tuna Nehri üzerindeki iki büyük tahıl ihracat limanından biri olan İzmail limanı sakinlerini sığınmaya çağırdı.
Bazı Ukrayna medyası bölgede patlama seslerinin duyulduğunu bildirdi.
Saldırı, Putin ve Erdoğan'ın Rusya'nın Karadeniz kıyısındaki tatil beldesi Soçi'de, Afrika, Orta Doğu ve Asya'nın bazı bölgelerindeki gıda krizinin hafifletilmesine yardımcı olacak Ukrayna tahıl ihracatı anlaşmasına ilişkin görüşmelerde bulunacakları sırada gerçekleşti.
Temmuz 2022'de Birleşmiş Milletler ve Türkiye'nin aracılık ettiği anlaşma, Rus işgaline rağmen yaklaşık 33 milyon mt (36 milyon ton) tahıl ve diğer emtianın üç Ukrayna limanından ayrılmasına izin vermişti.
Ancak Moskova, gıda ve gübre ihracatının engellerle karşı karşıya kalmasından ve ihtiyaç sahibi ülkelere yeterli miktarda Ukrayna tahılının gitmemesinden şikayet ederek yaklaşık altı hafta önce anlaşmadan çekildi.
O tarihten bu yana, Ukrayna'nın tahıl ihracatında ana rotası haline gelen Tuna Nehri limanlarına sık sık saldırılar düzenledi.
Pazartesi günkü - boyutu hemen bilinmeyen - saldırı, Rusların Pazar günü Tuna Nehri'nin diğer büyük limanı Reni'ye düzenlediği ve limanın altyapısının hasar gördüğü ve en az iki kişinin yaralandığı saldırıların ardından geldi.
Erdoğan'ın üst düzey bir yardımcısı Pazar günü Türkiye'nin A Haber televizyon kanalına, Rus ve Türk liderler arasındaki toplantının tahıl koridorunun canlandırılmasında "en önemli rolü oynayacağını" söyledi.
“[Tahıl anlaşmasının] mevcut durumu Pazartesi günü yapılacak zirvede tartışılacak. Tedbirliyiz ama başarıya ulaşmayı umuyoruz çünkü bu tüm dünyayı etkileyen bir durum” dedi Erdoğan'ın dış politika ve güvenlik baş danışmanı Alif Çağatay Kılıç.
Batı'nın Rusya'ya karşı yaptırımlarına katılmayı reddetmek de dahil olmak üzere, 18 ay süren savaş boyunca Putin'le yakın bağlarını sürdüren Erdoğan , defalarca Karadeniz anlaşmasını yeniden canlandırma sözü verdi.
Türkiye cumhurbaşkanı daha önce Putin'in tutumuna sempati duyduğunu belirtmiş ve Temmuz ayında Rusya liderinin tahıl anlaşmasıyla ilgili "Batılı ülkelerden belirli beklentileri" olduğunu ve "bu ülkelerin bu konuda harekete geçmesinin hayati önem taşıdığını" söylemişti.
Rusya, tahıl ve gübre ihracatının iyileştirilmesi yönündeki taleplerin karşılanması halinde Karadeniz anlaşmasını yeniden canlandırmayı düşünebileceğini söyledi. Rusya'nın gıda ve gübre ihracatı Batı'nın yaptırımlarına tabi olmasa da Moskova ödemeler, lojistik ve sigorta üzerindeki kısıtlamaların sevkiyatları engellediğini söyledi.
Rusya'nın ana taleplerinden biri, Rusya Ziraat Bankası'nın SWIFT uluslararası ödemeler sistemine yeniden bağlanmasıdır. Avrupa Birliği bunu Haziran 2022'de kesti.
Birleşmiş Milletler de anlaşmayı canlandırmak için çabalarını hızlandırdı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres Perşembe günü yaptığı açıklamada, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'a Moskova'nın ihracatını küresel pazarlara ulaştırmayı amaçlayan "somut öneriler" içeren bir mektup gönderdiğini söyledi.
Ancak Rus yetkililer mektuptan memnun olmadıklarını söyledi.
İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir Rus diplomat, Reuters haber ajansına, Guterres'in Lavrov'a yazdığı mektupta "herhangi bir açıklama bulunmadığını" ve mektubun sadece "geçmemiş önceki BM fikirlerini özetlediğini" söyledi.
