Rusya, 25 Mayıs hafta sonunda Ukrayna’ya yönelik şimdiye kadarki en büyük hava saldırısını gerçekleştirdi. Başkent Kiev başta olmak üzere birçok bölgeye düzenlenen saldırılarda en az 15 sivil hayatını kaybederken, onlarcası da yaralandı. Saldırılar, barış görüşmelerinin durağanlaştığı bir döneme denk geldi.
Yalnızca 25 Mayıs günü 355 adet İran tasarımı, Rus üretimi Şahid tipi insansız hava aracı (İHA) kullanıldı. Bu düşük maliyetli, uzun menzilli İHA’lara ek olarak, 23 adet İskender balistik füze ve 60'tan fazla hava tabanlı seyir füzesi (X-101 ve X-555 dahil) fırlatıldı. Toplamda 3 gün içinde yaklaşık 1.000 füze ve İHA kullanıldı. Bu yoğun saldırı dalgası, Rusya'nın Ukrayna’yı hava gücü yoluyla zorlamaya devam ettiğini gösteriyor.
Barış Sinyalleriyle Eş Zamanlı Gelen Sert Mesaj: Moskova’nın Çift Yüzlü Stratejisi
Bu dev saldırı dalgası, esir takası görüşmeleri ve barış müzakerelerine dair diplomatik temasların arttığı bir dönemde geldi. Kremlin’in saldırıları, müzakere masasında daha fazla baskı kurmayı hedefleyen stratejinin parçası.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, barış görüşmelerine açık olduğunu belirtirken, aynı anda Ukrayna’ya yönelik füze ve SİHA saldırılarını artırdı. ABD eski Başkanı Donald Trump’ın 19 Mayıs’ta Putin’le gerçekleştirdiği telefon görüşmesinin hemen ardından Kiev’e yönelik tarihin en büyük hava saldırısı başlatıldı. Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Moskova ziyaretinden sonra da ikinci tur doğrudan görüşmeler gündeme geldi. Ancak Moskova, askeri baskıyı müzakere aracı olarak kullanmayı sürdürüyor.
Rusya’nın SİHA Stratejisindeki Dönüşüm Ne Anlama Geliyor?
Rusya’nın rekor sayıda Şahid SİHA kullanması, yeni bir hava saldırı doktrinini işaret ediyor. Ukrayna’nın hava savunma sistemlerini aşırı yükleyerek felce uğratmayı ve sivil altyapıyı hedef alarak halkın moralini bozmayı amaçlayan bu strateji, Rusya’nın düşük maliyetli ve yoğun hava saldırı gücüne dayandığını gösteriyor.
Ukrayna Hava Kuvvetlerine göre, Rusya Eylül 2024’ten bu yana haftalık 200 civarında olan Şahid SİHA kullanımını Mart 2025’te haftada 1.000’e kadar çıkardı. Son yedi ayda üç gün üst üste Şahid saldırısının yaşanmadığı bir dönem olmadı. Ukrayna, bu SİHA’ların %80-85’ini düşürebilse de, her seferinde yaklaşık 67 İHA sivil alanlara ulaşarak ciddi yıkıma yol açıyor.
Rusya SİHA Üretimini Nasıl Bu Kadar Hızlandırdı?
Rusya, Şahid tipi İHA’ların yerli üretimini genişleterek saldırı kapasitesini artırdı. İran’da tasarlanan bu dronlar artık Rusya’daki Alabuga ve IEMZ Kupol gibi tesislerde üretiliyor. Bu üretimi desteklemek için Çin başta olmak üzere çeşitli ülkelerden elektronik parçalar tedarik ediliyor; bazı bileşenler ise Batı kaynaklı kaçak yollardan sağlanıyor.
Son dönemde özellikle IEMZ Kupol fabrikasında üretim kapasitesi artırıldı ve gelişmiş varyantlar (örneğin Shahed-238) geliştirildi. ABD Savunma yetkilileri için dikkat çekici olan nokta, 10 kat daha büyük ekonomiye sahip olan ABD’nin Rusya kadar hızlı ve yoğun uzun menzilli SİHA üretimi yapamıyor olmasıdır.
Ukrayna Bu Saldırıları Nasıl Bertaraf Edebilir?
Uzmanlara göre, Ukrayna’nın bu saldırı dalgasını durdurabilmesi için çok katmanlı ve bütünsel bir stratejiye ihtiyacı var:
-
Savunma Katmanını Güçlendirme:
-
Yüksek tehditlere karşı Patriot ve IRIS-T bataryaları,
-
Alçak irtifa SİHA’lara karşı mobil anti-drone ekipleri,
-
Akustik sensör ağları ve yüksek enerjili lazer sistemleri gibi yeni teknolojiler kullanılmalı.
-
-
Karşı Taarruz:
-
İHA üretim tesisleri, füze depoları ve fırlatma alanları doğrudan vurulmalı.
-
-
Tedarik Hatlarını Kesme:
-
Çin ve diğer kaynaklardan gelen elektronik bileşenlerin akışı kesilmeli.
-
-
Sinyal ve Elektronik Harp:
-
Gelişmiş siber ve elektronik savaş yöntemleriyle İHA’ların hedefleme sistemleri kör edilmeli.
-
Bu önlemler Moskova’nın "cezalandırıcı diplomasi" stratejisini zayıflatabilir ve Ukrayna'nın barış masasında daha güçlü bir konum elde etmesini sağlayabilir.
