Suriye’de Esad Sonrası Dönemde de Yasadışı Madde Ticareti Devam Ediyor: Captagon Krizi Sürüyor
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi’nin (UNODC) 26 Haziran 2025 tarihinde yayımladığı Dünya Yasadışı Maddeler Raporu, Suriye’de Captagon ticaretinin, Beşar Esad rejiminin Aralık 2024’teki çöküşüne rağmen devam ettiğini ortaya koydu. Rapora göre, ülkede göreve gelen geçici hükümetin sert önlemler almasına karşın Suriye, hâlâ bölgenin en önemli üretim ve dağıtım merkezlerinden biri olmayı sürdürüyor.
Esad Döneminden Kalma Miras: Yasadışı Gelir Kaynağı
Eski Suriye rejimi, uzun süredir Captagon adlı sentetik uyarıcının üretimi ve kaçakçılığıyla ilişkilendiriliyordu. Özellikle Körfez ülkeleri ve Kuzey Afrika’da yaygın olarak tüketilen bu madde, rejim için milyarlarca dolarlık gayrimeşru bir gelir kaynağına dönüşmüştü.
Geçici Yönetim Sert Önlemler Aldı, Ama Ticaret Sürüyor
Aralık 2024'te Esad rejiminin düşmesiyle birlikte, cihatçı HTŞ (Heyet Tahrir el-Şam) üyeleri ile farklı etnik topluluk temsilcilerinden oluşan geçici bir yönetim iktidara geldi. Yeni yönetim, yasadışı madde üretimi ve ticaretine karşı kararlı olduğunu açıkladı; çok sayıda laboratuvar kapatıldı, ele geçirilen büyük miktarlarda Captagon halka açık şekilde imha edildi. Ancak UNODC'nin son raporuna göre bu çabalar, Suriye’nin bölgesel merkez olma rolünü sona erdirmeye yetmedi.
UNODC Uyarıyor: “Captagon Ticaretini Sona Erdirmek Zaman Alacak”
UNODC Araştırma ve Analiz Şefi Angela Me, UN News’e verdiği demeçte, “Captagon bir uyarıcıdır; savaş alanında enerji verici etkisi nedeniyle yaygınlaştı. Ancak zamanla ciddi fiziksel ve ruhsal bağımlılıklara yol açıyor,” dedi.
Me’ye göre, ülkede kimlerin üretim ve dağıtımı sürdürdüğü tam olarak bilinmese de büyük miktarda sevkiyat hâlâ Ürdün gibi komşu ülkeler üzerinden gerçekleşiyor. Ayrıca Libya’da yeni üretim merkezlerinin tespit edilmesi, Captagon ticaretinin bölgesel düzeyde genişlemeye devam ettiğini gösteriyor.
Yalnızca Ulusal Değil, Uluslararası Bir Sorun
Angela Me, “Bu durum artık yalnızca Suriye’ye özgü bir mesele değil. Captagon, Avrupa’ya kadar ulaşan geniş bir ağla taşınıyor. Dolayısıyla çözüm sadece yerel güvenlik önlemleriyle değil; aynı zamanda sağlık, adalet ve uluslararası iş birliği ile mümkün,” ifadelerini kullandı.
UNODC, bağımlılıkla mücadelede kanıta dayalı sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılmasını, yasa dışı ticaretin ise organize suç perspektifiyle ele alınmasını öneriyor. Kurum ayrıca bölge ülkeleri arasında istihbarat paylaşımını teşvik ederek uluslararası düzeyde koordinasyonu artırmayı hedefliyor.
2025 Dünya Raporu’ndan Diğer Öne Çıkan Bulgular:
-
Kokain bağlantılı şiddet Avrupa’ya yayılıyor: Batı Balkanlar merkezli suç ağları, Güney Amerika’dan Avrupa’ya kokain trafiğini artırıyor.
-
Latin Amerika’da ekonomik yapılar bozuluyor: Yasaya aykırı ticaret, tarım ihracatıyla yarışan seviyelere ulaştı.
-
Savaşlar sentetik madde üretimini körüklüyor: Ukrayna savaşı, klasik rotaları bozarken sentetik madde üretimini yaygınlaştırdı.
-
Yeni kimyasal kamuflaj yöntemleri tespiti zorlaştırıyor: Organize gruplar, sevkiyatları gizlemek için sürekli yöntem değiştiriyor.
