CENEVRE, İSVİÇRE – Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) en üst karar alma organı olan Dünya Sağlık Asamblesi’nin 78. oturumu (WHA78), 19-27 Mayıs 2025 tarihleri arasında İsviçre’nin Cenevre kentinde “Tek Bir Dünya, Tek Bir Sağlık” temasıyla düzenlenecek.
Bu yılki Asamble, üye devletlerden üst düzey temsilciler ile sağlık alanındaki küresel paydaşları bir araya getirerek, uluslararası sağlık ve kalkınma alanındaki yeni tehditler ile dönüşümleri ele alacak.
Tarihi Bir Fırsat: Pandemi Anlaşması Oylamaya Sunulacak
Asamblenin en kritik gündem maddelerinden biri, üç yıllık müzakereler sonucunda DSÖ Üye Devletlerinden oluşan Hükümetlerarası Müzakere Organı tarafından hazırlanan ve pandemi dönemlerinden ders çıkarılarak oluşturulan Pandemi Anlaşması olacak.
Anlaşmanın kabulü, DSÖ Anayasası'nın 19. Maddesi kapsamında yalnızca ikinci kez sunulacak ve COVID-19 pandemisinin neden olduğu kayıpların tekrarlanmaması adına küresel ölçekte bağlayıcılığı olan önlemler getirecek.
DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Bu yılki Dünya Sağlık Asamblesi tarihi nitelikte. Ülkeler, üç yıllık müzakerelerin ardından insanları pandemilerden daha iyi koruyacak ilk küresel anlaşmayı değerlendirecek,” dedi. “Pandemi Anlaşması, ülkeler arasında adil ve etkin iş birliğini güçlendirerek dünyayı daha güvenli hale getirebilir.”
Öncelikli Gündem: Sürdürülebilir Finansman ve 2026-2027 Program Bütçesi
Asamblede, DSÖ’nün 2025-2028 yıllarını kapsayan 14. Genel Çalışma Programı (GPW14) doğrultusunda hazırlanmış olan 2026-2027 Dönemi Program Bütçesi (PB26–27) tartışılacak. Üye Devletler, yıllık üyelik aidatlarında %20 artış içeren öneriyi değerlendirecek. Önerilen bütçe, mali gerçekliklere uyum sağlamak amacıyla %22 azaltılarak 5.3 milyar ABD dolarından 4.267 milyar dolara indirildi.
DSÖ’nün çekirdek faaliyetlerine odaklanarak verimliliği artırmayı hedefleyen yeniden önceliklendirme ve maliyet azaltıcı önlemler 2025 yılına da uygulanacak. Bu adım, sağlıkla ilgili Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları'nın (SKA) yeniden rayına oturtulmasında kritik rol oynayacak.
20 Mayıs Salı günü gerçekleştirilecek üst düzey bağış taahhüt etkinliği ile Üye Devletlerin ve hayırsever kuruluşların, DSÖ’nün Yatırım Turu kapsamında finansman taahhütlerini açıklaması bekleniyor.
Asamblenin Diğer Gündem Başlıkları
WHA78 süresince yaklaşık 75 ana ve alt gündem maddesi görüşülecek ve 40’tan fazla karar ve öneri kabul edilecek. Tartışılacak başlıca konular arasında şu başlıklar yer alıyor:
-
Sağlık ve bakım iş gücü
-
Antimikrobiyal direnç
-
Sağlık acil durumları ve hazırlık
-
Çocuk felciyle mücadele
-
İklim değişikliği
-
Sosyal bağlılık ve sağlık belirleyicileri
Ödül Törenleri ve Yan Etkinlikler
23 Mayıs Cuma günü sabah saatlerinde WHA Başkanı tarafından kamu sağlığına katkı sağlayan kişi ve kuruluşlara ödüller verilecek. 20 Mayıs Salı sabahı ise Genel Direktör’ün Küresel Sağlık Ödülleri açıklanacak.
Ayrıca 19-24 Mayıs tarihleri arasında Palais des Nations’ta 45 resmi yan etkinlik gerçekleştirilecek. 20 Mayıs Salı akşamı, 18:45-19:45 saatleri arasında sürdürülebilir finansman konulu üst düzey bağış etkinliği düzenlenecek.
21 Mayıs Çarşamba günü 13:00-14:20 saatleri arasında ise Veri ve Sürdürülebilir Finansman konulu Bakanlar Yuvarlak Masa Toplantısı yapılacak.
Zaman Çizelgesi – Öne Çıkan Başlıklar:
-
19 Mayıs Pazartesi: Açılış oturumu; Genel Direktör’ün konuşması ve Pandemi Anlaşması görüşmelerinin başlaması
-
20 Mayıs Salı: Pandemi Anlaşması’nın oylanması (bekleniyor); üst düzey segment ve Genel Direktör’ün konuşması; akşam saatlerinde bağış etkinliği
-
21 Mayıs Çarşamba: Öğle saatlerinde Bakanlar Yuvarlak Masa Toplantısı
-
23 Mayıs Cuma: Kamu Sağlığı Ödülleri’nin sunumu
Öncesi ve Sonrası
Asamble öncesinde 14-16 Mayıs tarihlerinde 42. Program, Bütçe ve İdari Komite (PBAC42) toplantısı yapılacak. Asamble sonrasında ise 28-29 Mayıs’ta 157. İcra Kurulu (EB157) toplantısı gerçekleştirilecek. Bu toplantıda DSÖ Afrika Bölge Direktörü’nün atanması gündemde olacak. Bu atama öncesinde 18 Mayıs Pazar günü Afrika Bölgesi Özel Oturumu ile aday belirlenmesi planlanıyor.
Dünya Sağlık Asamblesi Hakkında
Dünya Sağlık Asamblesi, DSÖ’nün en üst karar organıdır. Üye devletlerin delegasyonları tarafından oluşturulan Asamble, DSÖ politikalarını ve bütçesini belirler.
Daha fazla bilgi için:
-
[2024 Sonuç Raporu – Triple Billion Hedeflerine İlerleme]