Türkiye Barolar Birliği Hakkâri Kayyumu ile İlgili Açıklama
Demokrasinin Temeli Seçme ve Seçilme Hakkına Saygıdır
31 Mart 2024 Mahalli İdareler Seçimlerinde Hakkâri Belediye Başkanı olarak seçilen Mehmet Sıddık Akış, yürütülen bir soruşturma kapsamında 3 Haziran 2024 tarihinde gözaltına alınmış ve İçişleri Bakanlığınca görevden uzaklaştırılmıştır. Yerine Hakkâri Valisi, Hakkâri Belediye Başkan Vekili olarak görevlendirilmiştir.
Yapılan bilgilendirmeden anlaşılmaktadır ki Mehmet Sıddık Akış hakkındaki iddialar, mahalli idareler seçimleri öncesine dayanmaktadır. Hakkında 2014/173 esas sayılı bir kovuşturma bulunmakta olup, ayrıca yeni tarihli bir başka soruşturma daha açılmıştır. Söz konusu kovuşturma ve soruşturma, görevden uzaklaştırılma kararına esas alınmıştır.
Yüksek Seçim Kurulu’nun seçilme yeterliliğine engel olarak görmediği 2014 esaslı dosyanın, seçildikten sonra da başkanlığa engel olmaması gerektiği açıktır. Söz konusu kovuşturma devam etmekteyken, aynı suçlamaları içerdiği anlaşılan yeni soruşturma açılması ve detayları henüz tam olarak bilinmeyen bu soruşturmaya dayalı olarak masumiyet karinesi göz ardı edilerek bir ilin belediye başkanının görevden alınması, demokrasinin temeli olan seçme ve seçilme hakkına ölçüsüz bir müdahale anlamına gelmektedir.
Her ne kadar 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 45 ve 46’ncı maddeleri İçişleri Bakanı’na, Belediye Başkanının görevden uzaklaştırılması kararı verebilmesine imkân tanısa da Kanun’un yalnızca “görevlendirilecek kişinin belediye başkanı seçilme yeterliğine sahip olması” koşulunu aradığı göz ardı edilmemelidir. Yasal düzenleme uyarınca; Belediye Meclisince, kendi üyeleri arasında yapılacak oylama ile yeni başkan ataması beklenilmeden bakanlık tasarrufu ile Vali’nin atanmış olması, takdir yetkisinin, seçmenin iradesi gözetilmeden kullanıldığının da bir göstergesidir.
Yetki ve usulde paralellik ilkesi gereği, İçişleri Bakanlığı verdiği karardan derhal vazgeçerek belediye başkanını görevine iade etmeli; Belediye Kanunu’na 2016 yılında eklenen düzenleme değiştirilmeli, yargı kararı olmaksızın seçme ve seçilme hakkına müdahale anlamına gelecek uygulamalardan uzak durulmalıdır.
Saygılarımızla,
Türkiye Barolar Birliği
