Anayasa Mahkemesi (AYM), Olağanüstü Hal (OHAL) KHK'ları ile kamu görevinden çıkarıldıktan sonra OHAL Komisyonu kararı ile görevine iade edilen kamu görevlilerini yakından ilgilendiren çok önemli bir iptal kararına imza attı.
Mahkeme, bu kamu görevlilerinin görevden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacaklarına dair hükmü Anayasa'ya aykırı bularak İPTAL etti.
Kararın Detayları ve Yayınlanma Tarihi
Anayasa Mahkemesi'nin 10/7/2025 tarihli ve E. 2025/151, K. 2025/142 sayılı Kararı, 07/10/2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
İptal edilen hüküm, 7/2/2018 tarihli ve 7090 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 2. maddesinin (2) numaralı fıkrasının dördüncü cümlesinde yer alıyordu. Bu hüküm, ilgili kamu görevlisinin, görevden çıkarılmasından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacağını belirtmekteydi.
İtiraz, göreve iade edilen davacının kamu görevinden çıkarılması nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararların tazminini talebiyle açtığı davada itiraz konusu kuralın Anayasa'ya aykırı olduğu kanaatine varan Mahkeme tarafından yapılmıştır.
İptal Gerekçesi
AYM, görevine iade edilenlerin kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacaklarına dair kuralın, bu kişilerin giderilmesi gereken maddi ve manevi zararlarının giderilmesine yönelik etkili bir giderim mekanizması sağlama yükümlülüğüyle bağdaşmadığı gerekçesiyle Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi.
Mahkeme, görevden çıkarılma nedeniyle uğrayabilecekleri maddi ve manevi zararları giderme imkânının ortadan kaldırılmasının, kişilerin hak ve özgürlüklerinin ihlaline karşı etkili bir giderim mekanizması sağlama yükümlülüğüyle bağdaşmadığını belirtmiştir. Bu nedenle, söz konusu hüküm Anayasa’nın 40. maddesine aykırıdır. Anayasa Mahkemesi, söz konusu değerlendirmeler sonrasında, komisyon kararıyla göreve iade edilen kişilerin tedbir süreci nedeniyle uğradıkları maddi ve manevi zararların giderilmesi için etkili idari ve yargısal yollara başvurma imkânının tanınması gerektiğini vurgulamıştır.
Hukuki Sonuçları
Anayasa Mahkemesi'nin bu iptal kararından sonra izlenilecek hukuki yol netleşmiştir:
- OHAL KHK'sı ile kamu görevinden çıkarılıp Komisyon kararı ile kamu görevine iade edilen ve bugüne kadar manevi tazminat talep etmeyenler, AYM kararını gerekçe göstererek tazminat talebinde bulunabileceklerdir.
- AYM, tazminat talebinde bulunulmamasının öngörülmesiyle, bu kişilerin maddi ve manevi zararlarını giderme imkânının ortadan kaldırıldığına hükmetmiştir.
Bu kararla birlikte, görevine iade edilen kamu görevlilerinin hak arama yolu, Anayasa'nın güvence altına aldığı etkili başvuru mekanizması çerçevesinde, tıkanmış bir kapının yeniden açılması gibi sağlanmış oldu.
