DEM Parti Batman Milletvekili Zeynep ODUNCU; 6 Şubat 2023 günü saat tarihinde Kahramanmaraş merkezli depremde 11 ilde ağır yıkımlar meydana geldi. Deprem nedeniyle yüz binlerce insan yaşadığı illerden başka illere göç etmek zorunda kaldı. Deprem bölgelerinden ayrılamayan insanlar ise aradan bir yıl geçmesine rağmen temel barınma ve beslenme ihtiyaçlarının tam anlamıyla karşılanabildiğini söylemek güçtür. Ağır yıkımın meydana geldiği Hatay, Adıyaman ve Kahramanmaraş’ta özellikle kadınlar büyük sıkıntılar yaşmaktadır. Kadınların yaşadığı sorunları soru önergeleriyle meclis gündemine taşıdık.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıdaki sorularımın Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur ÖZDEMİR GÖKTAŞ tarafından Anayasa’nın 98’inci ve İçtüzüğün 99’uncu maddeleri gereğince yazılı olarak yanıtlanmasını arz ederim.
Zeynep ODUNCU
Batman Milletvekili
6 Şubat’ta meydana gelen depremler Türkiye’nin 11 ilinde 13 milyondan fazla insanı etkilemiştir. Yıkımın en fazla olduğu Hatay, Adıyaman ve Kahramanmaraş’ta deprem bölgesinde yaşayan kadınlar depremden önce çoğunlukla hastanelerde, hizmet sektöründe, mevsimlik tarım işlerinde, fabrikalarda, temizlik işlerinde, market/mağazalar/kafe/restoranlarda ve eve parça başı alınan işlerde çalıştıkları bilinmektedir. Depremden sonra bu kadınlar çoğunluğu asgari ücret veya asgari ücretin altında ücret alabildikleri, bazen sigortalı bazen sigortasız ama çoğunlukla sigortasız biçimlerde çalıştırıldıkları kamuoyun yansımıştır. Ayrıca, Kamuya bağlı tüm kurumlarda Toplum Yararına Program (TYP) kapsamında çalışan işçiler, AFAD’a bağlı konteyner kentlerde çalışmaktadır. Nihayetinde anılan illerde kadın istihdamı yoğunluklu olarak gündelik/mevsimlik, kayıt dışı şekilde güvencesiz, düzensiz, ağır çalışma ve düşük ücret koşullarında çalışan kadınlardan oluşmaktadır. Gündelik hayatı yaşanabilir şekilde düzenlemek ve ister sabit bir ev ister geçici bir çadır/konteyner veya baraka olsun içinde yaşayanlarla birlikte hanenin ihtiyaçlarının teminini ve organizasyonunu sağlamak, yeniden yaşanabilir fiziki koşulları oluşturmak gibi sorumlulukların büyük çoğunluğu kadınlar üstlenmektedir. Bu sorumlulukların kadınların omuzlarında olduğu düşünüldüğünde, bu işleri sekteye uğratacak her kriz ve yokluk durumu kadınların yükünü ve mesaisini arttırmaktadır.
Bu bağlamda;
1. Deprem bölgesinde çalışan kadınların güvenceli, sigortalı ve hak ettikleri ücreti almaları için bir çalışmanız var mıdır?
2. Deprem bölgesinde çalışmak zorunda kalan kadınların çocukları için kreş ve etüt alanları oluşturulmuş mudur?
3. Toplum Yararına Programlar (TYP) dahilinde çalıştırılan kadınların kalıcı istihdamına yönelik bir çalışmanız olacak mıdır?
4. Kadınların geçim ve ev içi emek yüklerini azaltacak biçimde özellikle deprem bölgelerindeki okullarda yemek ve okula ulaşım olanakları devlet tarafından ücretsiz sağlanacak mıdır?
5. Deprem bölesinde yaşamak zorunda kalan ve depremin yarattığı psikoloji üzerinden atamayan kadınlar ve çocuklar için psikolojik destek sunulmakta mıdır?
