TÜİK’in 2025 yılı ilk çeyrek verilerine göre, resmi işsizlik gerilerken istihdam ve işgücüne katılım oranları düşmeye devam etti. Atıl işgücü yüzde 28,5’e ulaşarak ekonomi için alarm zillerini çaldı. En büyük istihdam kaybı tarım sektöründe yaşandı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), "Hanehalkı İşgücü Araştırması 2025 Yılı I. Çeyrek (Ocak-Mart)" verilerini yayımladı. Verilere göre mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı yüzde 8,2’ye gerilese de, istihdam ve işgücüne katılım oranlarındaki sert düşüş, ekonomideki durgunluğun ve yapısal istihdam krizinin altını çizdi. Özellikle genç kadınlar arasında işsizlik oranı dramatik seviyelere ulaşırken, atıl işgücü oranı %28,5 ile gerçek tabloyu ortaya koydu.

İşsizlik Oranı Geriledi Ancak...

2025 yılı ilk çeyreğinde 15 yaş ve üzeri nüfusta işsiz sayısı, bir önceki çeyreğe göre 183 bin kişi azalarak 2 milyon 884 bin oldu. Buna karşılık, işsizliğin azalması istihdam artışından değil, işgücüne katılımın düşmesinden kaynaklandı. TÜİK'e göre işsizlik oranı erkeklerde %6,6, kadınlarda ise %11,2 olarak gerçekleşti.

İstihdam Daralıyor

İstihdam edilenlerin sayısı bir önceki çeyreğe göre 266 bin kişi azaldı ve 32 milyon 389 bine geriledi. İstihdam oranı %48,9 olarak kaydedildi. Bu oran erkeklerde %66,3 iken kadınlarda yalnızca %31,9 seviyesinde kaldı. Bu veriler, kadınların iş gücü piyasasındaki düşük temsilini gözler önüne serdi.

İşgücüne Katılım Düşüşte

İşgücü sayısı 449 bin kişi azalarak 35 milyon 273 bine düştü. İşgücüne katılma oranı ise %53,3 olarak hesaplandı. Bu oran erkeklerde %71,0 iken kadınlarda yalnızca %36,0 oldu. Bu düşüş, toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin ekonomik hayatta da kendini net şekilde gösterdiğini ortaya koydu.

Gençlerde Özellikle Kadınlar İşsiz

15-24 yaş arası gençlerde işsizlik oranı %15 oldu. Ancak cinsiyet kırılımı dikkat çekici: Erkek gençlerde işsizlik %10,8 iken, kadın gençlerde bu oran %22,7’ye ulaştı. Bu durum, genç kadınların eğitim ve istihdama erişiminde ciddi yapısal engellerle karşılaştığını gösteriyor.

Atıl İşgücü %28,5’e Ulaştı: Gerçek İşsizlik Görünenden Yüksek

Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı %28,5’e yükseldi. Bu oran, her dört kişiden birinin ya işsiz, ya eksik süreli çalışan ya da çalışmaya hazır olduğu halde iş aramaktan vazgeçtiğini gösteriyor. TÜİK’e göre:

Sektörel Bazda En Büyük Kayıp Tarımda

Mevsim etkisinden arındırılmış veriler, istihdam kaybının en fazla tarım sektöründe yaşandığını gösterdi. Bir önceki çeyreğe göre:

  • Tarımda 171 bin kişi,

  • Sanayide 61 bin kişi,

  • Hizmet sektöründe 37 bin kişi istihdamdan çıktı.
    Sadece inşaat sektörü 3 bin kişilik bir artış gösterdi. İstihdamın %58,2’si hizmet, %20,8’i sanayi, %14,3’ü tarım ve %6,6’sı inşaat sektöründe yer aldı.

Çalışma Süresi Uzadı

İstihdam edilenlerin haftalık ortalama fiili çalışma süresi, bir önceki çeyreğe göre 0,6 saat artarak 43,5 saat oldu. Bu artış, çalışanlar üzerindeki yükün artmaya devam ettiğini gösterdi.

Değerlendirme:
TÜİK’in işsizlik oranlarındaki düşüşü olumlu bir gelişme gibi lanse etmesine karşın, hem işgücüne katılım oranındaki gerileme hem de atıl işgücü oranındaki artış, emek piyasasındaki yapısal sorunların derinleştiğini ortaya koyuyor. Özellikle gençler ve kadınlar arasında artan umutsuzluk, sadece ekonomik değil aynı zamanda sosyal bir krizin de habercisi niteliğinde.

Editör: Güven BOĞA