GÖREVSİZLİK VE YETKİSİZLİK HALLERİNDE YAPILACAK İŞLEMLER

İdari yargılamada görev ve yetki kurallarının kamu düzeni ile ilgili olduğuna, yargılamanın her aşamasında görev ve yetki kurallarına aykırılığın taraflarca ileri sürülebileceğine ve mahkemelerce de bu kuralların kendiliğinden gözetileceğini biliyoruz.

Yargılama sırasında görev ve yetkiye ilişkin kararlar ve uygulanan usul şu şekildedir;

Mahkeme, davaya bakmaya görevli olduğu kanısındaysa tarafların ileri sürdüğü görevsizlik itirazını reddeder.

Görevsiz olduğu sonucuna varırsa görevsizlik kararı verir.

Mahkeme iki türlü görevsizlik kararı verir.

1.İdari yargı yeri, davayı idari yargının görev alanı içinde görmezse davanın görev yönünden reddine karar verir. Örneğin adli yargıda açılması gereken bir davanın genel idari yargı yerinde açılması durumunda dava görev yönünden reddedilir. Bu durumda yargı yeri, dosyayı kendiliğinden gönderme yoluna gitmez.

2.Ancak idari yargı yeri, idari yargının görev alanına giren bir davada, bir başka idari yargı mahkemesini görevli ya da yetkili görürse görev veya yetki yönünden dava ret kararı verir. Bu durumda yargı yeri, ilk durumdan farklı olarak dosyayı görevli ve yetkili idari yargı mahkemesine gönderir.

Bundan sonra dosya ilk derece görevli olduğunu düşünülerek, Danıştay'a gönderilmişse Danıştay, kendini görevli görürse davaya bakar. Ancak davayı görevi içinde görmezse dosyanın yetkili ve görevli mahkemeye gönderilmesine karar verir. Danıştayın bu kararı kesindir.

Görevsizlik veya yetkisizlik nedeniyle dosyanın gönderildiği idare ve vergi mahkemesi, kendisini görevsiz veya yetkisiz gördüğü takdirde, söz konusu mahkeme ile ilk görevsizlik veya yetkisizlik kararını veren mahkeme aynı bölge idare mahkemesinin yargı çevresinde ise uyuşmazlık bölge idare mahkemesince, aksi halde Danıştay tarafından çözümlenir.

Örneğin Ankara İdare Mahkemesi ile İstanbul İdare Mahkemesi arasında ortaya çıkan yetki uyuşmazlığı Danıştay tarafından kesin olarak çözümlenir.

Görev ve yetki uyuşmazlıklarını çözümleyen Danıştay ve bölge idare mahkemesi kararları ilgili mahkemelere bildirilir ve bu husus taraflara tebliğ olunur.

Danıştay ve bölge idare mahkemesince ilk derece yargılama aşamasında görev ve yetki uyuşmazlıkları ile ilgili verilen kararlar kesindir.

Yargı yerinin iç görev ve yetki kurallarına ilişkin verdiği söz konusu kararlar tek başına üst yargıya götürülemez.

Örnek:

İstanbul İdare Mahkemesinde açılması gereken bir dava İstanbul Vergi Mahkemesinde açılmış olsun.

Bu durumda iç görev uyuşmazlığı ortaya çıkar.

Bu durumda İstanbul Vergi Mahkemesi görev yönünden dava ret kararı ve dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesine karar verir. Dosyayı İstanbul İdare Mahkemesine gönderir.

İstanbul Vergi Mahkemesinin bu kararıyla görev uyuşmazlığı henüz ortaya çıkmaz.

Dosya kendisine gelen İstanbul İdare Mahkemesi de kuşkusuz İstanbul Vergi Mahkemesinin görev konusundaki kararıyla bağlı değildir.

Örnek:

SAMSUN İDARE MAHKEMESİ, SAMSUN VERGİ MAHKEMESİNİN GÖREV ALANINA GİRDİĞİNDEN BAHİSLE DOSYAYI SAMSUN VERGİ MAHKEMESİNE GÖNDERMİŞ OLSUN.

Samsun vergi mahkemesi, kendisinin görevli olduğunu düşünürse davaya bakar.

Samsun vergi mahkemesi, görevsiz olduğunu düşünürse görev yönünden dava ret kararı verir ve uyuşmazlığın çözümü için dosyayı samsun bölge idare mahkemesine gönderir. Uyuşmazlık, bölge idare mahkemesince kesin olarak çözümlenir.

Sonuç; İdare ve Vergi Mahkemesi arasında uyuşmazlık varsa Bölge İdare Mahkemesi bakar.

İki İdare Mahkemesi arasında uyuşmazlık varsa Danıştay tarafından çözümlenir.