Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, 6 Şubat 2025 tarihinde verdiği kararda, Selçuk Arslan (B. No: 2020/19752) başvurusunda Anayasa’nın 36. maddesi kapsamında güvence altına alınan adil yargılanma hakkının tanık sorgulama hakkı yönünden ihlal edildiğine hükmetti.
Olayın Arka Planı
Başsavcılık, başvurucu hakkında silahlı terör örgütüne üye olma şüphesiyle soruşturma başlattı. Hazırlanan iddianamede, çeşitli tanık beyanlarına dayalı olarak cezalandırma talep edildi. Ağır Ceza Mahkemesi, tanıkların ifadelerini istinabe yoluyla aldı; tanıklar duruşmada hazır edilmedi, SEGBİS yoluyla da dinlenmedi.
Başvurucu, savunmasında tanıkların soyut nitelikteki beyanlarını reddetti ve mahkeme huzurunda sorgulamak istediğini belirtti. Ancak mahkeme, beyanları tek delil olarak kabul ederek başvurucuyu mahkûm etti. Tüm istinaf ve temyiz başvuruları ise reddedildi.
Anayasa Mahkemesi'nin Değerlendirmesi
Yüksek Mahkeme, tanık sorgulama hakkının ihlal edilip edilmediğini belirlemek için üç aşamalı bir test uygulamaktadır:
-
Tanığın duruşmada hazır edilmemesi için geçerli bir neden var mıydı?
→ Mahkeme, yalnızca tanıkların başka ilde olmasını yeterli gerekçe saydı. Bu, anayasal yükümlülüğü karşılamadı. -
Sorgulanamayan tanık beyanı, mahkûmiyetin tek/determinatif delili miydi?
→ İncelenen gerekçeli kararda, mahkûmiyetin yalnızca bu tanık beyanlarına dayandığı görüldü. -
Savunmaya telafi edici güvenceler sağlandı mı?
→ Hayır. Tanıkların SEGBİS ile dinlenmemesi, ifadeleri alınırken başvurucunun hazır bulunmaması, güvenilirlik testinin yapılamaması gibi nedenlerle bu haklar sağlanmadı.
Sonuç: Hakkaniyetli Yargılama Zedelenmiştir
Mahkeme, tanıkların ifadelerini duruşmada ya da SEGBİS aracılığıyla alma yükümlülüğünü yerine getirmedi. Bu da sanığın ifadelere doğrudan karşılık verememesi ve yargılamada güvenilirlik testinin yapılamaması sonucunu doğurdu.
Anayasa Mahkemesi, söz konusu eksikliklerin bir bütün olarak yargılamanın hakkaniyetini zedelediği kanaatine varmış ve tanık sorgulama hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.
Not: Bu basın duyurusu, kamuoyunu bilgilendirme amacıyla Genel Sekreterlik tarafından hazırlanmış olup bağlayıcı nitelik taşımaz.
