BM yetkilileri Salı günü Uluslararası Anadil Günü münasebetiyle çok dilli eğitimin eşitsizlikleri ortadan kaldırmak ve herkes için insan haklarını desteklemek için kritik bir anahtar olduğunu söyledi.
BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü ( UNESCO ) Genel Direktörü Audrey Azoulay, herkes için 1999'dan bu yana 6.700 dilin tümünü içeren dünya dillerini anma Günü , dünyanın dilsel dokusunu sergileme yollarını kutlamayı, dillerin çeşitliliğini ortak bir miras olarak korumayı taahhüt etmeyi ve anadillerde kaliteli eğitim için çalışmayı amaçlıyor" dedi.
Bu yılın teması - "Çok dilli eğitim - eğitimi dönüştürmek için bir gereklilik" - 2021'deki BM Dönüşen Eğitim Zirvesi'nde yapılan tavsiyelerle uyumludur. BM Genel Sekreteri António Guterres tarafından düzenlenen toplantı, yerli halkın eğitimine ve dillerine dikkat çekti.
Afrika en yüksek dilsel çeşitliliğe sahiptir
Gün aynı zamanda önümüzdeki eksiklikleri ve zorlukları da vurgular. UNESCO'nun kısa süre önce yayınladığı Born To Learn raporu, dil çeşitliliğinin en yüksek olduğu kıta olan Afrika'da en fazla beş çocuktan birinin anadilinde eğitim gördüğünü gösteriyor. Aynı zamanda, dünyadaki öğrencilerin yüzde 40'ı en iyi konuştukları veya anladıkları dilde eğitime erişemiyor.
Bayan Azoulay, bunun öğrenmeyi, kültürel ifadeyi ve sosyal ilişkilerin inşasını ciddi şekilde baltaladığını ve insanlığın dilsel mirasını önemli ölçüde zayıflattığını söyledi.
"Bu nedenle , eğitimi dönüştürmek için gerekli alıştırmada bu dil sorununun dikkate alınması çok önemlidir " dedi. İleriye dönük olarak, daha iyi uyarlanmış eylem için daha iyi veri toplamanın gerekli olduğunu söyledi.
Çeşitliliğin 'kırılgan değeri'
"Ancak, her şeyden önce, dünyanın dilsel ve kültürel çeşitliliğinin yeri doldurulamaz ama kırılgan değerine ilişkin daha genel bir farkındalık gerektiriyor" dedi. "İnsanlığın konuştuğu 7.000'den fazla dilin her biri, kendi içinde dünyaya, şeylere ve varlıklara, bir düşünme ve hissetme biçimine dair benzersiz bir görüş taşır - öyle ki, bir dilin her yok oluşu geri dönüşü olmayan bir kayıp oluşturur."
İlerleme kaydediliyor. UNESCO , dünyanın kültürel çeşitliliğinin büyük bir bölümünü korumak için harekete geçmesi için önemli bir fırsat olan Uluslararası Yerli Diller On Yılı'na (2022–2032) liderlik ediyor. Ayrıca, özellikle okul öncesi eğitimde, çok dilli eğitimin önemine dair artan bir anlayış vardır.
Dahil olmanın anahtarları
BM'nin azınlık sorunlarıyla ilgili Özel Raportörü Fernand de Varennes, yine de, Devletlerin azınlık ve yerli dillerine yönelik muamele ve kullanımda daha kapsayıcı olması gerektiğini söyledi.
"Küresel dil dokusunun zenginliğini ve güzelliğini kutlarken, toplumların ve Devletlerin diğer tüm dilleri dışlayarak yalnızca tek bir dile sahip olması gerektiğini varsayan yeni milliyetçi çoğunlukçuluk biçimlerinden uzaklaşmak esastır " dedi.
Bunun, dilsel azınlıkların ve yerli halkların insan haklarına saygı duyan kapsayıcı toplumlarla tutarsız olduğunu söyledi.
"Diller bilgi, hafıza ve tarihi iletmek ve paylaşmak için gerekli araçlardır , ancak aynı zamanda tam ve eşit katılımın da anahtarıdır " dedi. "Azınlıkları ve yerli halkları güçlendirmenin en etkili yollarından biri, eğitimde dillerinin kullanılmasını garanti altına almaktır."
Kapsayıcı bir yaklaşımın benimsenmesi , uluslararası hukuka göre eşitliği ve ayrımcılık yapılmamasını garanti etmenin en etkili yoludur ve azınlık ve yerli çocuklara diğer dilleri öğrenmeleri için yararlı okuryazarlık ve aritmetik becerileri sağlanmasını sağlayacaktır, dedi.
Azınlık ve yerli dillerinin eğitimde kullanımını azaltmak ve hatta ortadan kaldırmak yerine, Devletlerin öğretim materyallerinin geliştirilmesine, eğitime ve bir eğitim aracı olarak anadilinin teşvik edilmesine yatırım yapması gerektiğini söyledi.
"Çevrilemez"
Bu arada, dünyanın her yerinde BM, günü pek çok dilde anıyor. Bangladeş ve ortakları , BM Genel Merkezi'nde bir toplantıya ev sahipliği yapacak ve UNESCO, Fransa'da bir etkinlik düzenledi.
Günü kutlamak için Meksika, UNESCO ve ortakları “ Çevirilemeyen ” projelerini, kitaplarını ve grafik sergilerini öne çıkarıyor. 33 yerli dilden 68 kelimeyle şekillenen sergi, ülke çapında seyahat edecek ve 2021'de yayınlanan kitap, Ulusal Yerli Diller Enstitüsü'nün (İnali) web sitesinde artık ücretsiz olarak sunuluyor.
Projenin ortaklarından Zapotec şairi Irma Pineda , amacın Meksika'nın kültürel ve dilsel zenginliğine ilgi ve saygıyı artırmak olduğunu söyledi.
Ayrıca, "insanların sadece İspanyolca değil, 68 dilin 364 farklı dil çeşidini konuştuğumuzu ve bu projenin her bir kelimesinin bütün bir dünya görüşünü ve birçok yerli insanın düşünme biçimini yansıttığını bilmesi içindi " dedi.
