Yeşil Sol Parti İstanbul Milletvekili ve İçişleri Komisyonu Üyesi Çiçek OTLU, Akbelen Ormanında ağaç kesimini engellemek için direnişte olan köylülere kolluk güçlerinin saldırması hakkında İçişleri Bakanına, görev alanlarına giren konularda, Tarım ve Orman Bakanı ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanına soru önergeleri verdi.
Yeşil Sol Parti İstanbul Milletvekili ve İçişleri Komisyonu Üyesi Çiçek OTLU, soru önergelerinde şu ifadelere yer verdi.
2014 yılında özelleştirilen Yeniköy ve Kemerköy Termik Santralleri ile Linyit Maden İşletmesi LİMAK Enerji - IC İÇTAŞ Enerji ortaklığı YK Enerjiye devredilmiştir. Kömür işletme ruhsat alanlarının yüzde 47’si orman alanından ve zeytinliklerden oluşmaktadır. 60 köy kömür işletme ruhsat sahası içinde kalmaktadır. Orman Genel Müdürlüğü (OGM), gençleştirme planlaması kapsamına alınıp 2019 yılı Endüstriyel plantasyon alanı olarak tanımlanan İkizköy’deki Akbelen Ormanının 740 dönümlük kısmında, açık ocak linyit madeni işletilmesi için 28 Kasım 2020 tarihinde YK Enerji’ye gerekli izini vermiştir. 2043 yılına kadar faaliyetlerine devam ettirmeyi planlayan termik santralin kömür ocağı için İkizköy bölgesinde bulunan Işıkdere, 2018 yılında boşaltılmıştır. Karadam Mahallesi’nin boşaltmaları için 2019 yılında tebligat gönderilmiş, tebligattan sora köylüler yaşam alanlarını terk etmeme kararı almıştır. Maden sahasına dahil edilen Akbelen Ormanında hukuksal süreç devam ederken, Orman Bölge Müdürlüğü ekiplerinin ağaç kesim girişimi 22-23 Nisan 2021 tarihinde köylüler tarafından engellenmiştir. Köylüler ve demokratik kitle örgütleri, 17 Temmuz 2021 itibari ile Akbelen Ormanı içerisine kurdukları çadırlarda; ağaç kesimini engellemek, ormanı, zeytinlik alanlarını, su varlıklarını, meralarını korumak, Anayasanın 56.maddesinde tanımlanan sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama haklarına sahip çıkmak için nöbete başlamışlardır. 24 Temmuz 2023 tarihinde saat 05.30’da köylülerin çadırlarda direnerek nöbet tuttuğu alana çok sayıda Jandarma ekibi ve TOMA sevk edilmiştir. Köylüleri ormanlık alandan uzaklaştıran ve barikat kuran jandarma, ağaç kesimini engellemeye çalışan köylülere ve yaşam alanı savunucularına karşı biber gazı ve tazyikli su kullanmış, darp sonucu 4 kişi yaralanmış, 8 kişi gözaltına alınmıştır.
Bu bağlamda;
1- 24 Temmuz 2023 tarihinde; ormanı, yaşam alanlarını korumak için Anayasa, yasalar ve uluslararası sözleşmelerde tanımlanan protesto ve barışçıl eylem haklarını kullanan köylülere kolluk güçlerinin TOMA ile gaz ve tazyikli su sıkarak müdahalede bulunmasının gerekçesi nedir? Orantısız müdahalenin hukuki dayanağı var mıdır?
2- Köylüleri darp ederek 4 kişinin yaralanmasına neden olan, halk sağlığına neden olan biber gazı sıkan kolluk güçleri hakkında soruşturma başlatılacak mıdır?
3- Kolluk güçlerine köylülere müdahale bulunma talimatını kim vermiştir?
4-Kolluk güçlerinin TOMA ile köylülerin nöbet tuttuğu alana girerek YK Enerjinin güvenlik görevlisi gibi görev davrandığı, şirketin çıkarları için devletin kolluk güçlerinin orantısız ve hukuksuz müdahalede bulunmasına göz yumulduğu iddiasına ilişkin açıklamanız var mıdır?
5-Akbelen ormanını, yaşam alanlarını, tarım alanlarını savunan köylülere müdahale ne kadar devam edecektir?
Verdiği soru öneregesinde Tarım ve Orman Bakanı İbrahim YUMAKLI'ya şu soruları iletti.
Bu bağlamda;
1-Köylülerin ve yaşam alanı savunucularının açtığı dava sürerken, hukuki süreç bitmeden Akbelen ormanında ağaç kesimine başlanmasının gerekçesi nedir? Hukuksuz bir şekilde başlatılan ağaç kesme işini durdurup, 740 dönümlük orman alanında, açık ocak linyit madeni işletilmesi için YK Enerji’ye verilen izni iptal edecek misiniz?
2-Akbelen Ormanında açık ocak linyit madeni işletilmesi için izin verilmesinin anayasaya aykırı olduğu, şirketin çıkarları için halkın yaşam alanlarının, orman varlıklarının, tarımsal alanların gasp edildiği iddialarına ilişkin açıklamanız var mıdır?
3-Bilim insanlarının telafisi imkânsız ekolojik yıkım olarak değerlendirdiği söz konusu projede, nasıl bir kamu yararı gözetilmektedir?
4-Termik santrallerin ve kömür madeninin, İkizköy’de tarımsal üretime, su varlıklarına verdiği zararlar nasıl engellenecektir? Yöre halkının mağduriyeti nasıl giderilecektir?
5-Taraf olunan uluslararası sözleşmeler ve mevcut yasalara rağmen İkizköy’de ormansızlaşmaya ve arazi tahribatına neden olacak uygulamalara neden izin verilmektedir? Bu konuda kamuoyu tepkileri neden dikkate alınmamaktadır? Kaç ağaç kesileceği öngörülmektedir?
6-Bakanlığınız, faaliyetleri sona erene kadar YK Enerji’ye, ne kadar daha orman alanında açık ocak linyit madeni işletilmesi için izin verecektir?
7-Bakanlığınızın görev alanına giren gıda üretimi, gıda güvenliği toprak, su kaynakları ve biyoçeşitliliğin korunması konularında İkizköy’de yaptığınız bir çalışma var mıdır?
8- İklim krizi ve kuraklık nedeniyle su sıkıntısının bulunduğu Muğla ilinde, termik santrallerin ve kömür madenlerinin su tüketimi dikkat alınmakta mıdır? bu işletmelerin, insan hakkı olan su hakkını gasp ettiği iddialarına ilişkin açıklamanız var mıdır?
9-COP26’da imzalanan Ormanlar ve Arazi Kullanımı Üzerine Glasgow Liderler Deklarasyonunu gereği, 2030 yılına kadar orman kaybını ve arazi bozulmasını durdurma taahhüdünüzü yerine getirecek misiniz? Orman varlıklarının etkin bir şekilde korunması ve geliştirilmesi için orman niteliği taşıyan alanlarda, madencilik, enerji, turizm faaliyetlerine ve yapılaşmaya açılmasına izin veren 6138 Sayılı Orman Kanunu’nda düzenleme yapacak mısınız?
Verdiği soru önergesinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet ÖZHASEKİ 'ye şu soruları iletti.
Bu bağlamda;
1- Akbelen Ormanı’nda hukuksuz bir şekilde başlatılan ağaç kesimimi Bakanlığınız bilgisi dahilinde midir? Kamuoyunun tepkileri dikkate alınarak ağaç kesimini durdurmak için Tarım ve Orman Bakanlığı ile iş birliği yapacak mısınız?
2-2043 yılına kadar faaliyetlerine devam etmek isteyen termik santralin kömür madeninin sınırlarının Akbelen ormanına kadar genişletilmesinin, Işıkdere mahallesinin 2018 yılında kömür madeni için boşaltılmasının, Karadam Mahallesi’ne boşaltmaları için tebligat gönderilmesinin ağır hak ihlali oluşturduğu iddialarına ilişkin açıklamanız var mıdır?
3-İkizköylülerin, tarım alanlarını, zeytinliklerini, su varlıklarını ve Akbelen ormanını savunma mücadelesinde Bakanlığınız taraf olacak mıdır?
4-İkizköy’de ormanın, tarım alanlarının, zeytinliklerin, su varlıklarının YK Enerji tarafından kullanılması sonucu ortaya çıkan iklim krizini, biyoçeşitliliğin yok olmasını, su varlıklarının ve havanın kirlenmesini, ekolojik yıkımları tespitin etmeye ilişkin Bakanlığınız yaptığı bir çalışma var mıdır?
4-Akbelen Ormanı’nda termik santral için kömür sahasının genişletilmesine karşı İkizköylülerin direnişi sürerken; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) söz konusu santralin kapatılması için 2005 yılında verdiği karar neden uygulanmamaktadır?
5-Kömürlü termik santrallerin havayı, suyu, toprağı kirlettiği, ekosisteme ve halk sağlığına telafisi imkânsız zararlar verdiği bilinmektedir. Çevrenin ve halk sağlığının korunması için Muğla ili sınırları içerisinde ve Türkiye’deki kömürlü termik santralleri kapatmak için çalışmalarınız var mıdır?
6- Muğla’daki termik santrallerin neden olduğu ölümlere ve halk sağlığı sorunlarına ilişkin Sağlık Bakanlığı ile işbirliğiniz var mıdır?
