Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Züleyha Gülüm, hapishanelerde tutuklu ve hükümlülerin sosyal güvence hakkının engellenmesine ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin tarafından yanıtlanması istemiyle soru önergesi verdi.

(HDP) İstanbul Milletvekili Züleyha Gülüm, soru önergesinde şu ifadelere yerverdi.

Mahpuslar hapishanede tutuldukları süre zarfında emeklilik hakkından ve sosyal güvencelerden mahrum bırakılmaktadırlar. Emek sömürüsüyle ucuz iş gücü haline getirilen mahpusların emeklilik hakları ve primleri devlet tarafından ödenmesi gerekirken, mahpuslar kölelik koşullarında ve güvencesiz çalıştırılmaktadırlar. Nitekim tutuklu ve hükümlülerin sigortalılıkları 5510 sayılı yasanın 5. maddesinin a bendine göre; cezaevi atölyelerinde çalışan tutuklu ve hükümlüler yalnızca, iş kazası, meslek hastalığı ve analık sigortası bakımından zorunlu 4/a sigortalısı kabul edilmişlerdir. Yine 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre mahpusların hapishanede tutuklu kaldıkları süreler için geriye dönük olarak SGK borçlanması ile emeklilik hakkı elde edebilme hakları kanunen düzenlenmiş olsa da;  genel olarak mahpusların özel olarak da mahpus olup cezaevinde kaldığı süre içinde çalıştırılanların 5510 sayılı kanunun kendilerine tanımış olduğu emekli olma hakkı maalesef gasp edilmektedir.

Birçok mahpus geçmiş uzun yıllar çalışmış olmasına ve hapishanede çalıştırılmış olmasına rağmen son yapılan EYT düzenlemesinden yararlanamamaktadır. Örneğin tarafımıza ulaşan bir mahpus yakını, mahpus olan abisinin 8 senedir cezaevinde olduğunu, 4115 prim gününün ve 1999 yılı öncesinde sigorta girişinin yapıldığını, cezaevinde bulunduğu 8 yılın 7 yılını çalışarak geçirdiğini ve sadece sağlık sigortası yapıldığını ve dışarıdan ödeme hakkının da engellendiğini, bu hak engellenmeseydi emekli olabileceğini aktarmıştır.

Görüldüğü üzere, devlet tarafından çalıştırılan mahpusların primleri esas olarak devlet tarafından karşılanmalıyken bir de yetmiyormuş gibi mahpusların ve ailelerinin kendi koşullarıyla dışardan prim ödemeleri de engellenmektedir. Hapishanelerde çalışan mahpusların ucuz işgücü olarak çalıştırılıp sosyal güvence hakkını ortadan kaldıran bütün uygulamalara ivedilikle son verilmelidir.

Bu bağlamda;

1)      Devlet tarafından, mahpuslar ucuz emek gücü olarak çalıştırılmasına rağmen hak ettikleri ücret ve güvence hakları neden ödenmemektedir?

2)      Son EYT düzenlemesine göre primleri eksik bulunan mahpusların primlerini tamamlayarak emekli olmaları niçin engellenmektedir?

3)      Türkiye’de hapishanelerde kaç mahpus işçi olarak çalıştırılmaktadır? Bu mahpuslardan kaçının emeklilik hakkı ihlal edilmiştir?

Editör: Haber Merkezi