Birleşmiş Milletler’in kentleşme ve insan yerleşimleri ajansı UN-Habitat’ın verilerine göre, dünya genelinde yaklaşık 2,8 milyar insan, yani küresel nüfusun yüzde 40’ı, yeterli barınma, güvenli arazi ve temel su ve sanitasyon hizmetlerinden yoksun durumda yaşıyor.
Bu rakamın içinde 1,12 milyar kişi gecekondu ve kayıt dışı yerleşimlerde, 300 milyona yakın kişi ise tamamen evsiz şekilde hayatını sürdürüyor. Durum, özellikle hızlı kentleşmenin yaşandığı Afrika ve Asya-Pasifik bölgelerinde alarm verici boyutlara ulaşmış durumda.
Şehirler Büyüyor, Barınma Krizi Derinleşiyor
Kentleşmenin hızla arttığı bu bölgelerde, altyapı ve konut yatırımları, nüfus artışıyla aynı hızda ilerlemiyor. Afrika’da kentlerdeki konutların yüzde 62’si kayıt dışı, Asya-Pasifik’te ise 500 milyondan fazla insan temiz suya, bir milyardan fazlası ise temel sanitasyon hizmetlerine erişemiyor.
İklim değişikliğinin etkilerinin giderek arttığı bu dönemde, güvenli ve dayanıklı konutlardan yoksun olanlar, aşırı sıcaklar, şiddetli hava olayları ve su kıtlığı gibi tehditlerle doğrudan karşı karşıya kalıyor.
Barınma Krizi Sadece Bir İnsan Hakkı Meselesi Değil
UN-Habitat, barınma krizinin sadece insani değil aynı zamanda ekonomik, çevresel ve sosyal kalkınma açısından da öncelikli bir mesele olduğuna dikkat çekiyor. Kaliteli ve güvenli konutlar:
-
İstihdam yaratıyor,
-
Ulusal geliri artırıyor,
-
Sağlık ve eğitim hizmetlerine erişimi kolaylaştırıyor,
-
Toplumsal hareketliliği destekliyor.
UN-Habitat Zirvesi Nairobi’de Başladı: 2026–2029 Stratejik Planı Masada
Bu çok boyutlu krizle mücadele etmek için, dünyanın dört bir yanından gelen delegeler, Nairobi’deki BM-Habitat İkinci Genel Kurulu kapsamında bir araya geldi. Toplantının açılışında konuşan UN-Habitat İcra Direktörü Anacláudia Rossbach, şunları söyledi:
“Bu Genel Kurul, sürdürülebilir kentleşme ve insan yerleşimleri konusundaki en yüksek küresel platformdur. Bu, kolektif bir değerlendirme ve ortak bir gelecek için siyasi iradenin yeniden teyit edildiği önemli bir andır.”
Zirvede odak noktası, UN-Habitat’ın 2026–2029 Stratejik Planının kabul edilmesi. Plan, şu üç temel etki alanına odaklanıyor:
-
Kapsayıcı refah,
-
Hazırlıklılık, iyileşme ve yeniden inşa,
-
İklim sürdürülebilirliği.
Strateji, aynı zamanda diğer BM kurumlarıyla iş birliğinin güçlendirilmesini ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için ortak çözümler geliştirilmesini amaçlıyor.
Zirve 30 Mayıs’ta Sona Eriyor
Nairobi’de devam eden UN-Habitat Genel Kurulu, 30 Mayıs’ta sona erecek. 2026–2029 Stratejik Planına ilişkin nihai kararın, oturum sonunda duyurulması bekleniyor.
