Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB), son günlerde özellikle İstanbul’da art arda meydana gelen gıda kaynaklı zehirlenme vakaları üzerine yazılı bir açıklama yayımladı. Açıklamada çok sayıda kişinin etkilendiği ve can kayıplarının yaşandığı hatırlatılarak, gıda güvenliği sorunlarının halk sağlığını ciddi biçimde tehdit ettiği vurgulandı.
Birlik, kamuoyunu bilimsel veriler çerçevesinde bilgilendirme gereği duyduklarını belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“Yaşanan gıda zehirlenme vakaları gıda güvenliğinde yaşanan sorunları açıkça ortaya koymaktadır. Gıdaların üretimi, işlenmesi, muhafazası ve tüketime sunulmasında gerekli hijyen koşullarının sağlanmaması zehirlenmelere zemin hazırlamaktadır.”
“Zehirlenme vakaları bilimsel olarak aydınlatılmalı, Tek Sağlık yaklaşımı uygulanmalı”
TVHB, zehirlenmelerde etkenlerin ve sorumluların belirlenmesi, benzer olayların önlenmesi ve insan–gıda örnekleri arasındaki ilişkinin kurulabilmesi için vakaların kurumlar arası işbirliğiyle ve Tek Sağlık yaklaşımı çerçevesinde incelenmesi gerektiğini vurguladı.
Hijyen eğitimi vurgusu: “Yeme-içme sektöründe çalışanların bilgi eksikliği ciddi risk oluşturuyor”
Açıklamada, sanayi ve hizmet sektöründeki dönüşümün yeme–içme hizmetleri alanını büyüttüğü, ancak bu alanda hijyen bilinci yetersiz çalışanların bulunmasının “önemli bir gıda güvenliği ve halk sağlığı riski” oluşturduğu ifade edildi. TVHB, tüm gıda işletmelerinin fiziksel koşulları ve çalışan hijyeninin sürdürülebilir şekilde denetlenmesi, hijyen eğitiminin ise zorunlu hale getirilmesi gerektiğini belirtti.
“Şartları karşılamayan işletmelerin ve personelin faaliyetlerine ara verilmelidir.”
Risk oluşturan etkenler sıralandı
Birlik, gıda zehirlenmelerine yol açan biyolojik ve kimyasal unsurları da şöyle sıraladı:
-
Bakteriler: Salmonella, E. coli, Listeria monocytogenes, Campylobacter, Vibrio, Yersinia, Brucella
-
Toksinler: Staphylococcus aureus, Clostridium botulinum, Bacillus cereus
-
Virüsler: Norovirüs, Rotavirüs, Hepatit A ve E
Uygunsuz saklama koşulları, soğuk zincirin kırılması, hayvansal gıdaların yetersiz pişirilmesi, ev tipi konservelerde hatalı hazırlama ve toplu tüketim yerlerinde hijyen eksikliği riskleri artıran temel başlıklar arasında gösterildi.
Özellikle bebekler, çocuklar, hamileler, yaşlılar ve bağışıklığı zayıf bireylerin daha ağır tabloyla karşılaşabileceği hatırlatıldı.
Belirtiler arasında şiddetli ishal, yüksek ateş, kusma, karın krampları, aşırı susuzluk, kas güçsüzlüğü, solunum güçlüğü ve çift görme gibi durumlar yer alırken, bu şikayetlerde ivedi olarak sağlık kuruluşlarına başvuru çağrısı yapıldı.
Vatandaşlara uyarılar
TVHB, gıda zehirlenmelerinden korunmak için şu temel önlemlerin altını çizdi:
-
Hayvansal gıdaların iyice pişirilmesi
-
Pişmiş gıdaların oda sıcaklığında en fazla 30 dakika bekletilmesi
-
Bozulma şüphesi olan gıdaların tüketilmemesi
-
Sokak satıcıları ve yoğun işletmelerden alışverişte dikkatli olunması
-
Ev tipi konservelerde sterilizasyon ve kapak kontrolü
-
Gıdaların uygun şekilde soğutulması ve porsiyonlanarak dondurulması
-
Yemek hazırlığı ve tüketimi öncesi/sonrası el hijyeni
“Gıda güvenliği ancak çiftlikten sofraya denetimle sağlanabilir”
Birlik açıklamasının sonunda şu ifadelere yer verdi:
“Gıda güvenliği ancak hayvanların sağlıklı yetiştirilmesi, gıdaların hijyenik şartlarda elde edilmesi, işlenmesi ve tüketiciye ulaştırılmasıyla mümkündür. Gıda güvenliği hepimizin sorumluluğudur.”
TVHB, gıda sektöründe çalışanlara yönelik gıda hijyeni eğitimlerinin verilmesine hazır olduklarını ve üzerlerine düşen sorumluluğu üstlenmeye hazır olduklarını duyurdu.
Birlik, zehirlenme vakalarında yaşamını kaybeden vatandaşlara Allah’tan rahmet, tedavi görenlere ise acil şifa diledi.
