ADANA – MERSİN – Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) Adana ve Mersin Şubeleri, yaptıkları ortak açıklamada, Seyhan, Ceyhan, Tarsus Çayı ve Deliçay’ın artan sanayi baskısı altında olduğunu belirterek yetkililere acil önlem çağrısında bulundu.
Son günlerde sosyal medyada paylaşılan Seyhan ve Ceyhan Nehirlerine deşarj edilen atık sulara ilişkin görüntüler üzerine iki şube, kamuoyunu bilgilendirmek ve önleyici adımların atılması için ortak bir açıklama yaptı.
“Nehirler kirlilik yükü altında”
ÇMO Adana Şube Başkanı Deniz Orhan ve Mersin Şube Başkanı Sinan Can, yaptıkları ortak açıklamada Doğu Akdeniz’deki su kaynaklarının alarm verdiğini belirtti:
“Adana’daki Seyhan ve Ceyhan nehirleri ile Mersin’de denize dökülen Tarsus Çayı ve Deliçay ciddi bir kirlilik yükü altında.
Sanayi, tarım ve atık yönetimi baskısı altında kalan bu su kaynakları, bölgenin ekolojik ve ekonomik geleceği açısından kritik öneme sahip.
Oluşan kirliliğin nedenleri acilen belirlenmeli ve önleyici çalışmalar yapılmalıdır.”
Öncelikli Tespitler
-
Sanayi bölgelerinden yapılan bazı deşarjların çevresel standartların üzerinde olduğu ve arıtma sistemlerinin yetersiz kaldığı belirlendi.
-
Tarım ve hayvancılık işletmelerinden kaynaklanan gübre ve organik atıkların nehir kenarlarına bırakıldığı, bu durumun azot-fosfor kirliliğini artırarak ötrofikasyona neden olduğu ifade edildi.
-
Geri dönüşüm ve plastik işleme tesislerinin bulunduğu bölgelerde altyapı eksikliği nedeniyle mikroplastik kirliliğinin arttığı, bunun Adana ve Mersin kıyılarında ciddi çevresel etkilere yol açtığı vurgulandı.
-
Balık ölümlerinin, özellikle Ceyhan Havzası’ndaki zeytinyağı üretim dönemiyle çakıştığı ve bu süreçlerin atık yönetimi açısından incelenmesi gerektiği belirtildi.
Alınması Gereken Acil Önlemler
-
Deşarj standartları sıkılaştırılmalı, denetimler artırılmalı.
-
Havza Koruma Planları güncellenmeli ve kurumlar arası eşgüdüm sağlanmalı.
-
Online su kalite izleme istasyonları kurulmalı, anormal değerlerde hızlı müdahale sistemi oluşturulmalı.
-
Atıksu analizlerine mikroplastik parametresi eklenmeli, plastik geri dönüşüm bölgelerinde ileri arıtma zorunlu hale getirilmeli.
-
Tarım ve hayvancılık kaynaklı kirlilik kontrol altına alınmalı; çiftçilere eğitim ve teknik destek verilerek doğal tampon bölgeler oluşturulmalı.
-
Sanayi altyapısı güçlendirilmeli, OSB’lerde ortak arıtma tesisleri kurulmalı; yeşil dönüşüm projeleri desteklenmeli.
-
Sezonluk risk analizleri ve denetim yoğunluğu artırılmalı; özellikle zeytinyağı üretim dönemlerinde mobil ekiplerle hızlı müdahale sağlanmalı.
“Seyhan ve Ceyhan’ın korunması, bölgenin geleceğidir”
ÇMO Adana ve Mersin Şube Başkanları açıklamalarını şu sözlerle tamamladı:
“Seyhan, Ceyhan, Tarsus Çayı ve Deliçay’ın korunması; su güvenliği, halk sağlığı, deniz ekosistemi ve tarımsal üretimin sürdürülebilirliği için hayati öneme sahiptir.
İlgili kurumları önlemleri hızla hayata geçirmeye çağırıyoruz.
Aksi halde hem ekosistem kayıpları hem de ekonomik ve sosyal maliyetler artacak, geri döndürülemez zararlarla karşılaşılacaktır.”
